TY - JOUR ID - 40368 TI - تحلیل نابرابری فضایی سکونتگاه‌های رسمی و غیررسمی محلات منطقۀ دو شهر تهران JO - جغرافیاوتوسعه ناحیه ای JA - JGRD LA - fa SN - 2008-1391 AU - پوراحمد, احمد AU - حاتمی نژاد, حسین AU - چرخان, شهرام AD - استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 19 IS - 1 SP - 322 EP - 295 KW - اسکان غیررسمی KW - نابرابری فضایی KW - تولید فضا KW - بورژوازی مستغلات KW - منطقۀ دو DO - 10.22067/jgrd.2021.69240.1023 N2 -  دستیابی به توسعه، مستلزم برقراری تعادل در درون شهر می‌باشد که در قالب عدالت فضایی در شهر بروز می‌کند. برقراری عدالت اجتماعی و به تبع آن عدالت فضایی راه‌حل بسیاری از نارسایی‌ها و ناهنجاری‌ها در شهر ­است. در این فرایند اسکان غیر­رسمی و نابرابری فضایی کانون بی­ ثباتی و تعارض محسوب می­شوند و به واسطة فرایندهای مشابه به یکدیگر مرتبط می­گردند. هدف این مقاله، بررسی عوامل ساختاری موثر برشاخص­های عدالت فضایی سکونتگاه­های غیررسمی منطقة دو تهران است که با استفاده از روش‌های تحلیل عاملی، آمار فضایی در محیط  GIS، به مقایسة تطبیقی نابرابری فضایی محلات غیررسمی و تحلیل شاخص­های اجتماعی، اقتصادی و رفاهی-کالبدی این محلات پرداخته است. نتایج نشان می­دهد که محلات منطقة دو شهر تهران، به لحاظ برخورداری از شاخص­های مورد بررسی در وضعیت مناسبی قرار ندارند. محلات شهرک غرب و پونک در بهترین وضعیت برخورداری و محلات اسلام ­آباد و فرحزاد در بدترین وضعیت برخوردری از شاخص­های مطرح شده، قرار دارند. در مجاورت محلات کم­برخورداری مانند اسلام­آباد و فرح­زاد، در محلات برخوردار منافع عده­ای محدود و مرفه شکل گرفته، انگاره­ای که نشانگر مهندسی نسبتاً دقیق، علم، فن و معماری و ... می‌باشد (تولید فضای برآمده از رفاه). در مقابل، فضایی که تنها براساس رفع نیاز سادة تودة فقیر شکل می‌گیرد و هر روز در یک سیر قهقرایی رو به زوال است (تولید فضای برآمده از فقر)، به نابرابری هرچه بیشتر محلة اسلام‌آباد و فرحزاد و حتی کوهسار با محلات هم‌جوارشان دامن می‌زند. این مهم، نمایانگر این است که در محلات برخوردار همبودگی پول، سرمایه، قدرت، رانت و... بر فضا غالب شده و موجب شکل‌گیری فضای نابرابر در کل منطقه و پهنه­ های هم‌جوار در ساختار فضایی منطقة دو می‌شود. UR - https://jgrd.um.ac.ir/article_40368.html L1 - https://jgrd.um.ac.ir/article_40368_80bc73892e437edea06b23a8d0b57e41.pdf ER -