دانشگاه فردوسی مشهد
جغرافیاوتوسعه ناحیه ای
2008-1391
5
9
2007
11
22
The identification of Weather types of Sanandaj from 1964 to1994
شناسایی تیپهای همدید هوای ایستگاه سنندج (طیّ سالهای73-1343)
25504
10.22067/geography.v5i9.4235
FA
مسعودیان
مسعودیان
Bakhtiyar
محمدی
Journal Article
2010
12
04
The writers of this research have studied seven variables including: precipitation, relative humidity, sunny hours, temperature average, temperature minimum, temperature maximum and sea level pressure, at Sanandaj Air Station during 1964-1994. Sanandaj Air Station has nearly 10966 days of complete data for these variables. A principal component analysis (PCA) has been applied on this data; then five principal components have been selected that explain more than 1% variances. A cluster analysis has been applied on this matrix (10966*5) and five synoptic types have been obtained. Synoptic types one and five, showed a large amount of within group variance. So a PCA was applied to the members of these two types and three synoptic subtypes have been obtained for synoptic type one and five synoptic subtypes for synoptic type five.
Keywords: synoptic type, principal component analysis, cluster analysis, seed day, correlation of intergroup.
در این نوشتار، دادههای هفت متغیّر اقلیمی ( بارش، نم نسبی، ساعات آفتابی، میانگین دما، میانگین کمینهی دما، میانگین بیشینهی دما، فشار تراز ایستگاه ) ایستگاه سنندج، در طول سالهای 73-1343، بررسی شده است. ضمن بررسی زمان مورد مطالعه، 10966 روز دارای دادههای کاملی از متغیّرهای مذکور بودند. با انجام تحلیل مؤلّفهی اصلی(PCA) روی این داده ها، پنج مؤلّفهی اصلی، که بالاتر از یک درصد پراش را تبیین میکردند، انتخاب شدند. روی ماتریس (5*10966)، که طول آن تعداد روزها و عرض آن تعداد مؤلّفههای اصلی بود، تحلیل خوشه ای صورت گرفت و پنج تیپ همدید هوا بهدست آمد. با توجه به پراش زیادی که تیپهای یک و پنج داشتند، روی این دو تیپ نیز یک تحلیل خوشهای صورت گرفت که تیپ اوّل به سه تیپ فرعی و تیپ پنجم به پنج تیپ فرعی تقسیم شدند و در مجموع یازده تیپ همدید برای ایستگاه سنندج بهدست آمد.
کلید واژهها: تیپ همدید، تحلیل مؤلّفهی اصلی، تحلیل خوشهای، روز نماینده، همبستگی درونگروهی، سنندج.
https://jgrd.um.ac.ir/article_25504_9b4424ea81ee93fb7f4e50e8f47f1b55.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
جغرافیاوتوسعه ناحیه ای
2008-1391
5
9
2007
11
22
Comparison of Ajichai basin instability indices with the standards of air instability and developing a model for the catchment
مقایسهی شاخصهای ناپایداری جوی حوضهی آبریز آجیچای با استانداردهای ناپایداری جوی و تعیین الگو برای این حوضه
25569
10.22067/geography.v5i9.4236
FA
زاهدی
زاهدی
Asghar
چوبدار
Journal Article
2010
12
04
This paper presents a model of a catchment area in northwest of Iran. The researchers have studied Ajichai basin which is located in the east part of Orumiyeh Lake, located at the longitude of 47 52’ E to 45 32’ E and the latitude of 37 26’ N to 38 30’ N. The researchers have chosen the data from Tabriz Upper Air station which is the only one in the area. The research data are seven instability indices including: SI, K, V.T, C.T, T.T, SW and LI taken from the above mentioned station and seventy one floods reported from 1966 to 2004 in the Ajichai catchment area. In this research, the above mentioned indices are compared with the standards of air instability. The results show contradiction between the observed and predicted values ( i.e. for Si in six days, K in one day, V.T in two days, C.T in fifteen days, T.T in three days, LI in forty eight days and SW in thirty five days). The results also show that the following values can be used for the Ajichai basin instability indices.
