مطالعه نقشِ پیشرانهای انسانی کارآفرینی ِمشاغل خانگی در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی:دهستان جرقویه وسطی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• احمد حجاریان

دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی،دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

https://doi.org/10.22067/jgrd.2022.73074.1075

چکیده

بخش مهمی از فعالیتهای اقتصادیِ روستا مربوط به مشاغل خانگی و کارآفرینی در این عرصه میباشد و کارآفرینی درحوزه مشاغل خانگی و استفاده از ظرفیتهای طبیعی و انسان ساخت در گرو فراهم شدن پیشرانهاست. پژوهش حاضر به منظورِ مطالعه پیشرانهای انسانی کارآفرینیِ مشاغل خانگی و تاثیر آن بر توسعه پایدار در روستاهای دهستان جرقویه وسطی انجام پذیرفته است. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. روش جمع آوری داده ها مبتنی بر روشهای اسنادی - پیمایشی است. تکنیک WASPAS نشان داد که ابعاد مختلف پیشرانهای انسانی در روستای پیکان (در این روستا، Qi معادل 11/0 می باشد ) بیشترین تاثیر را در روند توسعه کارآفرینی درحوزه مشاغل خانگی داشته است. بر اساس شاخصهای تنوع بخشی به اشتغال محلی، تنوع بخشی به درآمد خانوار، مدیریت منابع،‌ ریسک پذیری، خلاقیت و آینده نگری و با کمک تکنیک CODAS تاثیرات کارآفرینی بر توسعه مشاغل خانگی روستایی پایدار مورد بررسی و سنجش قرار گرفت و نتیجه این تکنیک نشان داد که تاثیر کارآفرینی بر توسعه مشاغل خانگی روستایی پایدار در روستاهای حبیب آباد و پیکان بیش از سایر روستاهای دهستان جرقویه وسطی بوده است. درمرحله آخر، با استفاده ازتکنیک ARAS، میزان پایداری روستاهای دهستان جرقویه وسطی در ابعاد محیطی، اقتصادی، اجتماعی و نهادی مورد بررسی و سنجش قرار گرفت. با توجه به میزان Ki، روستاهای حبیب اباد و پیکان در بین سایر روستاهای منطقه مورد مطالعه از لحاظ پایداری در رتبۀ اول قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

• پیشران های انسانی کارآفرینی
• مشاغل خانگی روستایی
• تکنیک ARAS
• تکنیک WASPAS
• تکنیک CODAS

