نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشگاه علوم انتظامی

3 دانشگاه تبریز

چکیده

زمین‌لغزش یکی از مهم‌ترین مخاطرات ژئومورفولوژیکی در نواحی کوهستانی ایران به شمار می‌رود که عوامل محیطی و زمین‌ساختی متعددی در وقوع آن نقش دارند. شناخت دقیق مناطق مستعد و بررسی تأثیر عوامل تحریک‌کننده‌ای مانند زمین‌لرزه، گامی اساسی در مدیریت زمین‌لغزش محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به شناسایی مناطق مستعد وقوع زمین‌لغزش در مناطق جنوبی شهرستان سراب با در نظر گرفته تاثیرات زمین‌لرزه ترکمانچای پرداخته شده است. در این پژوهش، به‌منظور شناسایی مناطق مستعد زمین‌لغزش و بررسی تأثیر زمین‌لرزه ترکمانچای (۱۳۹۸)، از ترکیبی از داده‌های سنجش ‌ازدور و مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره استفاده شده است. داده‌های اصلی شامل تصاویر راداری ‌Sentinel-1‌، نقشه زمین‌شناسی با مقیاس 1:100000 و مدل رقومی ارتفاعی با دقت 5/12 متر (ALOS PALSAR) بوده‌اند. تحلیل تداخل‌سنجی راداری با استفاده از نرم‌افزار GMT، مدل‌سازی OWA در محیط ‌TerrSet، تحلیل ANP در نرم‌افزار SuperDecisionو پردازش مکانی لایه‌های اطلاعاتی در ArcGIS انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که مناطق جنوبی شهرستان سراب، به‌ویژه نواحی میانی، به‌دلیل ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی مانند شیب تند و فرسایش رودخانه‌ای، دارای پتانسیل بالایی برای وقوع زمین‌لغزش هستند. از سوی دیگر، عوامل تکتونیکی، به‌ویژه زمین‌لرزه ترکمانچای، باعث جابجایی‌هایی در حدود 19- تا 83- میلی‌متر در این محدوده شده‌اند که نقش مهمی در بی‌ثباتی دامنه‌ها ایفا می‌کنند. تحلیل هم‌پوشانی نقشه‌های جابجایی و پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش نشان داد که بیش‌ترین جابجایی‌ها در مناطقی با پتانسیل زیاد و بسیار زیاد رخ داده است. این هم‌پوشانی نشان‌دهنده تعامل مؤثر میان عوامل زمین‌ساختی و محیطی در تشدید خطر زمین‌لغزش در منطقه مورد مطالعه است.این هم‌پوشانی نشان‌دهنده تعامل مؤثر میان عوامل زمین‌ساختی و محیطی در تشدید خطر زمین‌لغزش در منطقه مورد مطالعه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

CAPTCHA Image