SI= =14.3 C.T>=11.5
V.T>=24.7 T.T>=41.8 SW>=11.65
LI=
تحقیق حاضر، الگوی ریاضی حوضهی آبریز آجیچای را، که دربخش شرقی حوضهی آبریز دریاچهی ارومیه بین طولهایَ52 ْ47 و َ32 ْ45 شرقی و عرضهای َ30 ْ38 و َ36 ْ37 شمالی درشمالغرب کشورجمهوری اسلامی ایران قرارگرفته است، ارائه مینماید.
در این پژوهش از آمار ایستگاه جو بالای تبریز که تنها ایستگاه از نوع خود در منطقه(شمالغرب کشور) میباشد، استفاده شده است. دادههای تحقیق را هفت شاخص ناپایداری جوی ( SI ، K ، V.T ، C.T ، T.T ، SW و LI) در ایستگاه مذکور مربوط به71 مورد وقوع سیل از سال 1375 تا 1383 در حوضهی آبریز آجیچای تشکیل دادهاند. مقایسهی این شاخصها با استانداردهای ناپایداری جوی مغایرتهایی را در برخی موارد بین ارقام مشاهداتی و ارقام پیشگویی شده نشان داده است و نهایتاً شاخصهای ناپایداری حوضهی آبریز آجیچای بهشرح زیر تعیین شدهاند:
T.T > = 41.8 V.T > = 24.7 SI = < 7.12
SW > = 11.65 C.T > = 11.5 K > = 14.3
LI = < 6.79
کلید واژهها: حوضهی آبریز آجیچای، شاخصهای ناپایداری جوی، استانداردهای ناپایداری جوی، الگوی ریاضی
https://jgrd.um.ac.ir/article_25569_d91f876a57950613c63ea8782eb3cafc.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
جغرافیاوتوسعه ناحیه ای
2008-1391
5
9
2007
11
22
Land use change model for the city of Babol from 1982 to 1998
الگوی تغییر کاربری اراضی شهر بابل - طیّ سالهای 78-1362-
25590
10.22067/geography.v5i9.4237
FA
خاکپور
خاکپور
ولایتی
ولایتی
کیانژاد
کیانژاد
Journal Article
2010
12
04
models of living in cities needs planning for land use. Those who have planned for the cities have studied land use to present a model for the construction of cities. Change of land use, is the main concern today. The factors which affect the change in land use can be divided into three main groups: legal factors, economical factors and population. Out of these three factors, population has been the most important one and the other two factors have been under its influence. Population has actually created many problems for the cities. Population factor has also affected the city of Babol during the last two decades so that the city has had the greatest physical growth than the other cities in the province. This article presents a complete study the features that have affected the change in land use in the city of Babol.
Keywords: City, city expansion and development, immigration, housing, laws and regulations.
الگوی بهینهی زیست در جوامع شهری، ضرورت نیاز به برنامه ریزی کاربری اراضی را مطرح میسازد، تا در این راستا سیاستهای تنظیم و تحوّلات کاربری اراضی در شهرها ساماندهی شود.هر یک از نظریّهپردازان شهری، به نحوی به مطالعهی کاربری اراضی پرداخته تا الگویی از ساخت شهرها ارائه دهند. امروزه تحوّل کاربری اراضی به عنوان فرایندی مؤثّر در فضای شهری مطرح است. این تحوّل که غالباً در اثر فعّالیتّهای انسانی روی میدهد، به دلیل نبود برنامهی اصولی، بیتوجّهی به توسعهی پایدار، نداشتن مدیریت پایدار و بدون درنظر گرفتن محدودیّتهای زیست محیطی، به یکی از مهمترین معضلات شهرها در فضای نوین تبدیل شده است. عوامل تأثیرگذار بر تغییرات کاربری اراضی را میتوان به سه دستهی: عوامل قانونی، عوامل اقتصادی و عوامل جمعیتی تقسیم کرد. عوامل جمعیتی در تغییرات کاربری اراضی مهمترین عامل است و دو عامل دیگر را تحت الشعاع قرار میدهد. همچنین مشکلات زیادی را برای شهرها به بار آورده و ساماندهی کاربری اراضی را با مشکلاتی روبرو ساخته است. شهر بابل شاهد گسترش قابل توجه فضاهای ساخته شده در دو دههی اخیر بوده، به گونهای که بیش از دیگر شهرهای استان رشد فیزیکی داشته است. از این رو در این نوشتار، عوامل تأثیرگذار بر تغییر کاربری اراضی شهر بابل و اثرات ناشی از آن مورد بررسی قرار میگیرد.