موضوعات

• توسعه پایدار و پایداری محیط

مراجع

1. ابراهیم‌زاده، ع.، ملکی، گ.، و فرهادی‌نژاد، ح. (1394). برنامه‌ریزی ریزی استراتژیک توسعه با تاکید بر توسعه پایدار در ناحیه خرم‌آباد. جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، 5(14)، 1-24.
2. اکبری، م.، غلامزاده، ر.، و آراستی، ز. (1394). نیازسنجی آموزشی جوانان روستایی شهرستان ورامین درزمینة کارآفرینی به منظورراه اندازی کسب‌وکارهای صنایع دستی روستایی. پژوهش‌های روستایی، 6(2)، 299-322.
3. پیرداده بیرانوند، ک.، احمدوند م.، و شرفی سرابی، و. (1397). پیشران‌های انسانی توسعه کارآفرینی روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرم‌آباد. پژوهش‌های روستایی، 9(4)، 564-580.
4. تقیلو، ع. ا.، سلطانی، ن.، و آفتاب، ا. (1395). پیشران‌های توسعه روستاهای ایران. برنامه‌ریزی وآمایش فضا، 20(4)، 1-28.
5. حاجی نژاد‌ علی، فتاحی احدالله، پایدار ابوذر. (1394). کاربرد مدل‌ها و فنون تصمیم گیری در جغرافیا. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
6. حسینی‌نیا، غ. ح.، علی‌آبادی، و.، و عطائی، پ. (1398). طراحی الگوی زیست‌بوم کارآفرینی در کسب‌وکارهای روستایی تعاون‌محور.فصلنامه علمی‌پژوهشی توسعه کارآفرینی، 12(3)، 360-341.
7. دسترنج، م.، و قنبری، س. (1399). بررسی وضعیت احساس امنیت اجتماعی و عوامل اجتماعی فرهنگی مؤثر بر آن در بین جوانان شهرلار. امنیت ملی، 10(35)، 131-154.
8. دیزجی، م.، و زینی، م. (1397). بررسی تأثیر آموزش‌های دانشگاهی بر توسعه مهارت‌های کارآفرینی زنان، رشد فناوری، 15(57)، 34-44.
9. راست قلم، م.، صیدایی، ا.، و نوری، س. ه. (1395). تعیین پیشران‌های کلیدی رهیافت روستای خلاق با استفاده از نرم‌افزار میک‌مک. پژوهش‌های روستایی، 7(2)، 316-330.
10. رحمانی، ب.، مریدسادات، پ.، و شاهد، س. ح. (1397)، پتانسیل گردشگری در توسعه کارآفرینی نواحی روستایی. مدیریت شهری، 17(50)، 65-97.
11. رحیمی، ر. ا.، انصاری، م.، بمانیان، م. ر.، و مهدوی‌نژاد، م. ج. (1399). رابطه حس تعلق به مکان و مشارکت در ارتقای سرمایه اجتماعی سکونتگاه‌های غیررسمی. معماری و شهر پایدار، 8(1)، 15-31.
12. رضایی، ر. ا.، حسینی، س. م.، و محمدی پابندی، م. (1394). شناسایی و تحلیل موانع توسعه کارآفرینی سازمانی در تعاونی‌های توسعه روستایی استان زنجان. راهبردهای توسعه روستایی، 2(2)، 143-156.
13. رضائی‌مقدم، ک.، و معصومی، ا. (1397). کارآفرینی روستایی پایدار: پاسخی به پیامدهای بی حد و مرز کارافرینی در نواحی روستایی. کارآفرینی در کشاورزی، 5(2)، 83-105.
14. ریاحی، و.، و روشنعلی، م. (1398). ارزیابی اثرات توسعه کارآفرینی در توسعه مناطق روستایی. فضای گردشگری، 8(30)، 83-99.
15. سروستان، ن.، و عزیزی‌نژاد، ح. (1397). مروری بر روان‌شناسی کارآفرینی و بررسی نقش آن در کسب‌وکار. پیشرفت‌های نوین در روان‌شناسی، 1(1)، 26-40.
16. سلیمی‌سبحان، م. ر.، فیضی، س.، و یاپنگ، م. (1397). تحلیل اثرات کارآفرینی بر توسعه پایدار روستایی، شهرستان اردبیل. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 7(4)، 21-36.
17. شهرکی، ح.، موحدی، ر.، و فرانی، ا . ی. (1395). تحلیل انسان شناختی کارآفرینی و توسعه روستایی در عصر جهانی شدن مطالعه موردی، استان همدان. پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 6(1)، 23-43.
18. صادقی نیارکی، ع. ا.، نادری‌نسب، م.، و رمضانی‌نژاد، ر. (1398). ارتباط بین سبک رهبری تحول گرا، خلاقیت و نوآوری سازمانی در ادارات تربیت بدنی آموزش و پرورش کشور. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 18(64)، 1-18.
19. صالحی‌پور، ش.، ریاحی، و.، عزیزی، ا.، و فتحی‌زاده، ف. (1398). قابلیت‌سنجی توسعه روستایی با تأکید بر رویکرد توسعه پایدار. مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 14(1)، 111-127.
20. عزیزی، م.، و ترکاشوند، ح. (1395). نقش سرمایه کارآفرینی و اقتصاد خلاق در توسعه منطقه‌ای با چشم انداز سرمایه فکری. مقاله ارائه‌شده در همایش ملی اقتصاد خلاق، دانشگاه آزاد اسلامی تهران غرب.
21. فیروزی‌، م. ع.، گودرزی، م.، و زارعی، ر. (1392). بررسی رابطه متقابل بین توسعه کارافرینی و گردشگری پایدار روستایی (مطالعه موردی: بازنگری روستای خارستان شهرشستان بهبان). مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 3 (12)، 65-84.
22. قربانی، م.، احمدی‌، م. ط.، و مصطفوی، س. م‌. (1393). بررسی اثر زیرساخت‌ها بر رشد اقتصادی ایران طی سالهای 1355-1391. مجله مدیریت، اقتصاد و حسابداری، 5(17)، 49-60.
23. کنعانی، ف.، حسن زاده، ع. ر.، الهی، ش.، و طباطبائیان، س. ح. (1397). بررسی کاربرد روش‌های آینده‌نگری: مرور سیستماتیک. نشریه راهبرد، 27 (87)، 5-33.
24. مجتبایی، ک.، نوابخش، م.، کلدی، ع. ر.، و زارع مهدوی، ق. (1399). تأثیر مهاجرت بر تغییر پذیری انسجام اجتماعی. نظم و امنیت انتظامی، 13(2) 251-71.
25. مزروعی نصرآبادی، ا.،‌ فتاحی، ح. ر.، و دولتشاه، پ. (1399). تأثیر آمیخته بازاریابی کارآفرینانه بر موفقیت کارآفرینانه بنگاه‌های دانش‌بنیان با تبیین نقش تعدیلگر بازارگرایی. توسعه کارآفرینی، 13(1)، 141-160.
26. وظیفه، ر.، و خانی، ص. (1399). نقش واسطه‌ای ظرفیت جذب دانش در تأثیر یادگیری الکترونیکی بر اعتماد اجتماعی کارکنان تأمین اجتماعی استان اردبیل. علوم اسلامی انسانی، 6(21)، 116-128.
27. ولائی، م.، عبداللهی، ع.، منافی، ر.، و صفری، ن. ‌(1394). تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه پایدار روستایی با تاکید بر کارآفرینی مطالعه موردی، دهستان مرحمت آباد شمالی میاندوآب. برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 5(19)، 149-162.

