نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان و باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد زرین‌دشت، دانشگاه آزاد اسلامی، زرین دشت، ایران

2 دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشگاه اصفهان و باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد داریون، دانشگاه آزاد اسلامی، داریون، ایران

چکیده

اهداف: کیفیت زندگی، مفهومی پیچیده و چندبعدی است که تحت تأثیر مولفه هایی چون زمان و مکان، ارزش‌های فردی و اجتماعی از سوی متفکران علوم شهری و سایر اندیشمندان علوم مختلف مطرح و مورد پژوهش قرار گرفته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی و سنجش آن در شهر مرکزی زرین دشت (حاجی‌آباد) بر مبنای 4 گروه شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، خدماتی و کالبدی صورت گرفته است.
روش: روش تحقیق، در این مقاله توصیفی- تحلیلی و ابزار آن پرسش‌نامه می‌باشد. روایی پرسش‌نامه با استفاده از نظرات متخصصان و پایایی آن با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ (72%) تعیین شد. جامعۀ آماری در این پژوهش7 محله از شهر حاجی‌آباد (20000نفر) می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران 377 نمونه انتخاب گردید و به‌صورت تصادفی در هر محله پرسش‌نامه توزیع شد. تجزیه و تحلیل پرسش‌نامه با استفاده ازآمار توصیفی، همبستگی و رگرسیون چندگانۀ خطی انجام شد و در نهایت از روش آنتروپی شانون جهت وزن‌دهی شاخص‌ها و تکنیک پرومتی جهت رتبه‌بندی محلات به‌کار گرفته شد.
یافته‌ها/نتایج: یافته‌های پژوهش نشان داد که در شهر حاجی‌آباد، محلۀ فرهنگیان بالاترین سطح کیفیت زندگی شهری و محلۀ حسین‌آباد، پایین‌ترین سطح کیفیت را در بین محلات دارد. همچنین در بررسی ابعاد چهارگانۀ شاخص کیفیت زندگی همبستگی مستقیم و معناداری وجود داشته و هر یک از این ابعاد همبستگی معناداری با رضایتمندی نهایی از کیفیت زندگی دارند و از بین شاخص‌های کیفیت زندگی، شاخص اقتصادی بیشترین تأثیر را در کیفیت محلات دارد.

کلیدواژه‌ها

1. احمدی، ف. (1388). ارتقاء روستا به شهر و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی، مورد: روستا-شهر صاحب شهرستان سقز. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران، ایران
2. احمدی، ق.، و نادری کروندان، س. (1392). مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در محلات بافت جدید و قدیم شهری مطالعه موردی: محلۀ شهرک قدس و قطارچیان شهر سنندج. فصلنامۀ علمی- پژوهشی مطالعات شهری، (8)، 71-81
3. اسمیت، د. م. (1381). کیفیت زندگی: رفاه انسانی و عدالت اجتماعی. ترجمۀ حسین حاتمی‌نژاد و حکمت شاهی اردبیلی. اطلاعات سیاسی- اقتصادی، (185و186)، 160-173
4. جاجرمی، ک.، و کلته، ا. (1385). سنجش وضعیت شاخص‌های کیفیت زندگی در شهر از نظر شهروندان؛ مطالعۀ موردی (گنبد قابوس). مجلۀ جغرافیا و توسعه، (8)، 5-18
5. سیف‌الدینی، ف. (1381). مبانی برنامه‌ریزی شهری. تهران: آییژ
6. شاه‌حسینی، پ.، و توکلی، ه. (1393). تحلیل شاخص‌های کیفیت زندگی شهری: مورد محلۀ ورد آورد منطقۀ 21 شهر تهران. فصلنامۀ آمایش محیط، 7(24)، 127-144
7. عطاری‌گرگری، م.، و براتی، ن. (1393). تدوین و اولویت‌بندی راهبردهای ارتقای کیفیت زندگی شهری در محلات مسکونی کلان‌شهرها با استفاده از مدل‌های SWOT و ANP.؛ نمونۀ موردی: کلا‌ن‌شهر تبریز. فصلنامۀ مطالعات شهری، (8)، 59-69
8. عظیمی، ا. (1389). ابعاد و شاخص‌های کیفیت زندگی شهری. ماهنامۀ اطّلاع‌رسانی، آموزشی و پژوهشی شوراها، 55
9. غفاری، غ.ر.، و امیدی، ر. (1388). کیفیت زندگی توسعۀ اجتماعی. تهران: نشر شیرازه
10. غفاری، غ.ر، و امیدی، ر. (1388). کیفیت زندگی شاخص توسعۀ اجتماعی. تهران: نشر شیرازه
11. کلانتری، خ. (1387). پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی. تهران: شریف
12. لطفی، ص. (1388). مفهوم کیفیت زندگی: تعاریف، ابعاد و سنجش آن در برنامه‌ریزی شهری. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 1(4)، 65-80
13. لینچ، ک. (1376). تئوری شکل خوب شهر. ترجمۀ حسین بحرینی. انتشارات دانشگاه تهران
14. مختاری، م.، و نظری، ج. (1389). جامعه‌شناسی کیفیت زندگی. تهران: جامعه‌شناسان
15. موسوی، م.، و باقری‌کشکولی، ع. (1391). ارزیابی توزیع فضایی کیفیت زندگی در محلات شهر سردشت. مجلۀ پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 3(9)، 95-116
16. مؤمنی، م.، و فعال‌قیومی، ع. (1391). تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS. تهران: کتاب نو
17. Adrian, J. (2002). A guide to doing quality of life studies, UK: School of Public Policy, University of Birmingham
18. Ghorbani, R., Ebrahimpour, A., & Noshad, S. (2012).Motivational modeling in developing of urban fringe recreational places: An approach for improving the quality of life. Case study: Recreational place of Oun-Ebn-Ali, Tabriz, Iran. Procedia Environmental Sciences, 13, 297-306
19. Glebovaa, I., & Khabibrahmanovab, R. )2014). Life quality evaluation in the million-plus population cities of Russia: Results of empirical research. Procedia Economics and Finance, 14, 236 - 242
20. Kamp, V., Leidelmeijer, K., Marsmana, G., & Hollander, A. E. M. (2003). Urban environmental quality and human well-being towards a conceptual framework and demarcation of concepts: A literature study. Landscape and Urban Planning, 65, 5-18
21. Lambiri, D., Biagi, B., & Royuela, V. (2007) .Quality urban economics of life in the economic and literature. Social Indicators Research, 84, 1-25
22. Marans, R. W. (2012). Quality of urban life studies: An overview and implications for environment-behavior research. Procedia Social and Behavioral Sciences, 35, 9-22
23. Mostafa, A. M. (2012). Quality of life indicators in value urban areas: Kasr Elnile Street in Cairo, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 50, 254-270
24. Pacione, M. (2003). Urban environmental quality and human wellbeing a social geographical perspective. Landscape and Urban Planning, 65, 19–-30
25. Wish, N. B. (1986). Are we really measuring the quality of life? Well-being has subjective dimensions, as well as objective ones. American Journal of Economics and Sociology, 45(1), 93-99
26. Yung-Jaan, L. (2008). Subjective quality of life measurement in Taipei. Building and Environment, 43(7), 1205-1215
CAPTCHA Image