کلید واژه: تغییر کاربری ، کاربری اراضی ، فضای شهری ، توسعه پایدار،عوامل جمعیتی ، عوامل قانونی ، شهر بابل
https://jgrd.um.ac.ir/article_25590_b34e553cede934ae5aa92f3a5a0dc778.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
جغرافیاوتوسعه ناحیه ای
2008-1391
5
9
2007
11
22
The effect of repeating travels on satisfaction level of international tourists who visit Isfahan
بررسی اثرات تکرار سفر به اصفهان بر میزان رضایت گردشگران خارجی
25619
10.22067/geography.v5i9.4238
FA
رنجبریان
رنجبریان
زاهدی
زاهدی
Journal Article
2010
12
04
The writers of this article have compared the satisfaction level of international tourists who traveled to Isfahan for the first time and those who have repeatedly traveled to this city. One hundred and sixty tourists were selected randomly in 2002 and the data gathered through filling questionnaires. The result is surprising and indicates that the satisfaction level for those who have repeatedly traveled to Isfahan is lower than those who traveled to this city for the first time. The researchers have finally concluded that with the implication of “Expectancy disconfirmation Theory” the result was not unexpected.
Keywords: Tourism, “Expectancy disconfirmation Theory”, traveling experience, Isfahan.
در این مقاله، سطح رضایت گردشگرانی که برای نخستین بار به اصفهان سفر میکنند، در مقایسه با آنها که این سفر را تکرار کردهاند، مورد بررسی قرار گرفته است. نوشتار حاضر حاصل یک مطالعهی میدانی است و 160 تن از گردشگران خارجی، که در طول سال 1382 به اصفهان سفر کرده بودند، بهطور اتفاقی انتخاب شده و پرسشنامهای مفصّل نزد ایشان تکمیل شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که سطح رضایت خاطر گردشگرانی که سفر به اصفهان را تکرار نمودهاند، پایینتر از آنهایی است که برای نخستین بار چنین سفری را تجربه میکنند. پژوهشگران، با استفاده از نظریّهی عدم تأیید انتظارات، دلایل چنین نتایجی را مورد بررسی قرار داده و آنها را با واقعیّات منطبق دانستهاند.
کلید واژهها: گردشگری، رضایت مشتری، نظریه عدم تأیید انتظارات، تجربه سفر، اصفهان.
https://jgrd.um.ac.ir/article_25619_6b0258d8cb5817f26888fb74d9b812b6.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
جغرافیاوتوسعه ناحیه ای
2008-1391
5
9
2007
11
22
Landslide hazard zonation in Safarood watershed using GIS
پهنهبندی خطر زمین لغزش در حوضهی صفارود با استفاده از سیستم اطّلاعات جغرافیایی
25663
10.22067/geography.v5i9.4239
FA
جوکار سرهنگی
جوکار سرهنگی
امیر احمدی
امیر احمدی
سلمیان
سلمیان
Journal Article
2010
12
04
It is very important to recognize the areas with high potential risk of landslide in order to resist that. In a case study, thirty three landslides have been observed in Safarood watershed. The purpose of this study is to recognize factors and zonation of potential areas for landslide. This paper covers specific factors including lithology, fault, height, slope, direction, rainfall, soil, vegetation and villages of the area. GIS is used to prepare and integrate thematic layers, combine them by weight model and finally to prepare a map of landslide hazard. AHP statistic method is used for weighting the criteria. The criterion for weighting the existing elements in each layer has been based on the most important role played in the layer and in landslide. After combining various layers in GIS medium, the map of landslide hazard zonation is obtained in four zonation with every high hazard, high hazard, medium and low hazard. It has been determined that approximately 31% of the surface of the area is encountered very high and high hazard landslides. 94% of the cases observed in landslide, based on the mentioned zonation and the model, are in the zonation of very high and high hazards that show the high accuracy of this method.
