نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیارگروه جغرافیای انسانی و آمایش سرزمین ،دانشکده علوم زمین،دانشگاه شهید بهشتی، تهران،ایران
2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،گروه جغرافیا،دانشکده علوم زمین،دانشگاه شهید بهشتی،تهران،ایران
چکیده
طرح جامع شهری سندی است که به‌طورکلی برای یک دوره زمانی ۱۰ساله، چارچوب فضایی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی توسعه و عمران یک شهر را مشخص می‌کند. این طرح به‌عنوان نقشه راهی برای هدایت و ساماندهی فضایی شهر عمل می‌کند. بااین‌حال، این طرح‌ها در بسیاری از موارد با چالش‌ها و مشکلاتی روبرو هستند که مانع از دستیابی به اهداف آنها می‌شود؛ لذا ضرورت دارد تا باهدف ارتقای کیفیت طرح‌های جامع شهری و افزایش کارایی آنها در هدایت و ساماندهی فضایی شهرها مطالعات آسیب‌شناسی انجام شود. در این پژوهش، آسیب‌شناسی طرح جامع شهر بیرجند با رویکرد داده‌بنیاد و با استفاده از روش تحقیق ترکیبی در بین 22 نفر از متخصصان انجام شده است. در مرحله اول برای آسیب ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان و متخصصان حوزه شهرسازی و معماری، پنج مقوله علل علی و زمینه ای، علل مداخله گر، علل هسته ای، علل راهبردی و علل پیامدی شناسایی شدند. در مرحله دوم، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، 11 عامل، 17 شاخص و 64 متغیر برای هر یک از این مقوله ها بدست آمد که پس از تحلیل تفسیری روندها مدل نظری ترسیم شد. در نهایت، با استفاده از روش تحلیل آماری دیمتیل، تاثیر عوامل مختلف بر آسیب شناسی طرح جامع ارزیابی شد. یافته های این پژوهش نشان می‌دهد که عوامل زمینه ای(فقدان مشارکت،دیدگاه برنامه ریزی،کمبود منابع مالی) ،راهبردی(آسیب در تحلیل وضع موجودو آسیب در هدف گذاری) و مداخله گر(سیاسی کاری،دگرگونی های اجتماعی و اقتصادی و تغییرات ناگهانی جمعیتی) از جمله عوامل موثر بر آسیب های طرح جامع شهر بیرجند هستند که تاثیر مستقیمی داراند و عوامل هسته ای و پیامدی عوامل تاثیرپذیر هستند که در واقع تاثیر آنان غیر مستیقم است از این بین، عوامل مداخله گر بیشترین تاثیر را بر آسیب های طرح جامع داشته اند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)
ارسال نظر در مورد این مقاله