نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

2 گروه برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

در دهه‌های اخیر کارشناسان شهری به این باور رسیده‌اند که علاوه بر تاثیر بخش‌های اقتصادی و کالبدی بر بهبود وضعیت محلات حاشیه‌نشین و کم‌برخوردار، پتانسیل‌های اجتماعی این محلات می‌تواند تاثیر بسزایی در توسعه‌یافتگی و بهبود وضعیت آنها داشته باشد.

با این توصیف پژوهش حاضر در‌صدد مقایسه تطبیقی شاخص‌های توسعه‌یافتگی اجتماعی دو محله بهشت (محله غیرحاشیه) و محله طرق (محله حاشیه‌نشین) در کلانشهر مشهد می‌باشد. از این رو به بررسی وضعیت شاخص‌های توسعه اجتماعی در هر محله با استفاده از میانگین پرسشنامه ساکنین و یافته‌های عینی (برداشت میدانی، مصاحبه و اسناد سرشماری) پرداخته و سپس با نظرسنجی از خبرگان و بهره‌گیری از روش تحلیلی مریک به وزن‌دهی شاخص‌ها و در انتها به کمک روش تحلیلی ماباک به رتبه‌بندی دو محله به لحاظ سطح توسعه اجتماعی‌ و تعیین وضعیت محلات پرداخته شده است. نتایج حاصل از رتبه‌بندی محلات نشان‌دهنده رتبه بالاتر محله طرق نسبت به محله بهشت در ارتباط با وضعیت توسعه اجتماعی می‌باشد. در محله طرق شاخص‌های حس مسئولیت، برابری جنسی و قومی، تمایل به پیشرفت، هویت‌، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی و در محله بهشت شاخص‌های برابری جنسی قومی، فرهنگ علم‌گرایی، حس مسئولیت، تمایل به پیشرفت، هویت، مسکن، رضایت از شغل و درآمد و دسترسی به خدمات از وضعیت بهتری برخوردار می‌باشند. ضعیف‌ترین شاخص‌ها در محله طرق به ترتیب شاخص‌های دسترسی به خدمات، سرزندگی، ایمنی و امنیت، مسکن، اعتماد و رضایت از شغل و درآمد و در محله بهشت شاخص‌های اعتماد، مشارکت، انسجام اجتماعی، سرزندگی و ایمنی و امنیت است. مقایسه میانگین سه مولفه نشاندهنده وضعیت بهتر مولفه سرمایه اجتماعی در محله طرق و مولفه کیفیت زندگی در محله بهشت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

CAPTCHA Image