نوع مقاله : پژوهشی- مطالعه موردی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
2 استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده
توسعۀ روزافزون فضاهای شهری سبب بروز پدیدۀ جزایر گرمایی شده است. یکی از پیامدهای این پدیده، تأثیر آن بر سلامت انسان است. سالمندان در یک جامعه از آسیب‌پذیرترین افراد در برابر امواج گرما به شمار می‌آیند. پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی مکانی خطر ناشی از جزایر گرمایی شهری بر سلامت سالمندان شهر یزد انجام شد. با توجه به این هدف، در این پژوهش از تلفیق داده‌های اجتماعی و سنجش از دور استفاده شد. جامعۀ آماری پژوهش را 26169 نفر از سالمندان بالای 65 سال شهر یزد تشکیل دادند. داده‌ها براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1395 گردآوری شد. به منظور ارزیابی شدت جزایر گرمایی در شهر یزد، داده‌ها در بازه زمانی 2017 تا 2022 در ماه جولای، با استفاده از ماهواره MODIS 11A2 006 Aqua و موتور Google earth engine استخراج گردید. سپس نقشۀ دمایی شهر یزد با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS تهیه شد. به منظور وزن‌گذاری مؤلفه‌های مواجهه و آسیب‌پذیری جمعیت سالخورده، به‌ترتیب از تراکم و نسبت جمعیت سالمندان در مناطق استفاده شد. سپس اطلاعات با استفاده از چارچوب ارزیابی "مثلث ریسک کرایتون" تحلیل شد. براساس نتایج پژوهش سه سطح خطر گرمای شهری در شهر یزد شناسایی شد: 1- مناطق پرخطر(بحرانی)؛ این مناطق در هر سه شاخص (شدت UHI، تراکم و نسبت جمعیت) مقادیر بالا را نشان داد، به‌طوری که در این مناطق سالمندان بیشتری در معرض خطر قرار دارند. منطقۀ 2 و 5 در این گروه قرارگرفت. 2- مناطق با خطر بالقوۀ بالا (نیمه‌بحرانی)؛ مناطقی هستند که فقط در دو شاخص مقادیر بالا را نشان داد. منطقۀ 1 در این گروه قرار گرفت. 3- مناطق کم‌خطر؛ مناطقی هستند که از نظرحداقل دو شاخص مقادیر نرمال را ثبت کرد، در نتیجه محیط مناسب‌تری از نظر خطر گرمای شهری برای سالمندان محسوب می‌شوند. منطقۀ 3 و 4 در این گروه قرار گرفت. به‌طور کلی نتایج نشان داد که با توجه به مناطق بحرانی و نیمه‌بحرانی، شهر یزد از نظر خطر سلامت گرمای شهری برای سالمندان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)
ارسال نظر در مورد این مقاله