ارزیابی نماگرهای مؤثر بر توسعة گردشگری پزشکی کلان شهر اصفهان با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری

نوع مقاله : پژوهشی- مطالعه موردی

نویسندگان

• فرحناز ابوالحسنی ¹
• علی زنگی آبادی ²
• علیرضا جباری ³

¹ دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ دانشیار گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

https://doi.org/10.22067/jgrd.2023.82554.1290

چکیده

گردشگری پزشکی به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های گردشگری سلامت و به‌عنوان یک صنعت با پتانسیل بالا، نقش مهمی در توسعة پایدار صنعت گردشگری سلامت به عنوان ارتباط‌دهندۀ بخش پزشکی و گردشگری دارد. هدف این نوشتار، تحلیل و بررسی نماگرهای مؤثر بر توسعة گردشگری پزشکی کلان‌شهر اصفهان است. پژوهش حاضر از لحاظ روش از نوع توصیفی – تحلیلی و از لحاظ ماهیت، جزء پژوهش‌های کاربردی به شمار می‌رود. شیوة گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و پیمایشی (پرسش‌نامه) بوده و رویکرد گردآوری داده‌ها رویکرد تعاملی – خبره‌محور است. روش تحلیل داده‌ها در این تحقیق، کمی – کیفی (روش آمیخته) بوده و قلمرو مکانی تحقیق، کلان شهر اصفهان است. جامعۀ آماری این پژوهش، 35 نفر از کارشناسان، متخصصان، خبرگان و اعضاء هیئت علمی مرتبط است که به روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شده‌اند. برای گردآوری داده‌های این پژوهش از روش دلفی آنی و از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS در تحلیل داده‌ها استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که در سطح اطمینان 95% سازه‌های مؤثر در تحلیل به ترتیب: نماگرهای امکانات، تسهیلات و تجهیزات 99% نماگرهای فرهنگ(سیاسی، سازمانی و عمومی) 95%، نماگرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، تبلیغات و بازاریابی 89%، نماگرهای برنامه‌ریزی و توسعه 87%، نماگرهای کیفیت خدمات 80 %و نماگرهای هزینه و بیمه 65% اولویت‌بندی شده است. دراین مطالعه مقدار SRMR برای نماگرهای مؤثر بر توسعة گردشگری پزشکی کلان‌شهر اصفهان 061/0 به دست آمده و مقدار NFI مدل 908/0 را نشان می‌دهد که حاکی از مقدار نیکویی برازش بسیار مناسبی است. در نهایت، ارزیابی زنجیرة تأمین خدمات گردشگری پزشکی و مشکلات آن ، تهیه طرح جامع گردشگری پزشکی در کلان شهر اصفهان وهمچنین تدوین راهبردهای نوین بازاریابی و تبلیغات و اجرای آن به منظور جذب گردشگران پزشکی در کلان شهر اصفهان پیشنهاد می‌گردد.
 

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی
• گردشگری پزشکی
• نماگر
• مدل‌سازی معادلات ساختاری
• کلان‌شهر اصفهان

