تبیین مؤلفه‌های مؤثر بر حکمروایی در مدیریت محلی (مطالعۀ موردی: روستاهای شهرستان زنجان)

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

• نسرین جعفری ¹
• حمید برقی ²
• یوسف قنبری ²

¹ دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

https://doi.org/10.22067/jgrd.2021.49186.0

چکیده

امروزه حکمروایی در مناطق روستایی به عنوان فرایندی نوین در حکومت با دارا بودن شاخص ­های خاص خود می­تواند مباحث نوینی در زمینه مدیریت محلی در مناطق روستایی مطرح کند و سبب توانمندسازی ساکنین نواحی روستایی در زمینه­ های متفاوت اعم از تصمیم ­سازی، اجرا و ارزیابی گردد که در این میان متأثر از عوامل و مؤلفه ­هایی است که این مؤلفه­ ها می­توانند محیطی، اقتصادی، اجتماعی و نهادی باشند. بنابراین هدف پژوهش حاضر تببین مؤلفه­ های مؤثر بر حکمروایی در مدیریت محلی شهرستان زنجان است. با توجه به اهمیت موضوع مورد مطالعه، نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و جهت گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه­ ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. جامعۀ آماری این تحقیق 25588 خانوار و مدیران محلی منطقۀ مورد مطالعه است که از طریق فرمول کوکران تعداد نمونه خانوارهای روستایی 382 خانوار محاسبه شد. از میان مدیران محلی نیز 50 نفر از دهیاران روستاهای نمونه و رئیسان شوراهای اسلامی به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون t تک­نمونه­ای، همبستگی اسپیرمن و پیرسون و رگرسیون استفاده شد که نتایج آزمون t تک‌نمونه­ای نشان داده، حکمروایی در منطقۀ مورد مطالعه در سطح متوسطی قرار دارد و آزمون همبستگی نشان داد که بین تمامی مؤلفه ­ها و حکمروایی به جز مؤلفه ­های فاصله از شهرستان، جنسیت دهیار، تجهیزات آتش‌نشانی، مالکیت زمین و ساختمان توسط دهیاری رابطه معناداری وجود دارد. در رابطه با میزان تأثیرگذاری مؤلفه­ ها، سرمایۀ اجتماعی (412/0) بیشترین تأثیرگذاری را بر حکمروایی در منطقۀ مورد مطالعه داشته است، بنابراین می­توان جهت بالا بردن حکمروایی در منطقه نسبت به تقویت هر چه بیشتر سرمایۀ اجتماعی در کنار توجه به سایر عوامل اقدام نمود.

کلیدواژه‌ها

• حکمروایی روستایی
• مدیریت محلی
• سرمایۀ اجتماعی
• شهرستان زنجان

20.1001.1.20081391.1399.18.2.2.4

مراجع

1.  

   1. بدری، ع.، و موسوی، ع. (1388). مدیریت نوین روستایی. تهران: انتشارات اشتیاق نور.
   2. توکلی­نیا، ج.، اسکندرپور، م. و برغمدی، م. (1391)، درآمدی بر حکمروایی خوب شهری ضرورت الزامات و چالش­های فراروی تحقق آن در ایران. فصلنامۀ نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، 5 (1)، 152-135.
   3. چوبچیان، ش.، کلانتری، خ.، و شعبانعلی فمی، ح. (1386). عوامل مؤثر بر عملکرد دهیاری‌های استان گیلان. فصلنامۀ روستا و توسعه، 10(2)، 107- 87.
   4. دربان­آستانه، ع.، و رضوانی، م. ر. (1390)، تبیین عوامل مؤثر بر حکمروایی روستایی در حکومت‌های محلی. مدیریت شهری، 28، 198-179.
   5. رضوانی، م. ر. (1383)، مقدمه­ای بر برنامه­ریزی توسعۀ روستایی در ایران. تهران: انتشارات قومس.
   6. سیف­الدینی، ف.، و پناهنده­خواه، م. (1389)، چالش­ها و موانع برنامه­ریزی توسعۀ منطقه­ای در ایران. پژوهش­های جغرافیای انسانی، 73، 98-83.
   7. صالحی، ا. (1387). ملاحظاتی در تحولات مدیریت شهری. ماهنامۀ شوراها، شورای عالی استان­ها، (8)، 1-20.
   8. ظهرانی ازبری، ز. (1390)، عوامل مؤثر بر موفقیت دهیاری­ها (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ کارشناسی‌ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ایران.
   9. علوی­تبار، ع. (1379). بررسی الگوهای مشارکت شهروندان در ادارۀ امور شهرها (تجارت جهانی و ایران) (جلد اول). تهران: انتشارات سازمان شهرداری­های کشور.
   10. قالیباف، م. ب. (1387). حکومت محلی یا استراتژی توزیع فضایی قدرت سیاسی در ایران، تهران: انتشارات امیرکبیر.
   11. مطیعی لنگرودی، ح.، و حجی­پور، م. (1397)، الگوی میان کنش کارکرد سازمان­های مردم نهاد با حکمروایی مطلوب روستایی. جغرافیا و توسعه، 50، 126-109.
   12. مهدوی، م.، و نجفی کانی، ع. ا. (1384). دهیاری‌ها: تجربه­ای دیگر در مدیریت روستاهای ایران. پژوهش­های جغرافیایی، 53، 39-21.

