نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست و HSE، دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست و HSE، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

10.22067/jgrd.2025.93433.1559

چکیده

با توجه به اینکه در سال‌های اخیر تخریب بوم‌سازگان‌ها روند فزاینده‌ای پیدا کرده است، نیازی مبرم برای توجه ویژه به امر بازسازی بوم‌سازگانی احساس می‌شود. همچنین در دهه‌ی اخیر، انجام پژوهش‌ها و مطالعات در زمینه بازسازی بوم‌سازگانی روند صعودی داشته است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است که نتایج عمده مطالعات انجام‌شده در ایران دو دهه اخیر در حوزه بازسازی بوم‌سازگانی را گردآوری، بررسی و ترکیب کند تا دیدگاهی واحد، منسجم و جامع از علم بازسازی بوم‌سازگانی در ایران حاصل شود. روش پژوهش، مبتنی بر استفاده از سنتزپژوهی و جامعه آماری آن شامل مقالات علمی معتبر در زمینه بازسازی بوم‌سازگانی در پنج بوم‌سازگان رودخانه، دریاچه، تالاب، جنگل و مرتع می‌باشد. با توجه به جستجو منظم در پایگاه‌های نشر و نمایه‌سازی پژوهش‌های علمی، براساس معیارهای ورود، تعداد 8507 مقاله علمی شناسایی و در نهایت پس از پنج مرحله غربال تعداد 82 مقاله به منظور تحلیل نهایی انتخاب شدند. برای سازماندهی و ثبت اطلاعات از کاربرگ طراحی‌شده در نرم‌افزار اکسل استفاده گردید و به‌منظور تحلیل یافته‌ها، از الگو شش مرحله‌ای سنتزپژوهی روبرتس با استفاده از کدگذاری باز و محوری بهره گرفته شد. طبق یافته‌های به‌دست آمده دو مولفه پرتکرار و مهم در حوزه بازسازی بوم‌سازگانی شامل: راهبردها و روش‌های بازسازی بوم‌سازگانی و عوامل موثر بر اثربخشی بازسازی بوم‌سازگانی می‌شود. یافته‌ها نشان داد که در حوزه بازسازی بوم‌سازگانی، ادبیات انگلیسی به مراتب غنی‌تر از ادبیات فارسی بوده و پیشنهاد می‌شود که با توجه به نیاز مبرم و جدی بوم‌سازگان‌های کشور به احیا و بازسازی، به این امر توجه بیشتری معطوف گردد. در نهایت پیشنهادهای سیاستی پژوهش حاضر عبارتند از: 1) ایجاد یک پلتفرم ملی برای انتقال دانش به منظور پر کردن شکاف بین علم احیا بین‌المللی و زمینه‌های اجرای محلی. و 2) اجرای برنامه‌های ظرفیت‌سازی برای توسعه تخصص احیا بومی متناسب با شرایط منحصر به فرد زیست‌جغرافیایی ایران.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

CAPTCHA Image