 

28. Ahmed Badi, I., Abdulshahed, A. M., & Shetwan, A. G. (2017). Supplier selection using combinative distance-based assessment (CODAS) method for multi-criteria decision-making, ICMNEE. In D. Pamučar, D. Božanić, & S. Ljubojević, (Eds.), Proceedings of the 1st International Conference on Management, Engineering and Environment (ICMNEE) (pp. 395-407). Belgrade: ECOR (RABEK).
29. Avramenko, A., A. K., & Silve, J. (2010). Rural entrepreneurship: Expanding the horizons. Entrepreneurship and Innovation Management, 11(2), 140-156.
30. Baoren, S. (2012). Developing rural tourism: The PAT program and NONG JIA LE tourism in China. International Journal of Tourism Research, 15(6), 611-619.
31. Chakraborty, S., & Zavadskas, E. K. (2014). Applications of WASPAS method as a multi-criteria decision-making tool. Informatica, 25(1), 1-20.
32. Deller, S., Kures, M., & Conroy, T. (2019). Rural entrepreneurship and migration. Journal of Rural Studies, 66, 30-42.
33. Figueroa-Armijos, M., Dabson, B., G., & Johnson, T. (2012). Rural entrepreneurship in a time of recession. Entrepreneurship Research Journal, 2(1), 1-29.
34. Gaddefors, J. R., & Anderson, A., (2019). Romancing the rural: Re-conceptualizing rural entrepreneurship as engagement with context(s). The International Journal of Entrepreneurship and Innovation, 20(3), 159-169
35. Jaman, M., & Alam, R. (2016). Entrepreneurship as a driving force for rural tourism development. International Journal of Scientific & Engineering Research, 7(3), 254-263.
36. Keshavarz Ghorabaee, M., Kazimieras, E., Turskis, Z., & Antucheviciene, J. (2016). A new combinative distance – based assessment (CODAS) method for multi-criteria decision-making. Journal of Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 3(50), 25-45.
37. Korsgaard, S., Müller, S., & Wittorff Tanvig, H. (2015). Rural entrepreneurship or entrepreneurship in the rural – between place and space. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 21(1), 5-26.
38. Lio, C.-W., & Cheng, J.-S. (2018). exploring driving forces of innovation in the MSEs: The case of the sustainable B&B tourism industry. Sustainability Journal, 10(11), 1-19.
39. Lordkipanidze, M., Brezet, H., & Backman, M. (2005). The entrepreneurship factor in sustainable tourism development. Journal of Cleaner Production, 13(8), 787-798.
40. Lúcia Pato, M., & Teixeira, A. (2016). Twenty years of rural entrepreneurship: A bibliometric survey. European Society for Rural Sociology Sociologia Ruralis, 56(1), 3-29.
41. MC Areavey, R., & MCDonagh, J. (2011). Sustainable rural tourism: lessons for rural development. Sociologia Ruralis, 51(2), 175-194.
42. Moscardo, G. (2014). Tourism and Community Leadership in Rural Regions: Linking Mobility, Entrepreneurship, Tourism Development and Community Well-Being. Journal Tourism Planning & Development, 11(3), 354-370.
43. Patel, B., & Chavda, K. (2013). Rural entrepreneurship in India: Challenge and problems. International Journal of Advance Research in Computer Science and Management Studies, 1(2), 28-37.