تحلیل عوامل مؤثر در باززنده سازی بافت تاریخی با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری ( مورد پژوهشی: شهر گرگان)

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

• فاطمه رضایی تالارپشتی ¹
• علی زنگی آبادی ²
• مهین نسترن ³

¹ دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

10.22067/geography.v18i1.71423

چکیده

اهداف: باززنده سازی به سرزندگی و بهبود اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی بافت های فرسوده و تاریخی شهرها کمک شایان توجهی می نماید. در این میان گردشگری نقش بارزی در باززنده سازی بافت های تاریخی ایفا می کند. برهمین اساس هدف مقالة حاضر تحلیل عوامل تأثیرگذار در باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری است.
روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی، روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از مدل معادلات ساختاری است. حجم نمونة پژوهش شامل 400 نفر از ساکنان است که پرسش نامه به صورت تصادفی بین آن ها توزیع شده است. این مدل از معیارهای زیادی برای سنجش روایی،  پایایی و برازش داده ها استفاده می­کند؛ چنان چه از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی سازه ها، روایی همگرا و واگرا،  ضرایب معناداری z، معیار R²، معیار Q2 و GoF استفاده کرده است.
یافته ها/ نتایج: مقدار ضرایب بارهای عاملی(55/0)، ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (بیشتر از 7/0­)، روایی همگرا (AVE) و روایی واگرا (5/0 ­)،  مقدار آماره t (بیش از 96/1)، مقادیر R2 (بالای 699/0)، مقدار Q2(بیشتر از 35/0) و مقدار GoF (59/0) نشان دهندة برازش قوی مدل پژوهش است. رابطة مستقیمی بین متغییرهای هفت گانة پژوهش مشتمل بر «منابع مالی، عوامل قانونی، مشارکت ساکنان،  عوامل فرهنگی،  برنامۀ کوتاه مدت و موضعی،  برنامة جامع و بلند مدت و مدیریت شهری» و باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری وجود دارد؛ چرا که این امر با سطح اطمینان 95% و مقدار آماره t (بیش از 96/1) اثبات شده است.
نتایج: حاصله به ارائۀ رهیافت برون رفت از مشکلات و احیای بافت تاریخی شهر گرگان، توجه به راهبردها و سیاست های تعاملی بین بازآفرینی و توسعۀ گردشگری پایدار منتهی شده است و در باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان باید به عوامل تأثیرگذار نظیر برنامه ریزی مشارکت-مبنا، بازآفرینی مردم محور و ترویج گردشگری توجه جدی شود. ایجاد و پیشنهاد راهکارهای اجرایی در خصوص ساخت پیاده راه گردشگری و ایجاد شهرداری ویژۀ بافت فرسوده از اهم راهکارهای این پژوهش است.

کلیدواژه‌ها

• باززنده سازی
• بافت تاریخی
• گردشگری پایدار
• شهر گرگان

---

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Effective Factors on Revival of GorganCity HistoricalTexture through Sustainable Tourism Development Approach

نویسندگان [English]

• Fatemeh Rezai Talarposhti ¹
• Ali Zangiabadi ²
• Mahin Nastaran ³

¹ PhD Candidate in Geography and Urban Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran

² Associate Professor in Geography and Urban Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran

³ Associate Professor, Department in Urban Planning , University of Isfahan Art, Isfahan, Iran

کلیدواژه‌ها [English]

• Revivalism
• historical texture
• sustainable tourism
• Gorgan City

مراجع

1.  

   1. امین زاده، ب؛ دادرس، ر. (1391). بازآفرینی فرهنگ مدار در بافت تاریخی شهر قزوین با تأکید بر گردشگری شهری. مطالعات معماری ایران، 1 (2) ، 108-99.
   2. پوراحمد، ا؛ حبیبی، ک؛ کشاورز، م. (1391). سیر تحول مفهوم­شناسی بازآفرینی شهری به­عنوان رویکردی نو در بافت­های فرسودة شهری. فصل­نامة مطالعات شهر ایرانی-اسلامی، 1 (1)، 92-73.
   3. عسکری، و. (1390). طراحی بافت­های فرسودة دارای ارزش تاریخی با رویکرد توسعة ظرفیت­های گردشگری (مورد مطالعه: محدودة تاریخی چشمه علی شهر ری). (پایان­نامة کارشناسی ارشد شهرسازی). دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
   4. فنایی، ح. و ذاکریان، م. (1394).  بازآفرینی بافت­های تاریخی و فرسوده با رویکرد گردشگری(مورد مطالعه: منطقة 9 شهر اصفهان). سومین کنفرانس ملی توسعة پایدار در علوم جغرافیا و برنامه­ریزی، معماری و شهرسازی. تهران، صص154-143.
   5. قدمی، م.ج؛ دانشجو، خ؛ اسلامی، غ. (1393). مدل مفهومی بازآفرینی مراکز شهری با تأکید بر گردشگری شهری (نمونة موردی: مرکز شهر ساحلی محمودآباد).  کنفرانس ملی معماری و منظر شهری پایدار. مشهد، صص 457-445 .
   6. مجتبی­زاده خانقاه، ح؛ رحمتی ملایی، ع؛ رحمتی ملایی، م؛ شاهی­پور، س. (1395). تأثیر باززنده­سازی بافت تاریخی بر توسعة گردشگری (مطالعة موردی: ناحیة 2 منطقة 12). اولین کنفرانس بین المللی و سومین کنفرانس ملی معماری و منظر شهری پایدار. تهران، صص 793-780.
   7. مهدنژاد، ح. (1394). سنجش و تحلیل مکانی گستره­های فقر شهری(مورد مطالعه: شهر ورامین). (رسالة دکتری جغرافیا و برنامه­ریزی شهری). دانشگاه تهران، تهران. ایران.
   8. مهدنژاد، ح؛ اشتری، ح. (1395). تبیین مفهوم اقتصاد دانش­محور و اقتصاد خلاق در هزارة سوم. اولین همایش ملی اقتصاد خلاق. دانشگاه آزاد اسلامی تهران غرب، تهران، صص 405-392.
   9. مهندسان مشاور خودآوند. (1388). طرح بهسازی و نوسازی بافت قدیم شهر گرگان. سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان گلستان، گلستان.

