TY - JOUR ID - 33471 TI - شناسایی عوامل ژئوپلیتیک مؤثر در سیاست خارجی JO - جغرافیاوتوسعه ناحیه ای JA - JGRD LA - fa SN - 2008-1391 AU - پارسایی, اسماعیل AU - حافظ نیا, محمدرضا AU - احمدی پور, زهرا AU - سجادپور, سید محمدکاظم AD - دانشگاه تربیت مدرس AD - وزارت امور خارجه، دانشکدۀ روابط بین الملل Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 17 IS - 2 SP - 1 EP - 44 KW - ژئوپلیتیک KW - عوامل ژئوپلیتیک KW - سیاست خارجی DO - 10.22067/geography.v16i1.55301 N2 - اهداف: عوامل ژئوپلیتیک ازجمله مهم‌ترین عوامل مؤثر در سیاست خارجی کشورها هستند. حکومت­ها در تصمیم­ گیری­های سیاسی و اتخاذ سیاست خارجی کشورها کم‌وبیش این عوامل را لحاظ می‌کنند. این عوامل ژئوپلیتیک بسته به ادراکات و و گرایش‌ها و شرایط زمانی و چگونگی استفاده مجریان و تصمیم­ گیران می ­توانند آثار مثبت یا منفی داشته باشند. برای اینکه بتوان نهایت بهره ­برداری را از عوامل ژئوپلیتیک کرد و از آن‌ها برای تقویت و کارآمد کردن سیاست خارجی استفاده کرد، باید در گام نخست عوامل ژئوپلیتیک را شناخت؛ براین‌اساس، هدف پژوهش حاضر شناخت عوامل ژئوپلیتیک مؤثر در سیاست خارجی است.  روش: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است. اطلاعات مربوط به تحقیق به شیوه کتابخانه­ ای و با استفاده از نظرهای متخصصان از طریق مراجعه به کتب، مقالات و سایت­ های معتبر اینترنتی گردآوری شده است. یافته‌ها/نتایج: عوامل ژئوپلیتیک مؤثر در سیاست خارجی از طریق بررسی کارها و نظریه‌های گذشته شناسایی و معرفی شده‌اند. بررسی‌ها نشان‌دهندۀ وجود دیدگاه­ ها و چندگانگی­ ها و نظریه‌های متعدد در زمینۀ عوامل مؤثر در سیاست خارجی هستند. ازسوی‌دیگر باید توجه داشت که عوامل ژئوپلیتیک به‌عنوان بستری برای مطالعات کاربردی در حوزه سیاست خارجی هستند که با تبیین یا سنجش تأثیر هریک از عوامل ذکرشده بر سیاست خارجی، به دستگاه دیپلماسی در طراحی و اجرای سیاست خارجی واقع‌بینانه کمک کند و دستیابی به منافع ملی و امنیت ملی را آسان‌تر کند.  نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان­ می‌دهد که عوامل ژئوپلیتیک مؤثر در سیاست خارجی کشورها شامل 56 عامل است که به هفت بخش شامل عوامل جغرافیایی، جمعیتی، اقتصادی، سیاسی، نظامی، بین­ المللی و علمی-برنامه ­ای تقسیم ­بندی می‌شود. UR - https://jgrd.um.ac.ir/article_33471.html L1 - https://jgrd.um.ac.ir/article_33471_7a41ec716c9aec7f756880ac47578616.pdf ER -