ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل فضایی جایگاه های پمپ بنزین و ایستگاه های CNG در شهر قزوین
اهداف: با گسترش و توسعۀ شهرنشینی و افزایش روزافزون جمعیت، نیاز به استفاده از خودرو و به تبع آن ایجاد جایگاههای سوخت متعدد، نسبت به گذشته، بیشتر احساس می شود. طی سالهای اخیر، بر اساس سیاستهای دولت مرکزی، مبنی بر کاهش مصرف بنزین و صرفه جویی در این بخش، رویکرد و توجه ویژهای نسبت به تولید خودروهای گازسوز صورت گرفته است. مهمترین مشکل در مسیر خدمات رسانی این بخش، عدم توزیع مناسب جایگاهها از لحاظ کمی و محدود بودن شعاع عملکردی جایگاههای مذکور است.
روش: این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی و با هدف تجزیه و تحلیل وضع موجود استقرار جایگاههای سوخت (CNG و بنزین) و مکانیابی درست این جایگاهها با توجه به استانداردها و مشخصات فنی انجام گرفته است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل فرایند تحلیل سلسه مراتبی (AHP) استفاده شده است.
یافتهها/ نتایج: بر اساس یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل اطلاعات، جایگاههای سوخت بنزین و ایستگاههای CNG در شهر قزوین هم از لحاظ شاخصهای نظیر الزامات سازهای، ایمنی تجهیزات و بازرسی آزمونهای دورهای در وضعیت مناسبی قرار ندارند و هم دسترسی شهروندان به این جایگاه در کلیۀ نقاط شهر در حد متعارف نیست. همچنین، با تطبیق نقشۀ نهایی حاصل از مدل مکانیابی با نقشۀ وضع موجود جایگاههای سوخت بنزین و CNG در سطح شهر قزوین مشخص شد که از تعداد 20 جایگاه سوخت بنزین و CNG، تعداد 2 جایگاه در اراضی با ارزش خوب، تعداد 9 جایگاه در اراضی با ارزش متوسط و تعداد 9 جایگاه در اراضی ضعیف قرار گرفته اند و هیچ یک از 20 جایگاههای موجود در سطح شهر در اراضی با امتیاز خیلی خوب قرار نگرفته اند.
نتیجهگیری: پس از مشخص کردن پهنه های مناسب جهت استقرار جایگاه سوخت و نیز در جهت ایجاد تعادل و توازن در توزیع فضایی جایگاهها، پیشنهاد شد 7 جایگاه جدید در مناطق مساعد و دارای اولویت ایجاد شود.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33224_ba0d45b8ab3c93952ee83e7358814890.pdf
2019-08-23
1
22
10.22067/geography.v15i2.35975
جایگاه های سوخت بنزین
ایستگاههای CNG
مکانیابی
مدل AHP
شهر قزوین
سید علی
حسینی
hosieniali@pnu.ac.ir
1
دانشگاه پیام نور، تهران
LEAD_AUTHOR
رضا
ویسی
vaisi.reza@gmail.com
2
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
محمد
کشاورز مافی
keshavarzm.m@yahoo.com
3
دانشگاه پیام نور، تهران
AUTHOR
مریم
محمدی
m.mohamadi6468@yahoo.com
4
دانشگاه پیام نور، تهران
AUTHOR
1. استاندارد ملی ایران. (1382). جایگاه سوختگیری گاز طبیعی فشرده (1): الزامات عمومی. چاپ اول. تهران: مؤسسة استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.
1
2. پرهیزکار، ا. (1376). ارائة الگوی مناسب مکانگزینی مراکز خدمات شهری با تحقیق در مدلها و GIS شهری. رسالة منتشرنشدة دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری. دانشگاه تربیت مدرس تهران. تهران. ایران.
2
3. پور محمدی، م. ر. (1382). برنامهریزی کاربری اراضی شهری. تهران: انتشارات سمت.
3
4. شاد، ر. (1382). طراحی و پیادهسازی یک سیستم اطلاعات جغرافیایی کاربردی با تأکید بر مدل-سازی نیازهای وزارت صنایع و معادن. پایاننامه منتشرنشدة کارشناسی ارشد رشتة سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS). دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی. تهران. ایران.
4
5. شکویی، ح. (1383). دیدگاههای نو در جغرافیای شهری. چاپ هفتم. تهران: انتشارات سمت.
5
6. شهرداری قزوین(1393). گزارش سفر ریاست جمهوری به استان قزوین ، اقتباس فروردین 1393.
6
7. عباسی ورکی، ا. (1387). شناسایی و تحلیل فضایی کانونهای جرمخیز شهر قزوین با استفاده از سامانة اطلاعات جغرافیایی GIS. پایاننامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری. دانشگاه زنجان. ایران.
7
8. کامرانپور، ن؛ شهیدی، س. (1372). مطالعات اقتصادی احداث مراکز خرید. تهران: مهندسین مشاورة شهر.
8
9. مالچسفکی، ی.(1385). سامانة اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چند معیاری. (ترجمه، ا. پرهیزکار و ع. غفاری گیلانده). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت.
9
10. نصیری، ع؛ چهرقانی، ا. (1389). تعیین معیارهای مؤثر بر مکانیابی شبکهها و زیرساختهای برون شهری صنعت گاز با رویکرد GIS با تأکید بر مکانیابی جایگاههای سوخت CNG استان قم. مجلة آمایش سرزمین. 2 (2)، 164- 133.
10
11. Deng, H. (1999). Multicriteria analysis with fuzzy pairwise comparison. International journal of Approximate Reasoning, 21(3), 215-231.
11
12. Kuo, M.-S., Liang, G.-Sh., & Huang, W.-Ch. (2006). Extension of the multicriteria analysis with pairwise comparison under a fuzzy environment. International journal of Approximate Reasoning, 43(3), 268-285.
12
13. Madsen, P., & Plunz, R. (2002). The urban life world. London: Routledge.
13
14. Pooler, J. A. (1995). The use of spatial separation in the measurement of transportation accessibility. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 29(6), 421-427.
14
15. Taleai, M., Mansourian, A., Sharifi, A., (2009). Surveying general prospects and challenges of GIS implementation in developing countries: A SWO-AHP approach. Journal of Geograghical Systems, 11(3), 291-230.
15
16. www.qazvin.ir
16
17. Yu, Ch. S. (2002). A GP-AHP method for solving group decision-making fuzzy AHP problems. Computers & Operations Research, 29(14), 1969-2001.
17
ORIGINAL_ARTICLE
اولویت بندی عوامل مؤثر در تحقق پذیری شهر خلاق با رویکرد ارزیابی شاخص های توسعۀ پایدار (مطالعۀ موردی: شهرهای استان یزد)
اهداف: هدف این پژوهش بررسی و اولویت بندی شاخص های توسعۀ پایدار شهری و شهر خلاق در شهرهای استان یزد است. در این راستا از مؤلفه های شهر خلاق، یعنی سرمایۀ انسانی خلاق، کیفیت زندگی، زمینه های نوآوری و سرمایۀ اجتماعی به منظور ایجاد بستری برای تحقق شهر خلاق استفاده شده است.
روش: نوع پژوهش کاربردی – توسعه ای و روش تحقیق "توصیفی– تحلیلی" است. شاخصهای تحقیق 70 شاخص توسعة پایدار و 30 شاخص شهر خلاق است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از مدل تحلیل شبکۀ (ANP)، مدل تاپسیس، ضریب پراکندگی استفاده شده است.
یافته ها: شهر یزد با 529673 نفر جمعیت و 5/54 درصد جمعیت شهرنشین استان 5/6 برابر دومین شهر استان (میبد) و 990 برابر آخر شهر استان (خضرآباد) جمعیت داشته که این رقم نمایانگر عدم تعادل و ناهنجاری در توزیع خدمات و امکانات شهری و تأکید بر تمرکزگرایی در سطح سکونتگاههای شهری استان است.
نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت هر چند شاخصهای توسعۀ پایدار به منظور رشد و توسعۀ شهرها دارای اهمیت زیادی هستند و توسعه یافتگی شهرها بر مبنای آنها بررسی می شود، اما این شاخصها زمانی می توانند به توسعۀ مطلوب شهر و تحقق مواردی چون شهر سبز، شهر سالم منجر شوند که مؤلفه های شهر خلاق نیز به کار گرفته شوند؛ چرا که شاخصهای شهرهای خلاق انعطاف پذیری بیشتری نسبت به شاخصهای توسعۀ پایدار دارند و مسائل موجود در منطقه را با رویکرد توسعۀ کیفی مدنظر قرار می دهند و صرفا به رشد توجه نمی کنند.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33239_377e4608e3bee39603dfb61137ec38f4.pdf
2019-08-23
23
51
10.22067/geography.v17i1.70379
شهر خلاق
توسعه پایدار
ارزیابی
اولویت بندی
تحقق پذیری
شهرهای استان یزد
علی
باقری کشکولی
a.bagheri@geo.ui.ac.ir
1
دانشگاه اصفهان
AUTHOR
اصغر
ضرابی
a.zarabi@geo.ui.ac.ir
2
دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
میرنجف
موسوی
m.mousavi@urmia.ac.ir
3
دانشگاه ارومیه
AUTHOR
1. پور اصغر سنگاچین، ف؛ صالحی، ا و مثنوی، م. ر. (1389). مقایسة تطبیقی- تحلیلی روشهای سنجش توسعة پایدار. پژوهشهای محیط زیست، 1 (1)، 82-67.
1
2. شفیعی، ز؛ فرخیان، ف و میرقدر، ل. (1393). اصفهان بهعنوان شهر خلاق صنایع دستی با رویکرد توسعة گردشگری. فصلنامة جغرافیا، 12 (43)، 278-251.
2
3. ضرابی، ا؛ موسوی، م. ن؛ باقری کشکولی، ع. (1393). بررسی میزان تحققپذیری شهر خلاق (مقایسة تطبیقی بین شاخصهای توسعة پایدار شهری و معیارهای ایجاد شهر خلاق) (مطالعة موردی: شهرهای استان یزد). فصلنامة جغرافیا و توسعة فضای شهری، 1 (1)، 17-1.
3
4. محمدی، ج. (1392). جزوة درسی نظریة اجتماعی شهرها. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
4
5. مختاری ملک آبادی، ر؛ مرصوصی، ن؛ علی اکبری، ا و امینی، د. (1394). شاخصهای بومی شهر خلاق با رویکرد ایرانی اسلامی. فصلنامة جغرافیا، 13 (47)، 177-161.
5
6. موسی کاظمی محمّدی، س. م. (1378). ارزیابی توسعة پایدار در توسعة شهری پژوهش موردی: شهر قم. رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
6
7. Audia, P. G., & Rider, C. I. (2010). Close, but not the same: Locally headquartered organizations and agglomeration economies in a declining industry. Research Policy, 39(3), 360-374.
7
8. Beckstead, D., & Brown, W. M. (2006). Capacity innovation: Employ and science set and genius dam's les villas comedienne set Americans. Ottawa, Canada: Statistic Canada Publication.
8
9. Berridge, J. (2006). The creative city, plan Canada, 46(1), 31-48.
9
10. Bourne, L. S., Hutton, T. A., Shearmur, R., & Simmons, J. (Eds.) (2011). Canadian urban regions: Trajectories of growth and change. Oxford, England: Oxford University Press.
10
11. Bronson, P., & Merryman, A. (2010). The Creativity Crisis, Journal of Newsweek, 121(1), 521-545.
11
12. Clark, T. N. (2004). The city as an entertainment machine. Research in Urban Policy, 9(1), 291-322.
12
13. Costa, J. S., & Roldão. A. (2009). From creative cities to urban creativity? Space, creativity and governance in the contemporary city. Paper presented at the International Conference on Globalism and Urban Change, Madrid, Spain.
13
14. Darchen, S., & Tremblay, D. G. (2010). What attracts and retains knowledge workers/students: The quality of place or career opportunities? The cases of Montreal and Ottawa. Cities, 27(4), 225-233.