Keywords: Landslide, zonation, Safaroud watershed, AHP,GIS.
شناسایی مکانهای با پتانسیل بالای وقوع زمین لغزش ها برای مقابله با آن، از اهمیت زیادی برخوردار است. در مطالعهی موردی حوضهی صفارود، تعداد 33 لغزش مشاهده شده که هدف این تحقیق، شناخت عوامل و پهنهبندی مکانهای مستعد وقوع لغزشها می باشد. پارامترهای خاص موضوع این تحقیق شامل؛ سنگ شناسی، گسل، ارتفاع، شیب، جهت دامنه، بارش، آبراهه، خاک، پوشش گیاهی، راه ارتباطی و آبادی های حوضه بوده و از GIS برای تهیهی لایه های اطلاعاتی و ارزشیابی هر یک از عوامل، تلفیق آنها از طریق الگوی وزنی و سرانجام تهیهی نقشهی قابلیّت وقوع لغزش ها، استفاده گردید. برای وزن دهی به معیارها از روش شاخص آماری AHP استفاده شده است. معیار وزن دهی عناصر موجود در هر لایه بر اساس بیشترین نقشی بوده که در داخل آن لایه و در زمین لغزش مؤثّر میباشد. پس از ترکیب لایههای مختلف عوامل اثرگذار در وقوع لغزشها در محیط GIS، نقشهی پهنه بندی خطر لغزشها در چهار پهنه با خطر بسیار زیاد، زیاد، متوسط و کم به دست آمد و مشخص شد که حدود 31 درصد از سطح حوضه با خطر بسیار زیاد و خطر زیاد لغزشها روبرو است. بر اساس الگو و پهنهبندی مذکور، 94 درصد از موارد مشاهده شده لغزش ها در پهنه ی خطر بسیار زیاد و زیاد قرار گرفته که نشان دهنده ی دقّت بالای روش مورد استفاده است.
کلید واژه: زمین لغزش، پهنه بندی، حوضه صفارود، الگوی AHP، GIS
https://jgrd.um.ac.ir/article_25663_5beebc9b6091422aecc25e5d537bb518.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
جغرافیاوتوسعه ناحیه ای
2008-1391
5
9
2007
11
22
The study of environmental impacts of physical extension of cities With an emphasis on Tehran and Tabriz
بررسی اثرات زیست محیطی توسعهی فیزیکی شتابان شهرها ـ با تأکید بر شهرهای تهران و تبریزـ
25694
10.22067/geography.v5i9.4240
FA
محمدزاده
محمدزاده
Journal Article
2010
12
05
The earth is a stable feature but it is diminished due to different factors including: the extension and development of cities, emerging of villages and rural areas with the physical texture of cities, the spreading of industrial units and population growth, changing the patterns of land use and lack of good management. This paper is concerned with the global and national perspective of these problems owing to the rapid physical extension of the cities and their impacts on human environment. The comparison of population growth in different countries together with their occupational spaces shows that the space is taken parallel with the population growth; but in some cases such as Bangkok, Sao Paolo, Tehran and Tabriz the magnitude of population growth is much higher than land occupation. This paper shows that the closeness of environmental planning and design purposes, can lead to the preservation of agricultural lands. Among these planning and management goals, we find regulating land use patterns, suitable criteria for land dividing and most importantly, increasing social knowledge of having only one earth.
Keywords: Land, environment, physical growth, urban extension, urban planning.
