نوع مقاله : پژوهشی-کاربردی
نویسندگان
1 گروه اقتصاد گردشگری- جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
2 پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن
3 گروه اقتصاد گردشگری، پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی
4 جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
چکیده
هدف آمایش سرزمین، توزیع خردمندانه و متعادل فعالیت‌های اقتصادی در پهنه جغرافیایی کشور است. یکی از راهکارهای اصلی تحقق این هدف، تخصصی‌سازی منطقه‌ای فعالیت‌ها بر اساس شایستگی‌ها و مزیت‌های بومی هر منطقه و در چارچوب سیاست‌های کلان توسعه‌ای می‌باشد. این رویکرد ضمن افزایش بهره‌وری، نقش مهمی در توسعه پایدار مناطق و جلوگیری از تمرکز نامتوازن فعالیت‌ها در نقاط خاص ایفا می‌کند.
مطالعه حاضر با رویکردی کاربردی و توسعه‌محور، به شناسایی و تعیین اولویت تخصص‌های صنعتی در استان خراسان رضوی و شهرستان‌های آن پرداخته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و داده‌ها با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و پرسشنامه مبتنی بر نظر ۳۰ تن از کارشناسان و خبرگان صنعتی استان جمع‌آوری شده است. تحلیل داده‌ها در دو بعد اصلی صورت پذیرفت: اول، بررسی پیوندهای پیشین و پسین و مزیت نسبی صنایع از منظر عرضه؛ دوم، بهره‌گیری از رویکرد فضای محصولی از منظر تقاضا.
فعالیت‌های صنعتی تحت هفت گروه اصلی بر اساس کد ISIC مورد بررسی قرار گرفتند: صنایع غذایی و آشامیدنی، محصولات فلزی ساخته شده، وسایل نقلیه موتوری، ماشین‌آلات و تجهیزات، فلزات پایه، محصولات کانی غیرفلزی، و صنایع لاستیک و پلاستیک. در سطح شهرستان‌ها، با استفاده از شاخص‌هایی مانند منابع طبیعی، پیوندهای صنعتی، دانش فنی، بازار، زیرساخت و خدمات پشتیبان و با به‌کارگیری روش تاپسیس فازی، قلمروهای اولویت‌دار هر تخصص مشخص گردید.
یافته‌ها نشان داد که صنایع غذایی، به ویژه صنایع لبنی و غیرلبنی، در نواحی مرکزی، شرق و شمال‌شرق استان متمرکز هستند؛ صنایع موتوری و فلزات اساسی عمدتاً در غرب استان قرار دارند؛ و صنایع فلزات پایه بیشتر در جنوب استان متمرکز شده‌اند. بر خلاف سایر صنایع، صنایع لاستیک و پلاستیک پراکندگی جغرافیایی قابل توجهی داشته و تمرکز مشخصی ندارند. در پایان، پیشنهادهایی برای توسعه متوازن صنعتی و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای ارائه شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)
ارسال نظر در مورد این مقاله