14
15. Florida, R. (2002). The economic geography of talent. Annals of the Associations of American Geographers, 92(4), 743–755.
15
16. Florida, R. (2005). Cities and the creative class New York, NY: Rutledge.
16
17. Florida, R., Mellander, C. & Stolarick. K. (2008). Inside the black box of regional development human capital, the creative class and tolerance. Journal of Economic Geography, 8(5), 615-649.
17
18. Hall, S. P. (2000). Creative cities and economic development. Urban Studies, 37(4), 631-645.
18
19. Kong, L. (2011). From precarious labor to precarious economy, planning for precocity in Singapore’s creative economy. City, Culture and Society, 2(2), 55-64.
19
20. Leonie, S. (2005). A new spin on the creative city: Artist/planner collaborations. Planning Theory and Practice, 6(1), 101-128.
20
21. Lusena. E. I., & Elitis. E. A. (2016). From industrial city to the creative city: Development policy challenges and Liepaja case. Procedia Economics and Finance, 39(5), 122–130.
21
22. Maning, T. J., & Darnton, J. (2006). Social diversity and economic development in the metropolis. Journal of Planning Literature, 21(2), 153–168.
22
23. Neil, B. (2004). Creative cities structured policy dialogue backgrounder. Ottawa, Canada: Canadian Policy Research Networks Inc.
23
24. Scott, A. J. (2006). The Cultural Economy of Cities, Sage, Creative cities: conceptual issues and policy questions. Journal of Urban Affairs, 28(3), 1-17.
24
25. Siebel, W. (2008). Talent, tolerant, technologies. Critical notes to three new spell words to city politics. Journal of Economic Studies, 1(1), 31–39.
25
ORIGINAL_ARTICLE
نقش گردشگری بر کیفیت زندگی خانوارهای روستایی مقاصد گردشگری مذهبی (مطالعۀ موردی: شهرستان مشهد)
اهداف: گسترش گردشگری در نواحی روستایی همواره با شکل گیری الگوهای مختلف گردشگری همراه بوده است. با توجه به تعدد بقاع منسوب به امامزادگان در نواحی روستایی کشور، گردشگری مذهبی یکی از الگوهای مهم گردشگری این نواحی محسوب شده و سالانه حجم بالایی از گردشگران را به نواحی روستایی جذب می کند. بر این اساس هدف تحقیق حاضر، بررسی نقش گردشگری مذهبی بر کیفیت زندگی خانوارهای روستایی است.
روش: نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به شیوۀ اسنادی و میدانی با استفاده از ابزار
پرسشنامه بوده است. تجزیه و تحلیل به کمک آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی تک نمونهای، همبستگی پیرسون، آنالیز تجزیه واریانس، فریدمن) صورت گرفته است. در این مطالعه کلیۀ روستاهای دارای امامزاده در سطح شهرستان مشهد (14 روستا با 22 بقعه منسوب به امامزادگان) مورد بررسی قرارگرفت. واحد تحلیل خانوارهای روستایی(جامعۀ میزبان) به تعداد 194 خانوار بوده که به صورت تصادفی وارد نمونه شد. متغیر مستقل و وابسته به صورت همبسته مورد بررسی قرار گرفت و اثر گردشگری مذهبی بر کیفیت زندگی روستاییان در سه بعد محیطی- کالبدی با 13، اقتصادی با 16 و اجتماعی با 11 متغیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد با توجه به Sig.≤ 0.05 از دیدگاه جامعۀ میزبان گردشگری مذهبی به ترتیب بر کیفیت زندگی در بعد محیطی-کالبدی با میانگین 2.93، در بعد اجتماعی با 2.71 و در بعد اقتصادی کیفیت زندگی با میانگین 2.09 و در کل بر کیفیت زندگی با میانگین 2.50، کمتر از متوسط (میانۀ نظری) اثرگذار بوده است نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز این یافته را تأیید میکند. همچنین، تفاوت معناداری بین میانگین کیفیت زندگی در روستاهای مورد بررسی مشاهده میشود (F= 10.6, Sig =0)، نیز رابطة مثبت و معناداری با شدت متوسط (r= 0.59, Sig =0.026) بین کیفیت زندگی و تعداد گردشگران مذهبی دیده می شود.
نتیجه گیری: جاذبه های مذهبی پراکنده در نواحی روستایی اغلب از ظرفیت بالایی در زمینۀ جذب گردشگر برخوردار بوده، اما فاقد برنامۀ مشخص در زمینه توسعۀ گردشگری بوده و با نشت اقتصادی بالا مواجه هستند. بنابراین، اغلب موفقیت چندانی در سطح محلی برای بهبود کیفیت زندگی ساکنان همراه نداشته است. بیشک توسعۀ گردشگری باید براساس فرایند برنامه ریزی جامع و بر اساس کاهش نشت اقتصادی از این نواحی صورت گیرد تا بتواند بر بهبود کیفیت زندگی ساکنین تأثیرگذار باشد.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33257_34d57c4afe1accbf36b43bce215afae6.pdf
2019-08-23
53
89
10.22067/geography.v17i1.70387
سکونتگاههای روستایی
گردشگری مذهبی
شهرستان مشهد
کیفیت زندگی
جامعه میزبان
مریم
قاسمی
magh30@um.ac.ir
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
1. http://touristy.blogfa.com
1
2. اجزاءشکوهی، م.، بوذرجمهری، خ.، ایستگلدی، م.، و مودودی، م. (1393)، بررسی اثرات گردشگری بر کیفیت زندگی جامعة میزبان نمونة مطالعاتی: شهر بندرترکمن، فضای جغرافیایی، 14 (37)، 125-101.
2
3. اکبریانرونیزی، س.ر.، خراسانی، م.ا.، و امامقلی، ل. (1392)، تحلیل تطبیقی نقش گردشگری مذهبی و طبیعتگردی در بهبود کیفیت زندگی ساکنان روستایی مورد: امامزاده داوود و رندان شهرستان تهران، برنامه ریزی و توسعة گردشگری، 2 (4)، 158-145.
3
4. آیتی، ح.، خداکرمی، ف.، ملایی، ک. و آفاقپور، آ. (1395)، بررسی تاثیر عوامل کالبدی شهری بر توسعةگردشگری مذهبی(مطالعة موردی:شهر شیراز)، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 6 (23)، 59-43.
4
5. بریمانی، ف.، راستی، ه.، (1393)، ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﻣﻴﺰان دﻗﺖ روشﻫﺎی AHP ﻓﺎزی و AHP ﻛﻼﺳﻴﻚ ﺑﺮای رﺗﺒة ﺷﺎﺧﺺﺑﻨﺪی زﻧﺪﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ (ﻣﻄﺎﻟﻌة ﻣﻮردی: دﻫﺴﺘﺎن ﻣﻬﺒﺎن ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﻴﻜﺸﻬﺮ)، فصلنامة جغرافیا و توسعه، 12 (34)، 1-14.
5
6. پورطاهری، م.، رکن الدین افتخاری، ع.، فتاحی، ا. (1390)، ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی- (مطالعة موردی: دهستان خاوه شمالی استان لرستان). مجلة پژوهشهای جغرافیای انسانی (پژوهشهای جغرافیایی)، 43 (76) ، 31-13.
6
7. جلالی، م.، گندمکار، ا.، فردوسی، س. (1395)، واکاوی و تبیین اثرات گردشگری بر کیفیت زندگی (مطالعة موردی: شهربابک-کرمان). مجلة آمایش جغرافیایی فضا، 6 (20)، صص 174-161.
7
8. جوان، ج.، قاسمی، م. (1385)، گردشگری روستایی بخش احمدآباد مشهد، سبزوار: آژند.
8
9. حریرچی، ا.م.، میرزائی، خ.، و جهرمی ومکانی، ا. (1388). چگونگی وضعیت کیفیت زندگی شهروندان شهر جدید پردیس. پژوهش اجتماعی، 2 (4)، 110-89.
9
10. حسام، م.، محمدییگانه، ب.، و چراغی، م. (1395)، تحلیل اثرات گردشگری مذهبی در توسعة پایدار نواحی روستایی از دیدگاه جامعة میزبان(مورد پژوهش: منطقه نمارستاق- شهرستان آمل). فصلنامة فضای گردشگری، 6 (21)، صص 1116-101.
10
11. خواجه شاهکوهی، ع.، مینایی، ف. (1393)، بررسی تطبیقی کیفیت زندگی در شهرهای گردشگری و غیرگردشگری (مطالعة موردی: شاندیز و چناران). مجلة برنامهریزی و توسعة گردشگری، 3 (10)، 64-49.
11
12. رضوانی، م.ر.، بدری، س.ع.، سپهوند، ف.، و اکبریان رونیزی، س.ر. (1391)، گردشگری خانه-های دوم و اثرات آن بر بهبود کیفیت زندگی ساکنان روستایی (مطالعة موردی: بخش رودبار قصران، شهرستان شمیرانات). مطالعات و پژوهشهای شهری-منطقهای، 4 (13)، 40-23.
12
13. رضوانی، م.ر.، منصوریان، ح. (1387)، سنجش کیفیت زندگی: بررسی مفاهیم، شاخص ها، مدل-ها و ارائهی مدل پیشنهادی برای نواحی روستایی. فصلنامة روستا و توسعه، 11 (3)، صص1ـ 26.
13
14. رضوانی، م.ر، متکان، ع.ا.، منصورریان، ح.، و ستاری، م.ح. (1389)، توسعه و سنجش شاخص-های کیفیت زندگی ( مطالعۀ موردی: شهر نورآباد). فصلنامۀ مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، (2)، 110-87.
14
15. رکنالدین افتخاری، ع.، مهدوی، د.، و پورطاهری، م. (1389)، فرآیند بومیسازی شاخصهای توسعة پایدار گردشگری روستایی در ایران. پژوهشهای روستایی، 1(4):1-41.
15
16. سازمان اوقاف و امور خیریه، ادارۀ اوقاف فجر شهرستان مشهد، واحد آمار و اطلاعات.
16
17. سقایی، م. (1387)، مکتوب. تارنمای شخصی (آخرین بازنگری 24 مرداد 1387).
17
18. سقایی، م.، نودهی، ف.، جوانبخت قهفرخی، ز.، و طباطبایی، م.ب. (1395). ﻣﺘﻦ ﻓﻀﺎﻳﻲ زﻳﺎرت اﻣﺎم رﺿﺎ (ع)، مجلة مطالعات اجتماعی ایران، 6 (3-4)، 108-87.
18
19. شفیعا، س. (1395)، فراتحلیلی بر روششناسی و یافتههای مطالعات کیفیت زندگی گردشگری مقالات فارسی و انگلیسی. فصلنامة علمی تخصصی دانشکدة گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ، 4 (2)، 33-45.
19
20. شهیدی، م.ش.، اردستانی، ز.، و گودرزی سروش، م.م. (1388)، بررسی تاثیرات توریسم در برنامه ریزی نواحی روستایی، پژوهشهای جغرافیای انسانی (پژوهش های جغرافیایی)، 41 (67)، 99-113.
20
21. شیخزاده، ا. (1394)، مدلسازی عوامل موثر در بهبود کیفیت زندگی با تاکید بر تاثیرات توسعه صنعت گردشگری(مطالعه موردی: شهر تهران)، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 8 (1)، 65-51.
21
22. عظیمی هاشمی، مژگان، شریعتی مزینانی، سعید و کاری، فائزه اعظم (1391)، مولفه های اجتماعی-فرهنگی شهر زیارتی پایدار، مورد مطالعه: شهر مشهد، مجله مطالعات اجتماعی ایران، 6 (3 و 4)، 156-131.
22
23. علیبیگی، ج.، و قاسمی، ی.م. (1394)، تأثیر گردشگری مذهبی بر کیفیت زندگی و سرمایة اجتماعی خانوارهای روستایی (مطالعة موردی: روستای بردی؛ شهرستان دهلران). مطالعات اجتماعی گردشگری، 3 (6)، صص 116-87.
