TY - JOUR ID - 43729 TI - شناسایی پیشران‌های مؤثر بر شکل‌گیری خانه‌های دوم در مناطق پیراشهری (ناحیۀ مطالعاتی مرکزی استان مازندران) JO - جغرافیاوتوسعه ناحیه ای JA - JGRD LA - fa SN - 2008-1391 AU - شریفی‌نیا, زهرا AD - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 21 IS - 1 SP - 327 EP - 297 KW - خانه‌های دوم KW - مناطق پیراشهری KW - تحلیل میک‌مک KW - مازندران مرکزی DO - 10.22067/jgrd.2023.81385.1251 N2 - در سال‌های اخیر تمامی مناطق استان مازندران تحت‌تأثیر موج ساخت خانه‌های دوم قرار گرفته، اما شدت شکل‌گیری خانه‌های دوم در تمام مناطق یکسان نبوده است و تابع متغیرهای بسیاری است. از سوی دیگر، شکل‌گیری خانه‌های دوم بدون مجوز قانونی و خارج از محدوده قانونی روستاها و نواحی پیراشهری از دیگر چالش‌هایی است که سیستم مدیریت شهری و منطقه‌ای در استان مازندران در سال‌های اخیر به‌شدت با آن مواجه است؛ بنابراین هدف تحقیق حاضر آن است تا پیشران‌های مؤثر بر شکل‌گیری خانه‌های دوم را در مناطق پیراشهری ناحیه مطالعاتی مرکزی استان مازندران بررسی کند. این پژوهش بنا به هدف، کاربردی و بر اساس روش، توصیفی و زمینه‌یابی و روش گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای و میدانی بود. جامعه آماری تحقیق، 2886 نفر از مالکان خانه‌های دوم بودند که با استفاده از فرمول کوکران و مقدار خطای 05/0، حجم نمونه 339 برآورد شد و همچنین 20 نفر از کارشناسان سازمان‌های جهاد کشاورزی، محیط‌زیست، استانداری و دانشگاه که به‌صورت گلوله‌برفی انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک دلفی و تحلیل میک‌مک استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از بین 19 پیشران شناسایی‌شده در تکنیک دلفی، سوداگری مشاوران املاک، ناکارآمدی قوانین و مقررات مربوط به ساخت‌وساز در مناطق پیراشهری، تفکیک اراضی در اثر قانون ارث و انطباق محدوده پیشنهادی روستا با الگوی توسعه فضایی آتی، با کاربرد تحلیل میک‌مک به‌عنوان پیشران‌های کلیدی محسوب می‌شوند؛ زیرا هم کنترل‌شدنی‌‌اند و هم بر پویایی و تغییر سیستم تأثیرگذار هستند. همچنین از مجموع روابط ارزیابی‌شدنی در ماتریس اثر متقاطع، امتیاز 79 رابطه عدد صفر (عوامل بر همدیگر تأثیر نداشته یا از همدیگر تأثیر نپذیرفته‌اند)، امتیاز 58 رابطه عدد 1 (عوامل تأثیر کمی بر هم داشته‌اند)، امتیاز 99 رابطه عدد 2 (عوامل رابطه تأثیرگذار نسبتاً قوی داشته‌اند) و امتیاز 61 رابطه  عدد 3 (روابط عامل‌های کلیدی بسیاری بوده و از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بسیاری برخوردار است) بوده است. UR - https://jgrd.um.ac.ir/article_43729.html L1 - https://jgrd.um.ac.ir/article_43729_d25d56e4cd8130c58bbb420c84b648e4.pdf ER -