نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجویی دکتری تخصصی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاداسلامی، واحد اسلامشهر، تهران، ایران
2 استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم،دانشگاه آزاداسلامی، واحد اسلامشهر، تهران، ایران
3 دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم،دانشگاه آزاداسلامی، واحد اسلامشهر، تهران، ایران
4 استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم،دانشگاه آزاداسلامی، واحد اسلامشهر، تهران،ایران
چکیده
بافت فرسوده مرکزی شهر اهواز، به عنوان قلب تاریخی و فرهنگی این شهر، با چالش‌های متعددی از جمله فرسودگی کالبدی، زیرساخت‌های ناکارآمد، آسیب‌پذیری در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی و مسائل اجتماعی-اقتصادی روبرو است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های تاب‌آوری در بافت فرسوده شهری، بخش مرکزی شهر اهواز انجام شده است. این پژوهش از نظر روش گردآوری داده‌ها توصیفی و از نظر هدف توسعه‌ای کاربردی است. جامعه آماری شامل دو بخش است؛ پانل دلفی متشکل از 4۰ نفر از خبرگان حوزه مدیریت شهری، مدیریت بحران و برنامه ریزی شهری موردمطالعه که مدیران و کارشناسان برنامه‌ریزی شهری و اساتید دانشگاه را در برمی‌گیرد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه دیمتل است که برای طراحی آن از تکنیک دلفی طی سه راند استفاده شده است. به منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و به دست آوردن روابط علت و معلولی و وزن هر یک از شاخص‌ها از تکنیک ترکیبی DANP استفاده گردید. نتایج این پژوهش به وضوح نشان می‌دهد که تاب‌آوری بافت فرسوده در بخش مرکزی اهواز، پیوندی عمیق با ابعاد اجتماعی دارد. در این میان، "آگاهی و آموزش" و "سرمایه اجتماعی" به عنوان قوی‌ترین عوامل تاب‌آوری شناخته شده‌اند. این یافته‌ها بر نقش حیاتی پیوندهای مردمی، اعتماد عمومی و دانش همگانی در توانمندسازی جامعه برای مقابله با چالش‌ها و مخاطرات شهری تأکید می‌کنند. با این حال، پژوهش نشان می‌دهد که ضعف مشهود در زیرساخت‌های نهادی-سازمانی، نقطه آسیب‌پذیری جدی است که نیازمند بازنگری و سرمایه‌گذاری استراتژیک است. دستیابی به تاب‌آوری پایدار در بافت فرسوده اهواز، مستلزم اتخاذ رویکردی جامع است که ضمن تقویت نقاط قوت اجتماعی و ظرفیت‌های مردمی، به توسعه، بهبود کارایی و یکپارچگی چارچوب‌های نهادی و اجرایی نیز بپردازد. تنها از این طریق می‌توان اهواز را در برابر مخاطرات شهری مقاوم ساخت و مسیر را برای توسعه‌ای پایدار و تاب‌آور هموار کرد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)
ارسال نظر در مورد این مقاله