23
24. علیقلی فیروزجایی، ن.، بدری، س.ع.، و فرجی سبکبار، ح. (1386)، نگرش جامعة میزبان به اثرات محیطی و اقتصادی گردشگری در نواحی روستایی: مطالعة موردی بخش مرکزی شهرستان نوشهر. روستا و توسعه، 10(1):1-22.
24
25. غفاری، غ.، میرزایی، ح.، و کریمی، ع. (1390). بررسی رابطة بین صنعت و کیفیت زندگی (مقایسة موردی: مناطق روستایی شهرستان قروه). توسعة روستایی،3(1)، 1ـ24.
25
26. فراهانی، ح.، عبدلی، س. چراغی، م. (1391)، ارزیابی اثرات سرمایة اجتماعی در توسعة نواحی روستایی با تأکید بر کیفیت زندگی (مطالعة موردی: دهستان مشهد، میقان شهرستان اراک). فصلنامة علمی ـ پژوهشی برنامهریزی منطقهای، 2(8)، 78 ـ67.
26
27. فیروزجائیــان گلوگاه، ع.ا.، یوســفی، ن.، و میرمحمدتبــار، س.ا. (1393)، تحلیل کارکردی گردشــگری مذهبــی در ایــران (فراتحلیلی از تحقیقــات موجود). مجلة برنامهریزی و توســعة گردشگری، 3 (8)، 165-143.
27
28. قاسمی، م. (1390)، تحلیلی بر توسعۀ گردشگری مذهبی شهرستان مشهد. مجموعه مقالات اولین همایش بینالمللی گردشگری دینی و توسعة فرهنگ زیارت. آستان قدس رضوی، مهر ماه 1390، مشهد، جلد سوم: 74-57.
28
29. قدمی، م، علیقلی زاده فیروزجایی، ن.، و رمضانزاده لسبویی، م. (1389)، بررسی نقش گردشگری در تغییرات کیفیت زندگی مقصد (نمونة مورد مطالعه: دهستان کلارآباد، شهرستان تنکابن). مجلة مطالعات اجتماعی ایران، 4 (3)، 152-181.
29
30. محمدپورجابری، م. (1393)، تحلیل نقش گردشگری بر کیفیت زندگی شهروندان با تأکید بر شاخصهای ذهنی (مطالعۀ موردی: شهر فشم، شهرستان شمیرانات). نشریة گردشگری شهری، 1 (1)، 45-35.
30
31. محمدییگانه، ب.، چراغی، م.، و ولائی، م. (1392)، نقش گردشگری مذهبی در توسعة روستایی، با تاکید بر کیفیت زندگی و سرمایة اجتماعی (مطالعه موردی: روستای قپچاق شهرستان میاندوآب). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 13 (30)، 25-7.
31
32. مرکز آمار ایران (1395)، نتایج عمومی سرشماری نفوس و مسکن، استان خراسان رضوی، شهرستان مشهد.
32
33. منشیزاده، ر. (1384)، جهانگردی. تهران: انتشارات منشی زاده.
33
34. مودودی، م.، بوزرجمهری، خ.، شایان، ح.، و ضیایی، م. (1394)، نقش گردشگری در تحوّلات اقتصادی و اجتماعی روستاهای هدف استان گلستان، مجلة جغرافیا و توسعه ناحیه ای، 13(2)، 28-1.
34
35. مؤمنی، م.، صرافی، م.، و قاسمیخوزانی، م. (1387)، ساختار و کارکرد گردشگری مذهبیفرهنگی و ضرورت مدیریت یکپارچه در کلانشهر مشهد، مجلة جغرافیا و توسعه، 6 (11)، 38-13.
35
36. Alecu, I. C. (2010). Epistemological aspects of religious tourism in rural areas. International Journal of Business. , Management and Social Sciences, 2(3), 59-65.
36
37. Jurowski, C., & Brown, D. O. (2001). A comparison of the views of involved versus noninvolved citizens on quality of life and tourism development issues. Journal of Hospitality and Tourism Research, 25(4), 355-370.
37
38. Lee, Y. J. (2008). Subjective quality of life measurement in Taipei. Building and Environment, 43(7), 1205-1215.
38
39. Liu, J. C., & Var, T. (1986). Resident attitudes toward tourism impacts in Hawaii. Annals of Ttourism rResearch, 13(2), 193-214.
39
40. Mathieson, A., & Wall, G. (1982). Tourism, economic, physical and social impacts. London, England: Longman Pub Group.Longman.
40
41. Mayres, D. (1987). Community-rRelevant measurement of quality of life a focus on local trends, University of Texas at Austin ,. Urban affairs Quartery, 23(1), :110-130.
41
42. McGillivray, M. (Ed.). (2006). Human well-being: Concept and measurement. Berlin, Germany: Springer.
42
43. Pourtaheri, M., Rahmani, K., & Ahmadi, H. (2012). Impacts of religious and pilgrimage tourism in rural areas: The case of Iran. Journal of Geography and Geology, 4 4(3), 122.
43
44. Santos, M. (2002). Fatima: Religeouse tourism in a Sanctouary-city. Coimbra, Portugal: University of Coimbra.
44
45. Shafer, C. S., Lee, B. K., & Turner, S. (2000). A tale of three greenway trails: user perceptions related to quality of life. Landscape and urban planning, 49(3-4), 163-178.
45
46. Stausberg, M. (2012). Religion and tourism: Crossroads, destinations and encounters. London, England: Routledge.
46
47. Van Kamp, I., Leidelmeijer, K., Marsman, G., & de Hollander, A. (2003). Urban environmental quality and human well-being: Towards a conceptual framework and demarcation of concepts; a literature study. Landscape and Urban Planning, 65, 5-18.
47
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی الگوهای فضایی گردشگری روستایی و نقش آن در تغییرات جمعیتی (افزایش یا کاهش) نقاط روستایی استان خراسان رضوی
هدف: مطالعة پیشرو بدنبال بررسی نقش الگوهای فضایی گردشگری با تأکید برگردشگری طبیعی و مذهبی بر میزان تغییرات جمعیتی (افزایش یا کاهش) در نواحی روستایی استان خراسان رضوی است. با توجه به تنوع محیطهای روستایی و میزان بهرهمندی متفاوت این نقاط از امکانات و خدمات، به منظور دستیابی به نتایج واقعی، ضروت انجام این ارزیابی، به تفکیک محیطهای همگن احساس شد.
روش تحقیق: در ابتدا با بهرهگیری از مدلهای پشتیبانی فضایی چندمعیاره، اقدام به شناسایی خوشههای همگن روستایی شد که ماحصل آن شناسایی 3 خوشة همگن روستایی بود. در ادامه با بهرهگیری از مدلهای رگرسیونی لجستیک اقدام به معادلهسازی در خصوص میزان اثرگذاری الگوهای فضایی گردشگری بر تغییرات جمعیتی (افزایش یا کاهش) در نقاط روستایی طی بازة زمانی 1390-1375 شد.
یافته ها و نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که در شرایط کنونی الگوهای فضایی فوق بین 07/0 تا 3/2% در تغییرات (افزایش یا کاهش) جمعیت روستایی استان اثر گذارند که بیانگر اثرپذیری کم آنها در این خصوص است. از سوی دیگر این اثرگذاری در بین خوشههای همگن روستایی متفاوت است. به گونهای که در روستاهای با امکانات کم، گردشگری مذهبی به تنهایی و گردشگری مذهبی و طبیعی با یکدیگر و در روستاهای با امکانات بالا، گردشگری مذهبی به تنهایی توانسته است نقش مؤثری در تغییرات جمعیتی (افزایش یا کاهش) نقاط روستایی استان داشته باشند.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33281_d851495d733b895ff890dfd3c53dd974.pdf
2019-08-23
91
124
10.22067/geography.v17i1.71339
واژگان کلیدی: الگوهای فضایی گردشگری
استان خراسان رضوی
رگرسیون لجستیک ترتیبی
مصطفی
امیرفخریان
amirfakhriyan@yahoo.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
علیرضا
معینی
alireza.moeini@mail.um.ac.ir
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
1. بدری، س. ع؛ رکنالدین افتخاری، ع؛ اکبریان رونیزی، س. ر؛ رضوانی، م. (1390). تحلیل مقایسهای آثار اقتصادی گردشگری خانههای دوم با گردشگری روزانه بر نواحی روستایی با رویکرد گردشگری پایدار. مجلة پژوهشهای روستایی، (4)، 62-35.
1
2. بمانیان، م. ر؛ محمودی نژاد، ه. (1388). مبانی برنامهریزی و توسعۀ گردشگری روستایی. تهران: انتشارات هله و طحان.
2
3. تقوایی، م؛ موسوی، س. ع؛ غلامی بیمرغ، ی. (1386). تحلیلی بر توسعة گردشگری مذهبی (مطالعة موردی: شهرستان نورآباد ممسنی). فصلنامة فضای جغرافیایی، (31)، 64-39.
3
4. حاجی نژاد، ع؛ پایدار، ا؛ باقری، ف؛ عبدی، ن. (1394). تدوین برنامة راهبردی توسعة گردشگری روستایی ایران. فصلنامة سیاستهای راهبردی و کلان، (4)، 135-111.
4
5. خاتون آبادی، س. ا؛ راست قلم، م. (1390). سنجش ارکان چهارگانة گردشگری روستایی با استفاده از تکنیک سوات (مطالعة موردی: روستاهای هدف گردشگری استان چهارمحال و بختیاری). نشریة اقتصاد و توسعة کشاورزی، (3)، 338-333.
5
6. خاموشی، س؛ پاپ زن، ع. (1386). توریسم روستایی، جاذبهها و موانع گسترش مطالعه در روستاهای علیا، سفلی و عین القاص شهرستان صحنه. پایاننامة کارشناسی ارشد رشتة مهندسی کشاورزی گرایش توسعة روستایی، دانشگاه رازی کرمانشاه. ایران.
6
7. رضوانی، ع. ا. (1382). اکوتوریسم و نقش آن در حفاظت محیط زیست. مجلة محیط شناسی، (31)، 122-115.
7
8. رضوانی، م. ر؛ منصوریان، ح. (1384). گردشگری خانههای دوم و اثرات آن بر نواحی روستایی فرصت یا تهدید (مورد: نواحی روستایی شمال تهران). مجلة پژوهشهای جغرافیایی، (54)، 121-109.
8
9. رکنالدین افتخاری، ع؛ پورطاهری، م؛ مهدویان، ف. (1390). اولویتبندی ظرفیتهای گردشگری منطقۀ روستایی شهرستان نیر. فصلنامة جغرافیا و توسعه، (24)، 38-23.
9
10. رکنالدین افتخاری، ع؛ قادری، ا. (1381). نقش گردشگری روستایی در توسعة روستایی نقد و تحلیل چارچوبهای نظریهای. فصلنامة مدرس علوم انسانی، (25)، 40-23.
10
11. رکنالدین افتخاری، ع؛ مهدوی، د. (1385). راهکارهای توسعة گردشگری روستایی با استفاده از مدلSWOT . فصلنامة مدرس علوم انسانی، (45)، 30-1.
11
12. سامیان، م؛ بلالی، ح. (1392). بررسی آثار اقتصادی - اجتماعی گردشگری روستایی با استفاده از رویکرد سیستمی (مطالعة موردی: روستای فرجین در همدان). مجلة برنامهریزی و توسعة گردشگری، (4)، 180-159.
12
13. شریفزاده، ا؛ مرادینژاد، ه. (1381). توسعة پایدار گردشگری روستایی. ماهنامة اجتماعی- اقتصادی جهاد سازندگی، شمارة 250-251، 63-52.
13
14. صالحیفر، م. (1389). گردشگری روستایی، مبانی برنامهریزی و طرحهای ساختاری. مشهد: نشر: مرندیز.
14
15. طالب، م؛ بخشیزاده، ح؛ میرزایی، ح. (1387). مبانی نظری مشارکت اجتماعی روستایی در برنامهریزی گردشگری روستایی در ایران. فصلنامة روستا و توسعه، (55)، 25-4.
