نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور

2 گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور

3 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور

چکیده

این پژوهش با هدف مطالعه نقش مشارکت‌پذیری شهروندان در ارتقای کیفیت محیط شهر مشهد به روش توصیفی و با تحلیل‌های آمار استنباطی انجام شده است. در این راستا، با نظرسنجی از خبرگان، مولفه‌های کلیدی برنامه‌ریزی مشارکتی اولویت‌بندی شد. سپس با مصاحبه‌های عمیق، الگوی مشارکت شهروندان در برنامه‌ریزی شهری تدوین گردید. جامعه آماری آن شامل شهروندان مشهدی بوده است. محدوده مطالعه در این مقاله مناطق 1، 5 و 11 شهر مشهد بوده، روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه برای جمع‌آوری داده‌ها از ساکنین مناطق منتخب استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، توزیع شاخص‌های مشارکت‌پذیری نهادها و شهروندان در مناطق منتخب با کیفیت محیطی متفاوت یکسان نیست. منطقه 5 با وجود تنوعی از امکانات رفاهی، آموزشی و تفریحی، به طور کلی سطح مشارکت بالاتری را در هر دو سطح نهادها و شهروندان نشان می‌دهد، در حالی که منطقه 11 به عنوان یک منطقه در حال توسعه سطح مشارکت متوسطی را در هر دو سطح نشان می‌دهد. منطقه 1 به عنوان یکی از مناطق مرکزی و قدیمی، در شاخص مشارکت نهادها سطح متوسطی و در شاخص مشارکت شهروندان سطح بالایی را نشان می‌دهد. تفاوت‌های منطقه‌ای در سطوح مشارکت‌پذیری نهادها و شهروندان، به این ترتیب با ارتقای شاخص‌های اقتصادی-اجتماعی، تراکم جمعیتی، سطح تحصیلات، و دسترسی مرتبط است. نتایج این پژوهش نشان‌دهنده اهمیت توجه به تفاوت‌های منطقه‌ای در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری برای افزایش مشارکت مردم و بهبود کیفیت محیط شهری است. با توجه به تفاوت‌های موجود در سطوح مشارکت نهادها و شهروندان با کیفیت محیطی مناطق مختلف، اتخاذ رویکردهای سیاست‌گذاری و مدیریت شهری متناسب با شرایط هر منطقه ضروری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

CAPTCHA Image