TY - JOUR ID - 39818 TI - تحلیلی بر آسیب‌پذیری بافت‌های تاریخی – فرهنگی بازارهای سنتی در شهرهای ایرانی-اسلامی (نمونة موردی: بازار شهر اصفهان) JO - جغرافیاوتوسعه ناحیه ای JA - JGRD LA - fa SN - 2008-1391 AU - زنگی آبادی, علی AU - میرزایی, سارا AD - دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران AD - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 19 IS - 1 SP - 23 EP - 1 KW - اصفهان KW - آسیب‌پذیری KW - بازارهای سنتی KW - بافت‌های تاریخی – فرهنگی KW - مدیریت بحران DO - 10.22067/jgrd.2021.48924.0 N2 - هدف اصلی از این پژوهش، ارزیابی آسیب‌پذیری بافت تاریخی – فرهنگی بازار شهر اصفهان و محدودة پیرامون آن در مواقع بروز بحران می‌باشد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. قلمرو پژوهش از بازارچة حسن‌آباد در جنوب شرق میدان امام تا بازار مجاور مسجد جامع در شمال غربی این محدوده از شهر اصفهان است. این محدوده در ادبیات برنامه­ریزی شهری اصفهان به­عنوان محور فرهنگی شهر شناخته می­شود. داده‌های موجود با برداشت میدانی واحد به واحد حجره­های تجاری و تمام عناصر تاریخی و نیز منابع کتابخانه­ای و اسنادی گردآوری شد. سپس با اجرای داده­ها بر روی نقشه‌های مبنای شهرداری اصفهان و استفاده از شش شاخص فرسودگی، قدمت، تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی، تعداد طبقات و ریزدانگی بافت در تعیین میزان آسیب‌پذیری محدودة موردمطالعه، وضعیت محدوده از نظر میزان آسیب‌پذیری در محیط Arc GIS و با استفاده از الحاقیه Spatial Analyst، مشخص شد. یافته­ های تحقیق نشان داد قدمت حدود 70 درصد از بناهای پیرامون بازار بیش از 30 ­سال است. این قدمت در مورد بازار اصفهان به بیش از 300  سال می­رسد. کیفیت کالبدی این عرصه نیز نامناسب است. بافت بازار ریزدانه است و این ویژگی، آسیب­پذیری را افزایش می­دهد. شبکة دسترسی در محدودة بازار کارآیی لازم را ندارد و به­ دلیل کم­بودن عرض معابر و تراکم بیش از حد انسان، وسایل ­نقلیه و کالا، در مواقع بحران، آسیب ­پذیری بازار به شدت افزایش می­یابد و امداد را با مشکل جدی مواجه می­سازد. موارد فوق در صورت بروز بحران به معضلات امنیتی نیز دامن می­زند. براساس یافته­های پژوهش و نقشة آسیب­ پذیری بازار مشخص شد، بافت بازار و محدودة اطراف آن در مواقع بروز بحران آسیب­ پذیری بالایی دارد و مهم­ترین عامل تشدیدکنندة آسیب­ پذیری بازار، کیفیت و قدمت ابنیه و شبکة دسترسی ناکارآمد است. UR - https://jgrd.um.ac.ir/article_39818.html L1 - https://jgrd.um.ac.ir/article_39818_99ad87c3058d9cfad85a7995485ea716.pdf ER -