15
16. طالب، م؛ میرزایی، ح؛ بخشی زاده، ح. (1389) .برنامهریزی تعاملی گردشگری روستایی با رهیافت ارزیابی مشارکتی روستایی. فصلنامة پژوهشهای جغرافیای انسانی، 17، 34-19.
16
17. عینالی، ج؛ جعفری، غ؛ تبیره، ا. (1393). ارزیابی نقش اکوتوریسم در توسعة مناطق روستایی (مطالعة موردی: دهستان اورامان تخت – شهرستان سروآباد). مجلۀ برنامهریزی و توسعة گردشگری، (9)، 111-91.
17
18. فنل، د. (1385). مقدمهای بر طبیعتگردی. (ترجمه، ج. ولادی). مازندران: انتشارات دانشگاه مازندران.
18
19. قدیری معصوم، م، پازکی، م. (1378). نقش گردشگری روستایی در توسعة پایدار روستایی (مطالعة موردی: شهرستان پاکدشت)، مجلة جغرافیای سرزمین، (18)،22-13.
19
20. قدیری معصوم، م؛ استعلاجی، ع؛ پازکی، م. (1389). گردشگری پایدار (روستایی و عشایری). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
20
21. قهرمانی، ن. (1386). نقش گردشگری روستایی در توسعة روستایی مطالعۀ موردی: دره کن و سولقان شهرستان تهران. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران.
21
22. محمدی یگانه، ب؛ چراغی، م؛ ولائی، م. (1392). نقش گردشگری مذهبی در توسعة روستایی، با تأکید بر کیفیت زندگی و سرمایة اجتماعی (مطالعة موردی؛ روستای قپچاق شهرستان میاندوآب). نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، (25)، 30-7.
22
23. مهدوی حاجیلویی، م؛ قدیری معصوم، م؛ قهرمان، ن. (1378). آثار گردشگری بر توسعة روستایی با نظرسنجی از روستاییان دره کن و سولقان. فصلنامة روستا و توسعه، (2)، 60-39.
23
24. مومنی، م؛ صرافی، م؛ قاسمی خوزانی، م. (1387). ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی - فرهنگی و ضرورت مدیریت یکپارچه در کلانشهر مشهد. مجلة جغرافیا و توسعه، (38)، 13-11.
24
25. هاشمی، ن. (1389). نقش اکوسیستم در توسعۀ پایدار روستایی. فصلنامة روستا و توسعه، (3)، 188-173.
25
26. -یاری حصار، ا؛ مهدوی، د؛ حیدری ساربان، و؛ ابراهیمی، خ. (1394). پایش چرخة حیات گردشگری پایدار، مطالعة موردی: روستاهای هدف گردشگری استان اردبیل. فصلنامة مدرس علوم انسانی، (4)، 215-186.
26
27. Buhalis, D. Costa, C. & Ford, F. (2006). Tourism business frontiers. London, England: Routledge.
27
28. Hara, T. (2008). Quantittative tourism industryanalysis: Introduction to input-output, social accounting matrix modeling and tourism satellite accounts. Oxford: Butterworth-Heinemann.
28
29. Holland, J., Burian, M. Dixey, L . (2003). Tourism in poor rural areas: Diversifying the product and expanding the benefits in Rural. PPT Working ,No 12. Retrieved May 16, 2018, from https:// assets. publishing. service.gov.uk/ media/ 57a08d06e5274a27b20015a7/R8120-PPT12.pdf
29
30. Jiang, J. (2008). Evaluation of the potential of ecotourism to contribute to local sustainable development: A case study of Tengtou Village, China. (Unpublished master’s thesis). Massey University, New Zealand.
30
31. Kim, M.-K. (2005). Determinants of Rural Tourism and Modeling Rural Tourism Demand in Korea.
31
32. Meyer, G. (2004). New Research Network forIslamic Tourism. Islamic Tourism, Retrievd 36 March, 2017, from http:// www. islamictourism. com/ PDFs/ Issue%2011/English/42%20Network%20reaserch.pdf.
32
33. Nolan, M. L., & Nolan, S. (1992). Christian Pilgage in Modern Western Europe. Chapel Hill : The University of North Carolina Press.
33
34. Sazbo, B. (2005). Rural tourism as altrnative income souecefor rural areas along the hortobagy. Jahrbuch der Österreichischen Gesellschaft für Agrarökonomie, 12, 179-190.
34
35. Sebele, L. (2010). Community-based tourism ventures, benefits and challenges: Khama Rhino Sanctuary Trust, Central District, Botswana. Journal of Tourism Management, 31(1), 136-146.
35
36. Soteriades, M., Tyrogala, E., & Varvaressos, S. (2009). Contribution of networking and clustering in rural tourism business, tourism: An international multidisciplinary. Journal of Tourism, 4(11), 35-56.
36
37. Vazquez de la Torre, MGM, Trechera Herreros, GL., & Fernandez, E. (2012). Rural tourism as an alternative to the development for rural areas and the creation of employment. International Journal of Humanities and Social Science, 2, 162-174.
37
ORIGINAL_ARTICLE
سنجش و ارزیابی عوامل مؤثر بر تحقق شهر الکترونیک و تحلیل فضایی شکاف دیجیتال در شهرهای متوسط اندام (موردپژوهشی: شهر یاسوج)
اهداف: هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر تحقق شهر الکترونیک و تحلیل فضایی شکاف دیجیتال در نواحی شهر یاسوج میباشد. جامعۀ آماری پژوهش، کل شهروندان شهر یاسوج می باشند که از این مقدار حجم جامعه، 320 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد.
روش: روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و میدانی است و برای تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات از نرمافزار AMOS، SPSS و مدل GRA استفاده شده است.
یافتهها/ نتایج: نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که در بین نواحی شهر یاسوج، ناحیۀ 2 با ضریب 962/0 ازنظر شاخصهای ICT نسبت به دیگر نواحی دارای وضعیت مطلوبتری است و ناحیة 4، بالاترین میزان شکاف دیجیتال در بین دیگر نواحی را به خود اختصاص داده است. همچنین، نواحی 3 و 2 به ترتیب با وزنهای 490/0 و 460/0 از نظر دسترسی به شاخصهای ICT در رتبههای بعدی قرار دارند. نتایج حاصل از تحلیل یافتهها نشان میدهد که میانگین شاخصهای مؤثر در تحقق شهر الکترونیک در شهر یاسوج با میانگین کلی کمتر از 3، نشاندهندۀ وضعیت ضعیف خدمات و امکانات ICT شهر الکترونیک در سطح شهر یاسوج میباشد.
نتیجهگیری: نتایج مدل نهایی برازش شدۀ معادلات ساختاری نشان داد که در مجموع سه متغیر فاوا در محل کار، فاوا در محل سکونت و زیرساختهای شهرداری الکترونیک به ترتیب با میزان بتای 23/0، 46/0 و 29/0 درصد، بهصورت مستقیم باعث افزایش رضایتمندی شهروندان از زیرساختهای ICT شهر الکترونیک خواهد شد، در حالی که متغیر رضایتمندی با میزان 32/0 و سواد الکترونیکی با میزان 67/0 در پذیرش مظاهر ICT شهر الکترونیک تأثیرگذاری مثبت داشتهاند.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33294_9ee29a6f558cdb9bbeb66e3d7786bdfe.pdf
2019-08-23
125
154
10.22067/geography.v17i1.65071
شهرالکترونیک
شهر یاسوج
فناوری اطلاعات و ارتباطات
معادلات ساختاری
مسعود
تقوایی
m.taghvaiee@geo.ui.ac.ir
1
دانشگاه اصفهان
AUTHOR
حسین
حسینی خواه
hosseinhosseinekhah@yahoo.com
2
دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
کیان
شاکرمی
soreana94@yahoo.com
3
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
1. امینی، ن؛ یدالهی، ح. و اینانلو، ص. (1386). رتبهبندی شاخص سلامت استانهای کشور. فصل-نامة رفاه اجتماعی، 5(20)، 48-27.
1
2. تقوایی، م و شفیعی، پ. (1388). کاربرد تحلیل عاملی و خوشهای در ارزیابی فضایی- مکانی مناطق روستایی استان اصفهان. مجلة اقتصاد کشاورزی و توسعه، 17(68)، 76-57.
2
3. تقوایی، م؛ بابانسب، ر؛ موسوی، چ. (1388). تحلیلی بر وضعیت فناوری اطلاعات و ارتباطات و نقش آن در مدیریت و برنامهریزی شهری. نشریة جغرافیا و برنامهریزی، 15(31)، 49-25.
3
4. تقوایی، م؛ نوربخش، ح. و زنگیآبادی، ع. (1387). سطحبندی میزان توسعة شهری استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از تکنیکهای پیشرفته تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای. فصلنامة سپهر، 16(62)، 25-16.
4
5. جلالی، ع. (1382). سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
5
6. حبیبی، ک و سن شناس، ز. ( 1388). نقش و اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعة پایدار شهری. دومین کنفرانس بین المللی شهر الکترونیک، پژوهشکدة فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی، شهرداری تهران، صص. 8-1.
6
7. حکمت نیا، ح و موسوی، م. (1385). کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیه ای. یزد: علم نوین.
7
8. شاهیوندی، ا؛ وارثی، ح و محمـدی، م. (1391). ارزیابی توزیع فضایی شاخصهای فنـاوری اطلاعات و ارتباطات در مناطق چهاردهگانة شهرداری اصفهان. فصلنامة علمی پژوهشی پژوهشگاه علـوم و فناوری اطلاعات ایران، 17(27)، 96-94.
8
9. شیرمحمدی، م و شامی، م. (1382). ارائة برنامهای جهت کاهش شکاف دیجیتالی میان مناطق شهری و روستایی. سومین همایش کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در روستا. پژوهشکدة الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران.
9
10. فتحیان، م و مهدوی نور، ح. (1385). مبانی و مدیریت فناوری اطلاعات. تهران: علم و صنعت.
10
11. قادری، ا و امیری، م. (1386). نقش و ضرورت استقرار شهر الکترونیک در توسعة پایدار. اولین کنفرانس بین المللی شهرداری الکترونیکی، جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، صص. 8-4.
11
12. کجانی، ه و ارجمندی، غ. (1392). شهر الکترونیک، راهی برای کاهش هزینهها و بهبود کیفیت زندگی سرمایههای انسانی شهر. مجلة اقتصاد شهر، 5(17)، 45-36.
12
13. مرتضوی، ح و بهرامی، م. (1390). بررسی اثرات IT در سازمانها و حرکت به سمت شهر و شهرداری الکترونیک؛ چالشها و کارکردها. اولین همایش منطقهای رویکردهای نوین درمهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودسر و املش، صص. 9-1.
13
14. مرکزآمار ایران. (1390). سرشماری عمومی نفوس و مسکن1390. تهران.
14
15. مظلومی، ح. (1383). بررسی آثار و پیامدهایICT بر تعامل بین دولت وجامعه. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، شورای عالی اطلاعرسانی. انتشارات روشنگران اندیشه.
15
16. مهندسان مشاور شهرسازی و معماری. (1386). طرح تفضیلی شهر یاسوج. سازمان شهرسازی و استانداری استان کهگیلویه و بویراحمد، جلد چهارم.
16
17. ویسی، ا و قیسوندی، آ. (1390). شهر هوشمند، تکوین انقلاب شهری نوین، شهر الکترونیک واقعیت شهرهای فردا. ماهنامة ماه هنر، (155)، 45-36.
17
18. یزدان پناه، ه و مستأجران، ر. (1387). طرح ارزیابی فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری ها، فصلنامة مدیریت شهری، (22)، 109-100.
18
19. Adulis, D. (2001). Challenges to overcome the digital divide in Brazil Building an Amazonian development information network. University of Sao Paulo, Prepared for the 2001 Independent Sector Spring Research Forum, Washington, D.C.
