ارزیابی و تحلیل ابزارهای مدیریت یکپارچۀ شهری در بافت تاریخی کلان شهر شیراز

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• میثم رضائی ¹
• علی زنگی آبادی ²
• محمدرضا هل فروش ³

¹ دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ استادیار معماری، دانشگاه تکنولوژی وین، وین، اتریش

https://doi.org/10.22067/jgrd.2021.48649.0

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل ابزارهای مدیریت شهری اثرگذار بر مدیریت یکپارچة بافت تاریخی کلان­شهر شیراز و اثرات و نقش هرکدام از این ابزارها ازجمله سازمان و تشکیلات، قوانین و مقررات، زیرساخت­های اطلاعاتی، منابع انسانی و منابع مالی بر مدیریت شهری این بخش از کلان­شهر شیراز است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه­ای استخراج شده است. ابزار پژوهش نیز پرسشنامه است که از طریق روش گلوله برفی در میان جامعة آماری (120 نمونه از متخصصان و کارشناسان سازمان­های مدیریت شهری) توزیع شده است. تحلیل آماری داده­ها نیز از طریق نرم‌افزارهای تحلیل آماری از جمله SPSS و Amos Graphic و همچنین Smart PLS و با استفاده از رویکرد مدل­سازی معادله ساختاری واریانس‌محور و کُواریانس محور صورت گرفته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد، میانگین متغیرهای پژوهش در وضعیت موجود پایین­تر از حد متوسط قرار دارد و نتایج معادله ساختاری نیز نشان می­دهد که همه ابزارهای مدیریت شهری در یکپارچگی بافت تاریخی شهر شیراز تأثیر مستقیم دارند. در میان عوامل مطالعه‌شده، نقش عوامل سازمانی و قانونی پررنگ‌تر از سایر ابزارها و عوامل است؛ بنابراین پیشنهاد می­شود برای تحقق مدیریت یکپارچة شهری در بافت تاریخی کلان­شهر شیراز همة ابزارهای مدیریت شهری باید تقویت شوند. از جمله مهم‌ترین اقدامات موردنیاز، برطرف کردن خلأ قوانین موجود و حرکت به سمت هم‌افزایی درون­‌نهادی و میان‌نهادی است که تقویت شود و از زیرساخت­های اطلاعاتی ازجمله WebGIS و SDI برای تسهیل این امر استفاده مفید و مؤثر شود.
 