    

   13. Bakker, K., Kooy, M., Shofiani, N. E., & Martijn, E. J. (2008). Governance failure: Rethinking the institutional dimensions of urban water supply to poor households. World Development, 36(10), 1891–1915.
   14. Bhuiyan, Sh. (2010). A crisis in governance: Urban solid waste management in Bangladesh. Habitat International, 34, 125–133.
   15. Boonstra, W. J. (2006). Policies in the polder: How institutions mediate between norms and practices of rural governance. Sociologia Ruralis, 46, 299-317.
   16. Cawley, M. (2009). Local Governance and sustainable Rural development: Irelands Experience in an EU context. Journal for Geogrphy, 4(1), 53-64.
   17. Elmenofi, A. G., Gehan, E. B., Berjan, H., & Berjan, S. (2014). Governance of rural development in Egypt. Annals of Agricultural Science, 59(2), 285-296.
   18. (2007). What is good governance? United Nations Economic and social commission for Asia and the Pacific. Retrieved from https:// www. unescap. org/ sites/default/files/good-governance.pdf
   19. European Commission. (2008). Analyzing and addressing governance in sector operations. Luxemburg: Office for Official Publications of the European Communities.
   20. Frouws, J., & Leroy, P. (2003). Over nieuwe coalities en sturingsvormen in het landelijk gebied. (Farmers, citizens and rural dwellers. About new coalitions and forms of governance in the countryside) Tijdschrift voor Sociaal wetens chappelijk onderzoek van de Landbouw, 18(2), 90–102
   21. Huhe, N., Chen, J., & Hang, M. (2015). Social trust and grassroots governance in rural China. Social Science Research, 53, 351-363
   22. Jankauskas, V., & Seputiene, J. (2007). The relation between social capital, governance and economic performance in Europe. Business: Theory and practice, 8(3), 131-138.
   23. Mackinnon, D. (2002). Rural governance and local involvement: assessing stateF community relations in the Scottish Highlands. Journal of Rural Studies, 18, 307–324
   24. Marsden, T., & Murdoch, J. (1998). Editorial: The shifting nature of rural governance and community participation. Journal of Rural Studies, 14(1), 1–4.
   25. Morison, T. (2014). Developing a regional governance index: The institutional potential of rural regions. Journal of Rural Studies, 35, 101-111.
   26. Municipal Association of Victoria (MAV). (2012). Good governance guide. Retrieved from http://www.goodgovernance.org.au/
   27. Puri, S. K., & Sundeep, S. (2007). Role of ICTs in participatory development: An Indian experience. Information Technology for Development, 13(2), 133–160.
   28. Stark, N. (2005). Effective rural governance. What is it? Does it Matter? Rural Governance Initiative Program. USA, University of Missouri-Columbia: Rural Policy Research Institute (RUPRI).
   29. Usona, T. H., Klonnera, C., & Hofleb, B. (2016). Using participatory geographic approaches for urban flood risk in Santiago de Chile: Insights from a governance analysis. Environmental Science & Policy, 66, 62-72.
   30. World Bank. (2004). Good Governance and its benefits on economic Development: An Overview of currentt trends. Retrieved from Worldbank. org/ wbi/ governance
   31. World Bank. (2006). Local governance in developing countries. Washington, DC: World Bank.