19
20. Batty, M., Axhausen, K.W., Giannotti, F., & Pozdnoukhov, A. (2012). Smart cities of the future. The European Physical Journal Special Topics, 214(1), 481-518.
20
21. Benbadis, F., Annika, S. A., Brian, P., Borrelli, E. R., & Jerermie, L. E. (2011). Travel ecommerce experiment, through TEFIS, a single access point to different testbed resources. European conference on Towards a service-based internet, Poznan, Poland.
21
22. Cardone, G. I., Foschini, L. U., Bellavista, P. A., & Corradi, A. N. (2013). Curtmola, Fostering participation in smart cities, a geo social crowd sensing platform. IEEE Communication Magazine, 51, 1-8.
22
23. Cisneros, A., & Rodriguez, A. (2014). Challenges and benefits of an open ICT architecture for urban water management. Procedia Engineering, 89, 1073-1079.
23
24. Cowan, R. (2005(. The dictionary of urbanism. London: Street Wise Press.
24
25. David, B., Chuantao, Y., Yun, Z., Tao, X., & Bingxue, Z. (2012). Smart city: Problematics, techniques and case studies. Technology and Information Management, 24(26), 169-188.
25
26. Ebbers, W. E., Pieterson, W. G., & Noordman, H. N. (2007). Electronic government: Rethinking channel management strategies. Government Information Quarterly, 25(2), 181-201.
26
27. Ergazakis, E. M., Askounis, D. I., & Charalabidis, Y. A. (2011). Digital cities, toward an integrated decision support methodology. Telematties and Information, 28(3), 148-162.
27
28. Ettema, D., Hubers, C. H., Alexander, B. A., & Benelia, E. R. (2014). Activity fragmentation, ICT and travel: An exploratory Path Analysis of spatiotemporal interrelationships. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 68, 56-74.
28
29. Glaeser, E. D., & Gaspar, G. E. (2000). Information technology and the future of cities. Journal of Urban Economics, 43(1), 1-58.
29
30. Hall, R. E. (2000). The vision of a smart city. Confrance International Life Extension Technology Workshop, France.
30
31. Ishida, I. (2000). Digital city Kyoto. Communications of the ACM, 45(7), 76-81.
31
32. Josefin, W. A., Anna, K. R., Mattias, H., & Nina, L. O. (2014). Smart sustainable cities, exploring ICT solutions for reduced energy use in cities original research article. Environmental Modelling & Software, 56(30), 52-62.
32
33. Komninos, N., & Sefertzi, E. (2009). Intelligent cities: R & D offshoring, web product development and globalization of innovation systems. Paper presented at the Second Knowledge Cities, London, England.
33
34. Kubicek, H. (2002). The digital divide as a challenge for local communities. Bremen, Germany: University of Bremen Press.
34
35. Layne, K. A., & Lee, J. U. (2001). Developing fully functional government: A four stage model. Government Information Quarterly, 18(12), 122-136.
35
36. Navarro, G. U., Pachon, G. O., & Cegarra, G. (2012). E-government and citizen's engagement with local affairs through e-websites: The case of Spanish municipalities. International Journal of Information Management, 32(5), 469-478.
36
37. Njoh, J. (2011). Implications of spatial and physical structures for ICT as a tool of urban management and development in Cameroon. Journal Habitat International, 36(3), 343-351.
37
38. Odton, P., & Kilenthong, T. (2014). Access to ICT in rural and urban Thailand. Journal Telecommunications Policy, 38(11), 1146-1159.
38
39. Pazalos, K. O., Loukis, E. U., & Nikolopoulos, V. A. (2012). A structured methodology for assessing and improving e-services in digital cities. Telematics and Informatics, 29(1), 123-136.
39
40. Piro, G., Cianci, I., Grieco, L. A., Boggia, G., & Camarda, P. (2014). Information centric services in smart cities. Journal of Systems and Software, 88, 169-188.
40
41. Prinzio, l. (2011). New technologies and information on territory and environment research group. Iuav University of Venice, International Conference, Venice, Italy.
41
42. Stefansson, G., & Woxenius, G.O. (2007). The concept of smart freight transport systems the road hauliers perspective. Annual Noform Conference, Reykjavik, Island
42
43. Talvitie, JU. (2003). Incorporating the Impact of ICT into Urban and Regional Planning. European Journal of Spatial Developmen, 10(5), 1-32.
43
44. Urban Land Institut. (1988). ULI on the Future: SmartGrowth, Washington, DC: Urban Land Institute.
44
ORIGINAL_ARTICLE
تبارشناسی نقش زیارتی-گردشگری شهرمشهد
هدف: این مقاله با هدف تحلیل نقش زیارتی و گردشگری شهر مشهد، از طریق شناسایی گسستها، گفتمانهای مسلط و آثار فضایی گفتمان ها بر شهر مشهد با تمرکز بر روش تبارشناسی فوکو، تدوین شده است.
روش تحقیق: روش تحقیق حاضر تبارشناسی فوکویی است. رهیافت تبارشناسی به مثابة چارچوب نظری و روشی است که پدیدة شهر را با نگاهی تاریخی می نگرد. تحلیل تبارشناسانة نقش شهر و تحولات آن در طول زمان، نمایانگر فرایند گذار شهرها از وضعی به وضع دیگر، آرایشهای گفتمانی و روابط میان گفتمانها در یک جامعه و شناسایی احکام و گزارههای گفتمانی در خلق شهر با نقش خاص است.
یافته ها: بررسی ساختار قدرت در پیوند با دانش که به تولید فضای شهری منجر شده است، تحلیل مناسبی از تحولات نقش شهری ارائه می دهد. بدیهی است تحولات و توسعة شهر مشهد در پیوند با نقش زیارتی آن معنا می یابد. در این مقاله ساختار قدرت/دانش پدید آورنده و جهت دهنده به نقش زیارتی و گردشگری مشهد، در درون دو کَلان گفتمان دوران تسلط مدرنیسم و دورة پیشامدرن، تحلیل و واکاوی شده است.
نتیجه گیری: نتایج تحلیلی پژوهش نشان می دهد، گفتمان پیشامدرن تحت تأثیر دو گسست مهم؛ نخست شهادت امام رضا(ع) و پیدایش مشهدالرضا و دوم، استقرار حکومت صفویان و نضج و گسترش مذهب تشیع در ایران، عرصة نقش آفرینی روابط قدرت/دانش به سمت و سوی تقویت نقش مذهبی و زیارتی مشهد پیش رفت و در هنگامة ورود مدرنیسم به کشور و تسلط گفتمان مبتنی بر آن و در پاسخ به تحولات فضای اجتماعی شهر، در تعامل با فضای جهانی و ملی و در قالب سه خُرد گفتمان مشروطیت، ملی گرایی عصر پهلوی و اصولگرایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به سوی نقش تلفیقی زیارتی- گردشگری سوق یافته است.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33310_baec0376ebb69c8fe7056808493f0967.pdf
2019-08-23
155
191
10.22067/geography.v17i1.73967
تبارشناسی
نقش زیارتی
گفتمان
نقش گردشگری
شهر مشهد
محمدعلی
فیروزی
m.alifiroozi@scu.ac.ir
1
دانشگاه شهید چمران اهواز
LEAD_AUTHOR
جعفر
جوان
jafar.javan@yahoo.com
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
معصومه
توانگر
masoomeh_tavangar@yahoo.com
3
دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
1. احمدی، ب. (1374). کتاب تردید. چاپ یازدهم. تهران: نشرمرکز.
1
2. احمدی، ح؛ خوشبین، م. (1393). مشروطیت در مشهد : زمینهها، فرایندها و سیاستهای روسیه. فصلنامة علمی- پژوهشی تاریخ اسلام و ایران ، 111 (21)، 23-11.
2
3. اخلاقیفیضآثار، م؛ ابریشمی، ح. (1370). نقش صنعت توریسم در تحولات اقتصادی شهرمشهد. پایان نامة منتشرنشدة کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی. دانشگاه تهران. تهران.ایران.
3
4. ادارة کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی. ( 1396 ).گزارش آماری گردشگران ورودی به خراسان رضوی.
4
5. استانداری خراسان رضوی. (1395).گزارش عملکرد دولت تدبیر و امید.
5
6. استانداری خراسان رضوی. (1396). گزارش معاونت زیارت از گردشگران ورودی به خراسان رضوی .
6
7. استانداری خراسان رضوی.(1390). طرح آمایش استان خراسان رضوی، گزارش پیوندهای اقتصادی استان.
7
8. امیرفخریان، م؛ رهنما، م. ر. (1384). بررسی روند احیای مرکز شهرمشهد (1384-1357). مجلة جغرافیا و توسعة ناحیهای، 4 (1)، 103-83.
8
9. امیرفخریان، م؛ مبینی، ح. (1396). تدوین شاخصهای شناسایی مکان های با ارزش معنایی و هویتی در شهرمشهد. تهران: دفتر مرکزی جهاددانشگاهی.
9
10. ایزدپناه جهرمی، آ؛ ایزدی، ن؛ حبیبی، س. م؛ کوشش، م؛ ملکوتی، م؛ اهری؛ افشنگ. ز. (1385). شرح جریانهای فکری معماری و شهرسازی در ایران معاصر با تاکید بر دورة زمانی 1383 - 1357. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
10
11. بحیرایی، ح؛ سرور، ر؛ کارگر، ب؛ فرجی راد، ع. (1395). تحلیل راهبردی تحولات فضایی-کارکردی در پهنة حریم جنوبی کلانشهر تهران: مطالعة موردی: شهرستانهای ری و اسلامشهر. فصلنامة علمی - پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، 25(98)، 72-57.
11
12. برزگران، ح. ع. (1376). نقش پذیری شهر بیرجند از گذشته تا کنون. مجلة آموزش جغرافیا، 44 (3). 41-30.
12
13. پارک علم و فناوری خراسان. (1390). طرح توسعة کمی کیفی زیارت امام رضا(ع)؛ بررسی تطبیقی الگوهای توسعه زیارت در شهرهای زیارتی منتخب جهان.
13
14. رمضانی، ع. (1386). رضا شاه چهرة تاریخی. تهران: امیرکبیر.
14
15. رهنما، م. ر. (1370). بررسی علل رشد و توسعة شهرمشهد. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
15
16. سازمان ترافیک و حمل و نقل شهرداری مشهد. آمارنامة حمل و نقل شهرمشهد.(1395).
16
17. سقایی ، م. (1382). گردشگری و تبارشناسی، صورتبندی یک پدیده جغرافیایی. فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، (68)، 49-24.
17
18. شبلینگ، ژ. (1377). جغرافیا چیست. (ترجمه، س. سهامی). مشهد: محقق.
18
19. شِرَت، ا. (1387). فلسفة علوم اجتماعی قاره ای: هرمنوتیک، تبارشناسی و نظریة انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست و یکم. (ترجمه ، ه. جلیلی). تهران: نشر نی.
19
20. شکویی ، ح. (1379). دیدگاهای نو در جغرافیای شهری. تهران: سمت.
20
21. شهرداری مشهد، آمارنامة شهرمشهد.(1395).
21
22. صالحیزاده، ع. (1390). درآمدی بر تحلیل گفتمان میشل فوکو. فصلنامة معرفت فرهنگی اجتماعی، 2(3)، 141-113.
22
23. صدیق، ع. (1338). تاریخ فرهنگایران. تهران: امیرکبیر.
23
24. صدیقی، ب. (1390). آیا جنبش مشروطه آغازى دارد؟ خوانشى فوکویى از جنبش مشروطه و نقش روشنفکران در آن. مجلة جامعه شناسىایران. 12 (3)، 36-3.
24
25. صدیقی، غ. (1372). جنبشهای دینیایران. تهران: پازنگ.
25
26. عالم، ع؛ یحیوی، ح. (1388). فوکو، اندیشمندی انتقادی. فصلنامة سیاست، مجلة دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 39(2)، 257-231.