کلیدواژه‌ها

• مدیریت شهری
• ابزارهای مدیریت یکپارچة شهری
• شیراز
• بافت تاریخی

20.1001.1.20081391.1401.20.2.1.7

مراجع

1. امانپور، س.، و سجادیان، م. (1395). مداقه­ای آسیب شناسانه بر سازمان­یابی فضایی و مدیریت کلان‌شهر تهران منطبق بر رهیافت­ها و رهنمودهای منبعث از آرمان مدیریت یکپارچه در کشور. فصلنامة جغرافیا و برنامه­ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، 8(30)، 87-125.
2. بابایی، م.، و ابراهیمی، س. (1395). مطالعه و بررسی مؤلفه­های مدیریت یکپارچه در شهر اصفهان. فصلنامة اقتصاد شهری، 1(1)، 17-36.
3. برک­پور، ن.، و اسدی، ا. (1388). نظریه­های مدیریت و حکمروایی شهری. گزارش نهایی طرح پژوهشی.
4. برک­پور، ن.، و اسدی، ا. (1395). مدیریت و حکمروایی شهری (چاپ سوم). تهران: انتشارات دانشگاه هنر.
5. رفیعیان، م.، و حسین­پور، س. ع. (1391). نظریه، شهر، فضا، مدیریت شهری (چاپ اول). تهران: انتشارات طحان.
6. شابیر، چ. (1382). مدیریت شهر: خط‌مشی‌ها و نوآوری‌ها در کشورهای درحال‌توسعه (پ. زاهدی، مترجم) (چاپ دوم). تهران: انتشارات شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
7. شکری­پور دیزج، ح. (1390). بهینه­سازی الگوی مدیریت یکپارچة ساخت‌وساز شهری در فرایند برنامه­ریزی شهری دانایی محور (مطالعة موردی: شهر زنجان) (پایان­نامة کارشناسی‌ارشد منتشرنشده رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری). دانشگاه زنجان، ایران.
8. طاهرخانی، ح.، و متوسلی، م. م. (1385). مدیریت بافت تاریخی شهرهای ایران (چالش­ها و راهبردها). مجلة مدیریت شهری، 5(18)، 96-107.
9. عزیزی، م. م.، ابویی اردکانی، م.، و نوری، ن. (1391). بررسی نقش کنشگران و ابزارهای مدیریت شهری در یکپارچگی مدیریت کلان‌شهر تهران. مجلة هویت شهر، 6(10)، 5-16.
10. قادری، ا.، زمانی مقدم، ا.، و جلالی کنیمی، ه. (1391). تدوین راهبردهای اجتماعی مدیریتی احیاء، توسعه و حفاظت بافت تاریخی (مطالعة موردی: منطقة 12 شهرداری تهران). مجلة مطالعات توسعة اجتماعی ایران، 5(17)، 97-113.
11. کاظمیان، غ. (1388). جزوة درس مبانی مدیریت شهری، بازیابی از UrbanManagement.ir
12. کاظمیان، غ.، صالحی، ا.، ایازی، س. م. ه.، نوذرپور، ع.، ایمانی جاجرمی، ح.، سعیدی رضوانی، ن.، و عبداللهی، م. (1392). مدیریت شهری (جلد اول: مبانی و حوزه­ها). تهران: انتشارات تیسا.
13. کاظمیان، غ.، و میرعابدینی، س. ز. (1390). آسیب­شناسی مدیریت یکپارچة شهری در تهران از منظر سیاستگزاری و تصمیم­گیری شهری. نشریة هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 3(46)، 27-38.
14. نیومن، پ.، و تورنلی، ا. (1386). برنامه­ریزی شهری در اروپا، رقابت بین‌المللی، نظام­های ملی و طرح­های برنامه­ریزی (ع. اقوامی مقدم، مترجم). تهران: انتشارات آذرخش.
15. وارثی، ح.، تقوایی، م.، و رضایی، ن. (1391). ساماندهی بافت فرسودة شهری (نمونة موردی: شهر شیراز). مجلة علمی تخصصی برنامه­ریزی فضایی، 2(6)، 129-156.

 

16. Chakrabarty, B. K. (2001). Urban management, concepts, principles, techniques and education, Cities, 18(5), 331-345.
17. Claesson, A. (2009). Guidance paper on overview of the integrated management system. Managing Urban Europe-25 project. European Commission.
18. Descamps, F. (2014). Conservation of historic cities & urban settlements intivative. Retrieved 2017, February 29, from edu.Availableat: http:// www.getty.edu/conservation/publications_resources/newsletters/26_2/historic.html
19. Ertan, , & Eğercioğlu, Y. (2016). Historic city center urban regeneration: Case of Malaga and Kemeraltı, Izmir. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (223), 601-607.
20. Friedman, J. (2004). Hong Kong, Vancouver and beyond: Strategic spatial planning and the longer. Planning Theory and Practice, 5(1), 50-56.
21. Grecea, C., Herban, S., & Vilceanu, B. V. (2016). WebGIS solution for urban planning strategies. Procedia Engineering, (161), 1625-1630.
22. McGill, R. (1994). Integrated urban management: An operational model for third world city managers. Cities, 11(1), 35-47.
23. Pourkarimi, E., Zibakalam, S., Noroozi, N., & Ebtekar, M. (2016). A conceptual model for integrated management of the urban environment in Tehran metropolis (Based on the good governance guidelines). Environmental Research, 10(3), 391-400.
24. Ryden, L. (2008). Tools for integrated sustainability management in cities and towns. Baltic: Baltic University Press
25. Schwedler, H. (2011). Integrated urban governance: The way foeward. Commission 3 manual. Retrieved from https:// metropolis.org/ sites/ default/ files/ c3-metropolis-urban-governance-eng_0.pdf
26. Wesolowska, J. (2016). urban infrastructure facilities as an essential public investment for sustainable cities “indispensable but unwelcome objects of social conflicts: Case study of Warsaw, Poland”. Transportation Research Procedia, (16), 553-565.