موضوعات

• برنامه ریزی در بخش های شهری و روستایی

مراجع

1. باصولی، م؛ درخش، س؛ و اسعدی، م.م. (1400). شاخص‌های فرهنگی جذب گردشگران سلامت: مدل‌سازی ساختاری. نشریه تفسیری. فرهنگ و ارتقای سلامت، (5)،72-82.
2. تقوایی، م؛ و گودرزی، م. (1395). تدوین و اولویت‌بندی راهبردهای گردشگری پزشکی (مطالعه موردی: کلان‌شهر شیراز). مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، (24)، 1-22.
3. حیدری‌فر، م. (1396). تحلیل تأثیر اعتبار ادراک شده از مرکز درمانی و تصویر ذهنی مقصد گردشگری پزشکی بر قصد مراجعه مجدد و توصیۀ آن به دیگران مورد مطالعه: گردشگران پزشکی شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه اصفهان.
4. ضرابی، ا؛ و شیخ‌بگلو، ر. (1390). سطح‌بندی شاخص‌های توسعۀ سلامت استان‌های ایران. فصلنامۀ رفاه اجتماعی، (11)42، 107-128.
5. گودرزی، م؛ تقوایی، م؛ و زنگی‌آبادی، ع. (1393). توسعۀ گردشگری پزشکی داخلی در شهر شیراز. مدیریت اطلاعات سلامت، (4)، 485-496.
6. گودرزی، م؛ تقوایی، م؛ و زنگی‌آبادی، ع. (1392). بررسی و ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی در کلان‌شهر شیراز. مطالعات مدیریت گردشگری، (23)، 1-25.
7. لیوانی، ح؛ فرهادی‌محلی، ع؛ و معطوفی، ع.ر. (1401). الزامات کلیدی مؤثر بر اجرای خط‌مشی‌های گردشگری پزشکی در استان گلستان. مطالعات مدیریت گردشگری، (58)، 199-233.
8. مبارکی، ا؛ ولیقلی‌زاده، ع؛ و نصیری، ع. (1399)، ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر بر توسعۀ گردشگری پزشکی در شهر تبریز. فصلنامه گردشگری شهری، (4)7 ، 145-159.
9. محمدی، ت؛ شاکری، ع؛ امامی‌کلائی، م؛ و یداله‌زاده ‌طبری، ن. (1398). اثر تکانه‌های صادرات نفت و تعامل آن با قدرت انحصاری بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران: رهیافتDSGE. مجله تحقیقات اقتصادی، (2)54، 395-418.
10. معبودی، م.ت؛ و حکیمی، ه. (1394). عوامل تعیین‌کنندۀ گردشگری پزشکی؛ نمونه موردی ایران. مجلۀ برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، (15)، 80-106.
11. ملکی، س؛ و توانگر، م. (1395). بررسی و تحلیل چالش‌های گردشگری سلامت مشهد از منظر بیماران خارجی. مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، (3)2، 153-165.
12. منجزی، ن.م؛ نیک‌پور، ع؛ و حسینی‌سیاه‌گلی، م. (1398). ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی داخلی (مطالعه موردی: کلان‌شهر اهواز). جغرافیا و مطالعات محیطی، (32)8، 25-40.
13. مهندسین نقش جهان پارس، (1390). طرح تفصیلی اصفهان.
14. نوری‌حکمت، س؛ جباری، ع.ر؛ دهنویه، ر؛ و مردانی، ر. (1393). آمادگی بیمارستان‌ها برای ورود به صنعت گردشگری پزشکی: شهر اصفهان. مدیریت اطلاعات، (4)11، 506-514.
15. نیک‌رفتار، ط؛ حسینی، ا؛ و مقدم، ع. (1395). شناسایی الزامات سیاست‌گذاری پزشکی در ایران. فصلنامه علمی پزشکی سیاستگذاری عمومی، (2)2، 141-156.
16. Ban, H. J., & Kim, H. S. (2020). Applying the modified health belief model (HBM) to Korean medical tourism. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(10), 1-13.
17. Blessing Oribhabor, O, (2019), Research Sampling ana Sample Size Determination: A practical Application, Federal University Dutsin-Ma Journal of Educational Research, 2, (1): 47-56.
18. Bulatovic, I., & Iankova, K. (2021). Barriers to Medical Tourism Development in the United Arab Emirates (UAE). Int. J. Environ. Res. Public Health, 18, 1365
19. Bagga, T., Vishnoi, S.K., Jain, S & Sharma, R. (2020). Medical Tourism: Treatment, Therapy & Tourism. (2020). International Journal of Scientific & Technology Research. 9(3). 4447-4453.
20. Cham, T., Lim, Y., Sia, B., Cheah, J., & Ting, H. (2021). Medical Tourism Destination Image and its Relationship with the Intention to Revisit: A Study of Chinese Medical Tourists in Malaysia. Journal of China Tourism Research. 17(2). 163-191.
21. Chaulagain,S, Pizam, A & Wang, Y. (2021). An integrated behavioral model for medical tourism: An American perspective. Journal of Travel Research, 60 (4), 761-778.
22. Cohen, I. G. (2010). Medical tourism: The view from ten thousand feet. Hastings Center Report, 40(2), 11–12.
23. Connell, J. (2006). Medical tourism: Sea, sun, sand and surgery. Tourism Management, 27(6), 1093 –1100.
24. Crooks, V. A., Turner, L., Snyder, J., Johnston, R., & Kingsbury, P. (2011). Promoting medical tourism to India: messages, images, and the marketing of international patient travel. [Research Support, Non-U.S. Gov't]. Social Science Media, 72(5), 726-732.
25. Dang, H., Nguyen, T., Wang, C., Day, J., & Han Dang, T. (2020). Grey System Theory in the Study of Medical Tourism Industry and Its Economic Impact, International Journal of Environmental Research and Public Health .17 (3). 961-989.