26
27. عباس زاده غ. (1384). الگوسازی رشد کالبدی بافتهای شهری در راستای توسعة پایدار، نمونة موردی شهرمشهد. پایاننامة کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری. دانشگاه فردوسی . مشهد.ایران.
27
28. عبداللهی، ع؛ جوان، ج.(1389). درآمدی برفلسفة علم و پژوهش در علوم انسانی، کتاب دوم:روش و روش شناسی. چاپ اول. تهران: چاپار.
28
29. عضدانلو، ح. (1385). میشل فوکو اندیشهورز نا اندیشهها. مجلة اطلاعات سیاسی اقتصادی، 20(7-8)، 187-185.
29
30. فوکو، م. (1381). نیچه، تبارشناسی، تاریخ(حقیقت و قدرت). (ترجمه، ن.سرخوش و ا. جهاندیده). چاپ اول. تهران: نشر نی.
30
31. فوکو، م. (1381). نیچه، فروید، مارکس. (ترجمه، ا. جهاندیده؛ م. نورایی؛ ب. جعفری؛ ا. خاکباز؛ع. روح بخشان). تهران: هرمس.
31
32. فوکو، م. (1387). مراقبت و تنبیه. (ترجمه، ن. سرخوش و ا. جهاندیده). تهران: نشر نی.
32
33. فوکو،م.(1378). نظم گفتار. (ترجمه، ب. پرهام). تهران: آگاه.
33
34. قادری ، ح. (1380). اندیشههای سیاسی قرن 20. چاپ دوم. تهران: وزرات امور خارجه.
34
35. قاسمی خوزانی، م. (1387). ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی – فرهنگی و مدیریت آن در کلانشهرمشهد. رسالةدکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری. دانشگاه شهید بهشتی تهران. تهران. ایران.
35
36. کچوئیان، ح؛ زائری، ق. (1388). ده گام اصلی روششناختی در تحلیل تبارشناسانة فرهنگ (با اتکا به آرای میشل فوکو). مجلة راهبرد فرهنگ، (7)، 30-7.
36
37. مافی، ع؛ سقایی، م. (1388). بررسی گردشگری در کلان شهرهای مذهبی: مطالعة موردی کلان شهرمشهد. همایش منطقهای جغرافیا و توسعة پایدار شهرها. 6 اردیبهشت 1388. دانشگاه آزاد اسلامی شیروان. صص19-1.
37
38. مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران. (1391). مدخلی بر اقتصاد سیاسی نظام کلانشهری درایران. گزارش 135.
38
39. منوچهری، ع؛ رنجبر، ا. (1389). نسبت فلسفة سیاسی و قدرت در اندیشة سیاسی لئواشتراوش و میشل فوکو. فصلنامة سیاست. 40 (2)، 318-307 .
39
40. مهندسین مشاور فرنهاد. (1393) .طرح توسعه و عمران (جامع ) کلانشهرمشهد. گزارش مطالعات پایة زیارت.
40
41. مهندسین مشاورمهرازان. (1370). طرح جامع شهرمشهد. 1395-1370.
41
42. مویر، ر. (1379). درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی. (ترجمه ، د. میرحیدر و س. ی. صفوی). چاپ اول. تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
42
43. میراحمدی، م.(1363). دین و مذهب در عصر صفوی. تهران: امیرکبیر.
43
44. میلانی، ت.(1390). مفهوم قدرت در اندیشة میشل فوکو. پایاننامة کارشناسی ارشد فلسفه. دانشگاه تبریز. تبریز. ایران.
44
45. میلز، س.( 1395). میشل فوکو. (ترجمه، د. نوری). تهران: نشر مرکز.
45
46. نیک مهر، ا؛ وکیلی، ه. (1392). نیت و مصارف موقوفات واقفان مشهد در دورة پهلوی اول و دوم. مطالعات اسلامی: تاریخ و فرھنگ، 45(91)، ۱۳۱-109.
46
47. هادیانی، ز؛ مومنی، م. (1385). تعامل فضا، فرهنگ و قدرت در سازمانیابی فضایی شهر زاهدان. رسالة دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری. دانشگاه شهید بهشتی تهران. تهران. ایران.
47
48. هاشمی، ا. (1353). تاریخ فرهنگایران. تهران: مدرسه عالی زبانهای خارجی.
48
49. وثوق رضوی مشهدی، ک.؛ مافی،ع. (1394). برنامهریزی توسعة فضایی با رویکرد آینده پژوهی در شهرمشهد. پایاننامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری. دانشگاه فردوسی مشهد مشهد. ایران..
49
50. وحدت زاده، و. (1386). تأملی بر شهرسازی دورة پهلوی اول. مجلة هنرهای زیبا، (31)،13-1.
50
51. Bank Infrastructure Group Urban Development. (2000). Cities in transition; World Bank Urban and Local Government Strategy. Washington, D.C.,:The World Bank.
51
52. Campbell, S.D. (2001). The changing role and identity of capital cities in the global era. Michigan, IL: University of Michigan.
52
53. Cornish, V. (1971). The great capitals; A historical geography. Westport, Conn: Greenwood.
53
54. Gottmann, J. (1977). The role of capital cities. Athens Center of Ekistics, 44(244), 240-243.
54
55. Hall, P. (2000). The changing role of capital cities, plan, 40(3), 8-11.
55
56. Harrington, J. W. (2005). New Economic spaces: New economic geographies (Dynamics of economic space). Aldershot, England: Ashgate.
56
57. Hermant-de Callataÿ, C., & Svanfeldt, C. (2011). Cities of tomorrow Challenges, visions, ways forward. Retrieved from https://b2n.ir/318665.
57
58. Hubbard, H., Kitchin, R., & Valentine, J. (2004). Key thinkers on space and place. London, England: SAGE.
58
59. Jackson, J. N. (2007). The urban future: A choice between Alternatives, London, England: Routledge.
59
60. Mayer, H. (2016). Capital city dynamics: Linking regional innovation systems, locational policies and policy regimes. Cities, 51, 11-20.
60
61. Zimmermann, H. (2010). Do different types of capital cities make a difference for economic dynamism. Environment and Planning C: Politics and Space, 28(5), 761-767.
61
ORIGINAL_ARTICLE
ارائۀ سناریوهای محتمل در شکل گیری شهر الکترونیک مشهد در افق 1404
اهداف: امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از اصلی ترین ابزارهای تحول و توسعۀ جوامع محسوب می شود. خدمات شهر الکترونیک، نقش فراوانی در ارتقای کمی و کیفی، تسریع و همچنین تسهیل کردن خدمات شهری به عهده دارند. لزوم وجود زیرساختهای لازم برای ایجاد شهر الکترونیک در شهرهای در حال توسعه و عدم اطمینان ناشی از پیچیدگی محیطی، پیش بینی آینده را در این شهرها با مشکل مواجه کرده است، به گونه ای که برنامه ریزی سنتی دیگر قادر به پاسخگویی نیست و می توان از روش سناریونویسی در جهت پیش بینی آینده و تبیین جایگزین های ممکن در شرایط متفاوت استفاده کرد. هدف از این پژوهش، توسعۀ سناریوهای محتمل در شکل گیری شهر الکترونیک در مشهد و ارائۀ راهبردهایی در جهت رسیدن به شهر الکترونیک پویا در افق 1404 است.
روش : برای رسیدن به این هدف 6 گام اصلی سناریونویسی دنبال شد که در این راستا مطالعات کمی و کیفی صورت گرفت. در ابتدا در قالب پرسشنامه (در دو بعد درجۀ تأثیرگذاری و عدم قطعیت) از 60 نفر از متخصصان در حوزۀ شهر الکترونیک در مشهد نظرخواهی شد و به وسیلة آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی نظیر فریدمن عوامل مؤثر اولویت بندی شد و سپس پیشرانهای بحرانی شکل دهندۀ سناریوها تعیین شد و در جهت تعیین منطق سناریوها، توسعة سناریوها، بررسی پیامدها و همچنین تعیین راهبردها با ابزار مصاحبۀ نیمه ساختار یافته با 7 نفر از متخصصان که به روش اشباع نظری انتخاب شدند مصاحبه شد.
یافته ها ونتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد که 3 سناریو برای آیندۀ کلانشهر مشهد در رابطه با شهر الکترونیک قابل تصور است که با عناوین وضعیت طلایی، وضعیت عدم پیوستگی و وضعیت راکد معرفی شده است و در نهایت نیز راهبردهایی جهت رسیدن کلان شهر مشهد به سناریوی مطلوب ارائه شده است.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33322_abe4cd2a7a76828ff31f349f00795080.pdf
2019-08-23
193
222
10.22067/geography.v17i2.73997
شهر الکترونیک
سناریو نویسی
راهبرد ها
شهر مشهد
امید علی
خوارزمی
kharazmi@um.ac.ir
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
فروزان
طاهری
foruzantaheri1993@gmail.com
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
1. جلالی، علی اکبر (1382). "سند راهبردی شهر الکترونیک با محوریت شهرداری".
1
2. جلالی، علی اکبر (1382)."شهر الکترونیک تهران" دانشگاه علم و صنعت ایران
2
3. خوش دهان،علی. (1388)، "آینده پژوهی با تکنیک سناریو نویسی"ص63-50.
3
4. رهنما و همکاران. (1392)، طرح آمایش خراسان رضوی.
4
5. رهنما،محمد رحیم؛خوارزمی،امید علی؛کریمی ثانی،وجیهه. (1392). "بررسی چالشها و ارائه راهکار در جهت پیاده سازی شهر الکترونیک در ایران" ، اولین کنفرانس ملی خدمات شهری و محیط زیست مشهد.
5
6. زالی، نادر. (1390)،آیندهنگاری راهبردی و سیاستگذاری منطقهای با رویکرد سناریونویسی. مطالعات راهبردی، 14(4)، 33- 53.
6
7. عبدالشاه،محمد؛خانجانی،بیژن. (1391) "آینده پژوهی در صنعت خودرو به روش سناریو نویسی" ، نخستین همایش ملی علوم مدیریت نوین، استان گلستان، گرگان، صص35-20.
7
8. غفاری گیلانده،عطا؛ یزدانی،محمد حسن؛کاظمی،فرشید؛پادروندی،بهزاد. (1392) "بسترهای استفاده از دولت الکترونیک در نظام یکپارچه مدیریت شهر(مطالعه مردی کلانشهر تهران)" ،پنجمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری،صص15-1.
8
9. کرمی،موسی. (1376). "آینده شناسی و آینده نگاری" ،نشریه رهیافت، ش16،تهران،صص24-10.
9
10. محمودی،مهدی؛عباسی،عطا. (1384). "آ ینده پژوهی و نقش آن در سیاستگذاری علم و فناوری " ،مرکز آینده پژوهی علوم و فنون رفتاری، صص35-20.
10
11. مرادی پور،حجت الله؛ نوروزیان، مهدی. (1384). "آینده پژوهی،مفاهیم و روشها"، فصلنامه رهیافت،ش36،تهران، صص52-45.
11
12. ویسی،اکبر؛ قیسوندی، آرمان. (1390). "شهر هوشمند،تکوین انقلاب شهر نوین،شهر الکترونیک واقعیت شهرهای فردا" ، کتاب ماه هنر،ش 155، صص45-36.
12
13. Asgharizadeh, E., Ajalli Geshlajoghi, M., & Safavi Mirmahalleh, S. R. (2008). Identification of the electronic city application obstacles in Iran. World Academy of Science, Engineering and Technology (Iteratioal Journal of Innformatio and Communication Egieering), 2(5), 650-655.
13
14. Bell, W. (1987). Is the futures field an art form or can it become a science?. Futures Research Quarterly, 3(1), 27-44.
14
15. Bendinger, A., & Jung I. (2004). Virtual city model, now approaches in urban simulation and city planning. Heidelberg: Wichma Velarg.
15
16. Fahey, L., & Randall, R. M. (1998). Learning from the future: Competitive foresight scenarios. United States: Wiley Publications.