زمین پدیدهای است مطلق و ثابت؛ بااین وجود، تحت تأثیر عوامل گوناگونی چون توسعه و گسترش شهرها، ادغام روستاها در بافت فیزیکی شهرها، رشد واحدهای مسکونی و صنعتی، ایجاد تغییر در الگوی مصرف زمین و سوء مدیریت، بهطور قابل ملاحظه ای کاهش مییابد. از مقایسهی رشد جمعیّت شهری با فضای اشغالی آنها معلوم میشود که به موازات رشد جمعیّت، فضاهای اطراف شهرها نیز اشغال شده و در بیشتر موارد مانند شهرهای بانکوک، سائوپولو، تهران و تبریز، میزان تصرّف زمین از رشد جمعیّت به شدّت پیشی میگیرد، لذا ضمن نابودی مساعدترین و حاصلخیزترین اراضی کشاورزی، موجب آسیبپذیری چرخهی حیات، ارگانیسمهای گیاهی و جانوری و نیز چشماندازهای طبیعی میشود. بررسیهای انجام شده نشان میدهد که با نزدیک نمودن اهداف حفظ محیط زیست با برنامه ریزی و طرّاحی، علاوه بر حفظ اراضی کشاورزی، میتوان میزان آسیب پذیری محیط را نیز به حدّاقل رساند. تنظیم الگوی مصرف زمین، برقراری ضوابط اصولی در تفکیک زمین، افزایش تراکم ساختمانی و از همه مهمتر افزایش آگاهیهای اجتماعی و ایجاد باورهای عمومی مبنی بر بیبدیل بودن زمین، از ابزارهای مهم این مدیریتاند.
کلید واژه: زمین، محیط زیست، رشد فیزیکی، برنامه ریزی شهری.
https://jgrd.um.ac.ir/article_25694_1c368cd0590feefd3792aadbf8a90bd8.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
جغرافیاوتوسعه ناحیه ای
2008-1391
5
9
2007
11
22
The reasons for minimum profitability of production factors in rural areas
علل پایین بودن بهرهوری عوامل تولید در نواحی روستایی
25719
10.22067/geography.v5i9.4241
FA
یاسوری
یاسوری
Journal Article
2010
12
05
Minimum profitability of production factors is one of the most important economic features in the rural areas of Iran. Profitability of production factors such as land, water, capital etc. is in its lowest level in the rural areas of the country. Rural economy is dependent to the agricultural economy up to a great extent. The most important factors in keeping profitability of production factors in its lowest level can be divided into two groups of internal and external factors. These factors do not let capital and money to enter in the rural areas and play a very significant role in not providing the necessary infrastructures in these areas. Lack of facilities and the necessary infrastructures cause lack of growth in the rural areas. This article studies the most important reasons for minimum profitability of production factors in rural areas.
Keywords: Profitability, rural areas, production factors.
از ویژگیهای مهم اقتصادی در نواحی روستایی ایران، پایین بودن بهرهوری عوامل تولید است. بهرهوری عوامل تولید در مناطق روستایی کشور بسیار پایین است. اقتصاد روستایی کشور تا حدود زیادی به اقتصاد کشاورزی وابسته است. در بخش کشاورزی به دلیل عدم قابلیّت جذب نیروی انسانی و وجود نیروی انسانی مازاد یا تمرکز نیروی کار و ساخت نیروی شاغل دارای بهره وری پایین است. بهرهوری نیروی کار در سی سال گذشته رشد بسیار اندکی داشته است. عوامل مؤثّر در پایین بودن بهرهوری عوامل تولید در مناطق روستایی را میتوان عمدتاً به دو دستهی عوامل درونی و بیرونی تقسیم کرد. این عوامل مانع از شکلگیری سرمایه در مناطق روستایی شده و بر عدم برخورداری از امکانات و زیرساختهای لازم در این مناطق مؤثر بوده است. نبود امکانات و زیرساختها در عقب ماندگی مناطق روستایی در کشور مؤثر بوده است. مقالهی حاضر به بررسی و بیان مهمترین علل پایین بودن بهرهوری عوامل تولید و در نتیجه عقب ماندگی اقتصادی روستایی اشاره دارد. این تحقیق عمدتاً به صورت اکتشافی و استفاده از منابع و اطّلاعات موجود و بهرهگیری از نتایج بازدیدها و مشاهدات میدانی در مناطق روستایی چندین استان کشور صورت گرفته است.
کلید واژه: بهره وری، عوامل تولید ، نواحی روستایی،اقتصاد روستایی ، زیرساخت ها
https://jgrd.um.ac.ir/article_25719_fb183dd22b06f1638a2d85b260e26f84.pdf