26. Daykhes, A. N., Jakovljevic, M., Reshetnikov, V. A., & Kozlov, V. V. (2020) Promises and hurdles of medical tourism development in the Russian federation. Frontier Psychology, 23(11), 13-80.
27. De la Hoz-Correa, A., Muñoz-Leiva, F., & Bakucz, M. (2018). Past themes and future trends in medical tourism research: A co-word analysis. Tourism Management, 65, 200–211.doi: 10.1016/j.tourman.2017.10.001
28. Fetscherin, M., & Stephano, R. M. (2016). The medical tourism index: Scale development and validation. Tourism Management, 52, 539-556.
29. Gul, T., Ozdal Degirmen Cioglu, A., Bulut, B ., Dag, E., Basturk, Y, A., & Dagli, M. (2022). Health Service Quality and Patient Communication in Medical Tourism. Journal of Tourismology, 8(1). 115-137.
30. Heung, V. C., Kucukusta, D., & Song, H. (2011). Medical tourism development in Hong Kong: An assessment of the barriers. Tourism Management, 32, 995-1005.
31. Khalilur Rahman, M. (2019). “Medical tourism: tourists’ perceived services and satisfaction lessons from Malaysian hospitals. Tourism Review, 74(1), 1-22. https://doi.org/10.3390/ijerph17030961
32. Khaliur Rahman, M., Saker, M., & Hassan, A. (2021). Medical Tourism: The Islamic Perspective. Tourism Products and Services in Bangladesh. 2(4). 87-99.
33. Khan, M, J., Chelliah, Sh., Haron, Ma.,& Ahmed, S. (2017). Push factors, risks, and types of visit intentions of international medical travelers – A conceptual model. International Journal of Healthcare Management, 10(2), 115–121
34. Kim, S., Arcodia, Ch., Kim, I. (2019). Critical Success Factors of Medical Tourism: The Case of South Korea. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(24), 4964.
35. Kim, H, L., & Hyun, S, S. (2022). The Future of Medical Tourism for Individuals’ Health and Well-Being: A Case Study of the Relationship Improvement between the UAE (United Arab Emirates) and South Korea. National Library Medicine. 19(9), 5735.
36. Klijs, J., Ormond, M., Mainil, T., Peerlings, J., & Heijman, W. (2016). A state‐level analysis of the economic impacts of medical tourism in Malaysia. Asian‐Pacific Economic Literature, 30(1), 3-29.
37. Klímová, B., & Kuča, K. (2020). Medical tourism: Its research and implications for public health. Central European Journal of Public Health, 28(3), 226-229.
38. Lee, C. W, & Li,C. (2019).The process of constructing a health tourism destination index. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16 (22), 4579.
39. Lee, J., & Kim, H. B. (2015). Success factors of health tourism: Cases of Asian tourism cities. International Journal of Tourism Cities, 1(3), 216-233.
40. Lovelock, B., & Lovelock, K. (2018). We had a ball as long as you kept taking your painkillers just how much tourism is there in medical tourism? Experiences of the patient tourist. Tourism Management, 69, 145–154.
41. Nilashi, M., Samad, S., Manaf, A., Ahmadi, H., Rashid, T. A., Munshi, A., & Ahmed, O. H. (2019). Factors influencing medical tourism adoption in Malaysia: A DEMATEL-Fuzzy TOPSIS approach. Compute. Computers & Industrial Engineering, 137(43), 1-11.
42. Perkumiene,D., Vienazindiene, M., & svagzdiene, B. (2019). Cooperation Perspectives in Sustainable Medical Tourism: The Case of Lithuania. Sustainability, 11(13), 3584.
43. Ratnasari, R.T., Gunawan, S., Pitchay, A.A., & Che Mohd Salleh, M. (2022) Sustainable medical tourism: Investigating health-care travel in Indonesia and Malaysia. International of Healthcare Management. 15(3). 1-14.
44. Sedova, N., Minasyan, L.,Shchekin, G.,Tabatadze, G., & K, O. (2021), Russian healthcare in the development of medical tourism, XIV International Scientific and Practical Conference "State and Prospects for the Development of Agribusiness INTERAGROMASH 2021", Rostov-on-Don, Russia, E3S Web Conf. Volume 273, 2021 .
45. Suess, C., Baloglu, S., & Busser, J. A. (2018). Perceived impacts of medical tourism development on community wellbeing. Tourism Management, 69, 232-245.
46. Ye, B. H., Qiu, H. Z., & Yuen, P. P. (2011). Motivations and experiences of Mainland Chinese medical tourists in Hong Kong. Tourism Management, 32, 1125–1127.