16
17. Faludi, A. (1970). The planning environment and the meaning of planning. Regional Studies, 4, 1-9.
17
18. Gordon, T. G. (1992). The methods of the future research. Annals of American of Political and Social Science, 522, 25-35.
18
19. Jaizuluddin, M. (2011). City foresight and development planning case study: Implementation of scenario planning in formulation of the Bulungan development plan. Futures, 43(7), 697-706.
19
20. James, P., Fernando, T., Hamilton. A., & Curwell. S. (2004). Enhancing the decision-making process in urban spatial planning using advanced ICT. Retrieved 5 April, 2015, from https:// www. seek. salford. Ac. uk/ data/ projects/ viewDetails.do?pid=1217&version=1
20
21. Lennart Nordfors. L., Ericson, B., Lindel, H., & Lapidus. J. (2009). E-government of tomorrow future scenarios for 2020. Seweden: VINNOVA – Swedish Governmental Agency for Innovation Systems.
21
22. Mosleh Kiya. A. (2002). Examination of urban planning and management in virtual city (Ph.D. dissertation), Tehran, Iran.
22
23. Navabakhsh, M., & Motlaq, M. (2009). Effects of urban information and communication technology on sustainable development. International journal of food, agriculture and environment, 7(3-4), 891-897.
23
24. Odendaal, N.)2003(. Information and communication technology and local governance: Understanding the difference between cities in developed and emerging economies. Computers, Environment and Urban Systems, 27(6), 585-607.
24
25. Porter, M. (1985). Competitive advantage. Free Press: New York.
25
26. Ratcliffe, J., & Krawczyk, E. (2011). Imagineering city futures: The use of prospective through scenarios in urban planning. Futures, 43, 642-653.
26
27. Ringland, G. (2006). Scenario planning: Managing for the future (Second Ed.). Chichester: John Wiley and Sons.
27
28. Slaughter, R. A. (1993). Future concepts. Future, 25(3), 289-314.
28
29. Slaughter, R. A. (2005). Glossary of future terms. Illinois, IL: Foresight International.
29
30. Voros, J. (2003). A generic foresight process framework. Foresight, 5(3), 10-22.
30
31. Weerakkody, V., El-Haddadeh, R., Al-Shafi, S. )2011(. Exploring the complexities of e-government implementation and diffusion in a developing country: Some lessons from the State of Qatar. Journal of Enterprise Information Management, 24, 172- 196.
31
32. Zergas, C., & Rayle, L. (2011). Testing the rhetoric: An approach to assess scenario planning’s role as a catalyst for urban policy integration. Futures, 44(4), 303-318.
32
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی زیست پذیری شهری با استفاده از مدل ELECTRE (مورد مطالعه: نواحی شهرگرگان)
اهداف: امروزه فضاهای شهری دچار مسائلی چون کیفیت پایین محیط، زوال و فرسودگی محلات، محرومیت و نابرابریهای اجتماعی- اقتصادی و نابرابری در دسترسی به خدمات و امکانات شهری می باشند. از اواخر قرن بیستم این شرایط محققان و برنامه ریزان شهری را بر آن داشت تا بر مفهوم زیست پذیری به عنوان یکی از مهمترین رویکردهای دستیابی به محیط شهری قابل زیست و با کیفیت تأکید کنند. در این راستا هدف پژوهش حاضر، سنجش و اولویت بندی میزان زیست پذیری در نواحی شهری گرگان بر اساس شاخصهای مؤثر در تعیین زیست پذیری می باشد.
روش: نوع تحقیق کاربردی بوده و روش بررسی آن توصیفی تحلیلی است. با توجه به جدید بودن موضوع، ابعاد و شاخصها بر اساس ادبیات جهانی و
بومی سازی آنها با شرایط شهر گرگان تهیه شد. برای رسیدن به این هدف، محاسبات مربوط به 16 شاخص مؤثر در زیست پذیری بر اساس فرایند تکنیک آنتروپی شانون و مدل ELECTR و با استفاده از نرم افزار صفحه گسترده Excel استخراج شده است.
یافته ها/نتایج: نتایج حاصل از به کارگیری مدل الکتر به منظور سنجش میزان زیست پذیری در نواحی هشتگانۀ شهر گرگان بیانگر آن است که 20/404 هکتار از مساحت نواحی شهر گرگان شامل14/11 درصد در پهنۀ زیست پذیری خیلی کم، 41/1577 هکتار شامل 02/42 درصد زیست پذیری کم، 2/675 هکتار شامل 62/18 درصد زیست پذیری متوسط و 5/1022 هکتار شامل 20/28 درصد در پهنه بندی زیست پذیری زیاد قرار دارند.
نتیجه گیری: یافته های بدست آمده حاکی از آن است که با توجه به اینکه نواحی 3 ، 1و2 از کمترین میزان سطح زیست پذیری برخوردار است و در این نواحی شاخصهای زیست پذیری در حد پایین قرار دارد. بنابراین، ارائۀ بهتر شاخصهایی از قبیل فضای سبز، خدمات بهداشتی، آموزشی و مذهبی می تواند باعث ارتقای سطح زیست پذیری شود.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33342_25846332190ab66ec2d6f74bedafcb1d.pdf
2019-08-23
223
248
10.22067/geography.v17i1.66960
زیست پذیری: پایداری: الکتر: شهرگرگان
ابوالفضل
مشکینی
meshkini@modares.ac.ir
1
دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
رباب
ملکی
robabmaleki@gmail.com
2
دانشگاه تهران
AUTHOR
ابراهیم
معمری
moammeri424@gmail.com
3
دانشگاه گلستان
LEAD_AUTHOR
1. اذانی، م؛ نیلی احمدآباد، س. (1388). تأثیرگذاری شهرهای پیوسته در ساماندهی مادر شهر اصفهان (مطالعة موردی: خانة اصفهان و ملک شهر). مجلة علمی – پژوهشی فضای جغرافیایی، 9 (27)، 54-23.
1
2. امتعلی، ع. (1378). طراحی مرکز شهر جدید سهند. پایاننامة منتشرنشدة کارشناسی ارشد طراحی شهری..دانشگاه شهید بهشتی. تهران، ایران.
2
3. بندرآباد، ع؛ احمدی نژاد، ف. (1393). ارزیابی شاخصهای کیفیت زندگی با تأکید بر اصول شهر زیستپذیر در منطقة 22 تهران. مجلة پژوهش و برنامهریزی شهری، 5 (16)، 74-55.
3
4. جعفری، ح. (1392). بررسی زیستپذیری کلانشهر تهران در راستای توسعة پایدار. پایاننامة منتشر نشدة کارشناسی ارشد جغرافیا. دانشگاه خوارزمی. تهران، ایران.
4
5. خراسانی، م؛ رضوانی، م. (1392). شناخت و تحلیل تفاوت زیستپذیری روستاهای پیرامون شهری در شهرستان ورامین. فصلنامة اقتصاد فضا و توسعة روستایی، 2، 74-55.
5
6. ربانی، ر. (1383). جامعهشناسی شهری. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
6
7. رخشانینسی، ح؛ ربانی، ن. (1397) ارزیابی وضعیت شاخصهای زیستپذیری شهری از دیگاه شهروندان (موردشناسی: مناطق پنجگانة شهر زاهدان). جغرافیا و آمایش شهری- منطقهای، 8 (27)، 74-55.
7
8. زیاری،ک.حیدری، ا؛ غنیزادهقاسمآبادی، ه؛ آباذری، ن. (1397). ارزیابی و اولویتبندی مؤلفههای زیستپذیری در شهر بم. نشریة جغرافیای اجتماعی شهری، 5 (1)، شمارة پیاپی 12، 120-105.
8
9. ساسانپور، ف؛ علیزاده، س؛ اعرابیمقدم، ح. (1397). قابلیتسنجی زیستپذیری مناطق شهری ارومیه با مدل RALSPI. نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۱۸ (۴۸)، 258-241.
9
10. سعیدنیا، ا. (1378). مدیریت شهری. جلد دهم، تهران: سازمان شهرداری های کشور.
10
11. سلیمانیمهرنجانی، م؛ تولایی، س؛ رفیعیان، م؛ زنگانه، ا؛ خزاعینژاد، ف. (1395). زیستپذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخصها. پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، 4 (1)، 50-27.
11
12. شکوئی، ح. (1395). اکولوژی اجتماعی شهرها. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
12
13. عابدیندرکوش، س. (1395). درآمدی به اقتصاد شهری. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
13
14. عابدینی، ا؛ کریمی، ر. (1395). سنجش زیستپذیری در شهرها بر اساس روش F.ANP (مطالعة موردی: نواحی پانزدهگانة شهر ارومیه). محیطشناسی، 42 (4)، 752-735.
14
15. عیسیلو، ع؛ بیات، م؛ بهرامی، ع. (1393). انگارة زیستپذیری رهیافی نوین جهت ارتقای کیفیت زندگی در جوامع روستایی، مطالعة موردی:شهرستان قم، بخش کهک. فصلنامة مسکن و محیط روستا،146، 120-107.
15
16. ماجدی، ح؛ بندرآبادی، ع. (1393). برسی معیارهای جهانی و بومی شهرزیستپذیر. هویت شهر، 17، 76-65.
16
17. موسوی، م. ظ. (1391). درآمدی بر مشارکت اجتماعی. چاپ اول. تهران: انتشارات جامعهشناسان
17
18. Cummins, S., Stafford, M., Macintyre, S., Marmot, M., & Ellaway, A. (2005). Neighbourhood environment and its association with self rated health: Evidence from Scotland and England. Journal of Epidemiology and Community Health, 59(3), 207-213.
18
19. Galea, S., Freudenberg, N., & Vlahov, D. (2005). Cities and population health. Social Science and Medicine, 60(5), 1017-1033.
19
20. Gee, G. C., & Takeuchi, D. T. (2004). Traffic stress, vehicular burden and well-being: a multilevel analysis. Social Science and Medicine, 59(2), 405-414.
20
21. Ghanbari, A., Yekta, P., & Roushan, A. (2001). Effective factors on quality of life in diabetic patients. Journal of Guilan University of Medical Sciences, 10(37), 82-89.
21
22. Gordon-Larsen, P., Nelson, M. C., Page, P., & Popkin, B. M. (2006). Inequality in the built environment underlies key health disparities in physical activity and obesity. Pediatrics, 117(2), 417-424.
22
23. Groenewegen, P. P., Van den Berg, A. E., De Vries, S., & Verheij, R. A. (2006). Vitamin G: Effects of green space on health, well-being, and social safety. BMC Public Health, 6(1), 149-158.
23
24. Kihl, M., Brennan, D., Gabhawala, N., List, J., & Mittal, P. (2005). Livable communities: An evaluation guide. Washington, DC: AARP Public Policy Institute.
24
25. Lynch, K. (1981). A theory of good city form. Cambridge, England: The MIT Press.
25
26. Nour, W. (2015). Towards sustainability in the livable city. International Transaction Journal of Engineering Management and Applied Sciences and Technologies, 6(4), 145-155.
26
27. Shamsuddin, S., Hassan, N. R. A., & Bilyamin, S. F. I. (2012). Walkable environment in increasing the liveability of a city. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 50, 167-178.
27
28. Tu, K. J., & Lin, L. T. (2008). Evaluative structure of perceived residential environment quality in high-density and mixed-use urban settings: An exploratory study on Taipei City. Landscape and Urban Planning, 87(3), 157-171.
28
29. Wheeler, S. (2001). Livable communities: Creating safe and livable neighborhoods, towns, and regions in California. Retrieved from https:// escholarship. org/ uc/item/8xf2d6jg
29
ORIGINAL_ARTICLE
مناطق شهری چندمرکزی: همکاری، رقابت یا هم رقابتی؟ (یک تحلیل مروری)
اهداف: از دهۀ 1990، اصطلاح چندمرکزی به عنوان یک مفهوم راهبردی توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران شهری و منطقه ای را به سوی خود جلب کرد. مدافعان این راهبرد ادعا می کنند، مناطق چندمرکزی قادرند تعادلی میان رقابت پذیری اقتصادی، انسجام اجتماعی و پایداری محیطی برقرار کنند. بر این اساس، پژوهش حاضر سعی دارد با بررسی تطبیقی میان راهبردهای رقابت و همکاری راه سومی را برای درهم آمیختن مزایای هریک در برنامه ریزی مناطق شهری چندمرکزی بیابد.