   10. مهندسان مشاور شهرسازی و معماری پارت. (1390). طرح توسعه و عمران(جامع) شهر گرگان،. وزارت راه و شهرسازی، ادارة کل راه و شهرسازی استان گلستان، گرگان.

   11. یزدانی، م.ح؛ حاضری، ص؛ ده­ده­زاده سیلابی، پ.(1396). بازآفرینی بافت فرسودة شهری با رویکرد گردشگری پایدار با تلفیق مدل­های برنامه­ریزی راهبردی و تحلیل شبکه(ANP-SWOT)، مطالعة موردی: بافت فرسودة شهر خوی. نشریة گردشگری شهری، 4 (1)، 41-56.

    

   1. Boraine, A. (2010). How we’re re-imagining Cape Town. Retrieved from www.iolproperty.co.za
   2. Caruana, J. (2014). Social sustainability, urban regeneration and postmodern development approaches for strait street. London: Valletta.
   3. Chin W. W. (1998). The Partial least squares approach for structural equation modeling. In G. A. Marcoulides (ed.), Modern methods for business research (pp. 295-336). London: Lawrence.
   4. Evans, G., & Shaw, P. (2004). A review of evidence on the role of culture in regeneration. London: Department for Culture Media and Sport.
   5. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.
   6. Gezici, F., & Kerimoglu, E. (2010). Culture, tourism and regeneration process in Istanbul. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 4(3), 252-265.
   7. Grifihs, R. (1995). Cultural strategies and new modes of urban intervention. Cities, 12(4), 253-265.
   8. Grodach, C., & Loukaitou-Sideris, A. (2007). Cultural Development Strategies and Urban Revitalization. International Journal of Cultural Policy, 13(4), 349-370.
   9. Hadjri, K., & Durosaiye, I. O. (2015). A critical analysis of urban regeneration programmes in Europe. Architecture_MPS.
   10. Henseler, J.   Ringle, C. M., & Sinkovics, R.  R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing.In R. R. Sinkovics & P. N. Ghauri (ed.), New challenges to international marketing (advances in international
   11. Hull City Plan. (2000). Urban regeneration: To promote urban regeneration and anti-poverty strategies. Retrieved from https://b2n.ir/811772
   12. Hulland, J. (1999). Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies. Strategic management journal, 20(2), 195-204.
   13. Jessop, B. (2002). Liberalism, neoliberalism, and urban governance: A state–theoretical perspective. Antipode, 34(3), 452-472.
   14. Khan, M. S., Woo, M., Nam, K., & Chathoth, P. K. (2017). Smart city and smart tourism: A case of Dubai. Sustainability, 9(12), 2279.
   15. Nassar, U. A., Ali, S. A., & Shaban, R. M. (2016). New approach for assessing urban regeneration performance in Egypt. The International Journal of Energy and Environment (IJEE), 10, 142-153.
   16. Roberts, P., Ravetz, J., & George, C. (2009). Environment and the city. London: Routledge.
   17. Uysal, Ü. E. (2015). Urban tourism in istanbul: urban regeneration, mega-events and citymarketing and branding (Unpublished master's thesis). University of Helsinki, Finland.
   18. Werts, C. E., Linn, R. L., & Jöreskog, K. G. (1974). Intraclass reliability estimates: Testing structural assumptions. Educational and Psychological Measurement, 34(1), 25-33.
   19. Wu, H., & Tan, W. (2014). Urban Renewal in Historical Cities in China: Exploring Methods based on Urban Form Studies.  Athens Journal of Tourism, 1(3), 203-215.