روش پژوهش: مطالعه حاضر با توجه ماهیت و هدف پژوهش، از استدلال منطقی و تطبیقی به عنوان راهبرد و روش شناسی پژوهش بهره گرفته است.
یافته های پژوهش: یافته های پژوهش سه منطق فضایی را برای توجیه راهبردهای رقابت، همکاری و هم رقابتی معرفی می کند. در حالی که راهبردهای رقابتی بر منطق قلمرویی-رقابتی، مزایای رقابتی هر مرکز و تخصص گرایی تکیه دارند، راهبردهای همکارانه در مقابل آنها با پیوندهای هم افزا و نوآورانه بر مزایای بیرونی شبکه و شبکه های شهری تأکید می کنند. در نهایت، هم رقابتی مبتنی بر نظریات رفتاری و بازیهای غیرهمکارانه و شبکه های رقابتی تأکید می کند تا بتوانند با مزایای راهبردهای رقابتی و همکارانه نظیر افزایش اندازۀ بازار و غیره به بهبود موقعیت رقابتی دست یابند.
نتیجه گیری: پژوهش حاضر، راهبرد هم رقابتی را گزینه ای مناسبتر و اجرایی تر برای محیطی پرتنش، رقابتی و نامطمئن در میان شهرهای مناطق چندمرکزی می داند. در این راستا، راهبردهای متنوع هم رقابتی می تواند به دو صورت در مناطق شهری چندمرکزی رخ دهد، هم رقابتی افقی و هم رقابتی عمودی. در هم رقابتی افقی شهرها در یک عملکرد خاص یا در یک پروژۀ اجرایی مشترک با یکدیگر همکاری می کنند، در حالی که در بخش دیگر با یکدیگر به رقابت می پردازند.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33377_63599a8f82937bb33cba0b029d746155.pdf
2019-08-23
249
281
10.22067/geography.v17i1.71654
رقابت
همکاری
هم رقابتی
مناطق شهری چندمرکزی
صدیقه
لطفی
s.lotfi@umz.ac.ir
1
دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
مجتبی
شهابی شهمیری
sam.shahabi@gmail.com
2
دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ساسان
روشناس
sasan.rooshenas@gmail.com
3
دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
1. میرجانی، ح. (1389). استدلال منطقی به مثابة روش پژوهش. مجلة صفه، 20 (50)، 50-35.
1
2. Afuah, A. (2000). How much do your co-opetitors' capabilities matter in the face of technological change? Strategic Management Journal, 21(3), 387–404.
2
3. Albrechts, L. (1998). The Flemish Diamond: Precious gem and virgin area. European Planning Studies, 6(4), 411-424.
3
4. Albrechts, L. (2001). How to proceed from image and discourse to action: as applied to the Flemish Diamond. Urban Studies, 38(3), 733-745.
4
5. Alonso, W. (1971). The economics of urban size. Papers of the Regional Science Association International, 26, 67–83.
5
6. Alonso, W. (1973). Urban zero population growth. Daedalus, 102(4), 191–206.
6
7. Anas, A., Arnott, R., & Small, K. A. (1998). Urban spatial structure. Journal of Economic Literature, 36(3), 1426–1464.
7
8. Bailey, N., & Turok, I. (2001). Central Scotland as a polycentric urban region: Useful Planning Concept or Chimera? Urban Studies, 38(4), 697-715.
8
9. Batten, D. F. (1995). Network cities: Creative urban agglomerations for the 21st century. Urban Studies, 32(2), 313 - 327.
9
10. Beeson, P. E. (1992). Agglomeration economies and productivity growth. In E. S. Mills, & J. F. McDonald (Eds.), Sources of metropolitan growth (pp. 19-35). New York, Center for Urban Policy Research.
10
11. Bengtsson, M., & Kock, S. (2000). “Coopetition” in business networks — to cooperate and compete simultaneously. Industrial Marketing Management, 29(5), 411–426.
11
12. Bengtsson, M., Eriksson, J., & Wincent, J. (2010). Co-opetition dynamics-an outline for further inquiry. Competitiveness Review: An International Business Journal, 20(2), 194–214.
12
13. Berry, B., & Kim, H. M. (1993). Challenges to the monocentric model. Geographical Analysis, 25, 1-4.
13
14. Boix, R. (2003). Networks of cities and growth: Theory, network identification and measurement of the network externality, Teaching materials for the European Business Module, University of Firenze, November 2003.
14
15. Boix, R. (2003, October 15-17). Networks of cities and growth: Theory, network identification and measurement of the network externality. https://pdfs.semanticscholar.org/.(Accessed October 27, 2018).
15
16. Boix, R., & Trullen, J. (2007). Knowledge, networks of cities and growth in regional urban systems. Papers in Regional Science, 86(4), 551–574.
16
17. Brandenburger, A. M., & Nalebuff, B. J. (1996). Co-opetition. New York, NY: Bantam Doubleday Dell Publishing Group.
17
18. Burger, M. J., & Meijers, E. (2012). Form follows function? Linking morphological and functional polycentricity. Urban Studies, 49(5), 1127-1149.
18
19. Burger, M. J., Meijers, E. J., Hoogerbrugge, M. M., & Masip Tresserra, J. (2015). Borrowed size, agglomeration shadows and cultural amenities in North-West Europe. European Planning Studies, 23(6), 1090–1109.
19
20. Camagni, R. (2007) City networks as tool for competitiveness and sustainability. In P. J. Taylor, B. Derudder, P. Saey, & F. Witlox (Eds.), Cities in globalization: Practices, policies and theories (pp. 102-123). London, England: Routledge.
20
21. Camagni, R., & Capello, R. (2004). The city network paradigm: Theory and empirical evidence. In R. Capello, & P. Nijkamp (Eds.), Urban dynamics and growth: Advances in urban economics (pp. 495-529). Amsterdam, Netherlands: Elsevier.
21
22. Camagni, R., Capello, R., & Caragliu, A. (2016). Static vs. dynamic agglomeration economies: Spatial context and structural evolution behind urban growth. Papers in Regional Science, 95(1), 133-158.
22
23. Capello, R. (2000). The city network paradigm: measuring urban network externalities. Urban Studies, 37(11), 1925-1945.
23
24. Champion, A. (2001). A changing demographic regime and evolving poly centric urban regions: Consequences for the size, composition and distribution of city populations. Urban Studies, 38(4), 657-677.
24
25. Clark, W. A., & Kuijpers-Linde, M. (1994). Commuting in restructuring urban regions. Urban Studies, 31(3), 465 - 483.
25
26. Czakon, W. (2009). Power asymmetries, flexibility and the propensity to coopete: an empirical investigation of SMEs’ relationships with franchisors. International Journal of Entrepreneurship and Small Business 8(1), 44–60
26
27. Dieleman, F. M., & Faludi, A. (1998). Randstad, Rhine‐Ruhr and Flemish diamond as one polynucleated macro‐region? Tijdschrift Voor Economische en Sociale Geografie, 89(3), 320-327.
27
28. Dieleman, F. M., & Musterd, S. (Eds.). (1992). The Randstad: A research and policy laboratory. Dordrecht, Germany: Springer.
28
29. Egermann, M. (2009). The Saxon triangle – a polycentric metropolitan region from an actor-oriented perspective. Urban Research and Practice, 2(3), 269-286.
29
30. Fernandez, A. S., Le Roy, F., & Gnyawali, D. R. (2014). Sources and management of tension in co-opetition case evidence from telecommunications satellites manufacturing in Europe. Industrial Marketing Management, 43(2), 222–235.
30
31. Finka, M., & Kluvankova, T. (2015). Managing complexity of urban systems: A polycentric approach. Land Use Policy, 42, 602-608.
31
32. Fyall, A., Garrod, B., & Wang, Y. (2012). Destination collaboration: A critical review of theoretical approaches to a multi-dimensional phenomenon. Journal of Destination Marketing and Management, 1(1-2), 10-26.
32
33. Gnyawali, D. R., & Park, B. J. (2011). Co-opetition between giants: Collaboration with competitors for technological innovation. Research Policy, 40(5), 650–663.
33
34. Goess, S., De Jong, M., & Meijers, E. (2016). City branding in polycentric urban regions: identification, profiling and transformation in the Randstad and Rhine-Ruhr. European Planning Studies, 24(11), 2036-2056.
34
35. Hall, P., & Pain, K. (2006). The polycentric metropolis. Learning from mega-city regions in Europe. London, England: Earthscan.
35
36. Hohenberg, P. M., & Lees, L. H. (1995). The making of urban Europe, 1000–1994. Cambridge, MA: Harvard University Press.
36
37. Ipenburg, D., & Lambregts, B. (2001). Polynuclear urban regions in North West Europe: A survey of key actor views. Amsterdam, the Netherlands: IOS Press.
37
38. Johansson, B., & Quigley, J. M. (2003). Agglomeration and networks in spatial economies. Papers in Regional Science, 83(1), 165–176.
38
39. Kloosterman, R. C., & Lambregts, B. (2001). Clustering of economic activities in polycentric urban regions: the case of the Randstad. Urban studies, 38(4), 717-732.
39
40. Kloosterman, R. C., & Musterd, S. (2001). The polycentric urban region: Towards a research agenda. Urban Studies, 38(4), 623-633.
40
41. Kluvankova T., & Finka, M., Jilkova, J. (2011). Polycentrism: Institutional innovation in regional management? Ekonomicky Casopis, 59(10), 1050-1066.
41
42. Kühn, M., Bernt, M., & Colini, L. (2016). Power, politics and peripheralization: Two Eastern German cities. European Urban and Regional Studies, 24(3), 258 - 273.
42
43. Lambooy, J. (1998). Polynucleation and economic. European Planning Studies, 6, 457–466.
43
44. Lambregts, B. W. (2009). The polycentric metropolis unpacked: Concepts, trends and policy in the Randstad Holland. Amsterdam, Netherlands: Amsterdam institute for Metropolitan and International Development Studies.
44
45. Lambregts, B., & Roling, R. (2005). Synthesis report on the Dutch Spatial Vision Study No. 1. Workshop on Polycentric Territorial Development in NWE. Amsterdam, Netherlands: AMIDSt.
45
46. Lambregts, B., Kloosterman, R. C., van der Werff, M., Roling, R. W., Kapoen, L. L. (2006). Randstad Holland: Multiple faces of a polycentric role model. In P. Hall & K. Pain (Eds.), The polycentric metropolis: Learning from mega-city regions in Europe (pp. 137–145). London: Earthscan.
46
47. Luo, Y. (2007). From foreign investors to strategic insiders: Shifting parameters, prescriptions and paradigms for MNCs in China. Journal of World Business, 42(1), 14–34.
47
48. Meijers, E. (2005). Polycentric urban regions and the quest for synergy: is a network of cities more than the sum of the parts? Urban Studies, 42(4), 765-781.
48
49. Meijers, E. (2007). Synergy in polycentric urban regions: complementarity, organising capacity and critical mass. Amsterdam, Netherlands: IOS Press.
49
50. Meijers, E. J., & Burger, M. J. (2015). Stretching the concept of ‘borrowed size’. Urban Studies, 54(1), 269-291.
50
51. Meijers, E., & Romein, A. (2003). Realizing potential: building regional organizing capacity in polycentric urban regions. European Urban and Regional Studies, 10(2), 173-186.
51
52. Meijers, E., Hoogerbrugge, M., & Hollande, K. (2014). Twin cities in the process of metropolisation. Urban Research and Practice, 7(1), 35-55.
52
53. Meijers, E., Hoogerbrugge, M., & Hollander, K. (2012). A strategic knowledge and research agenda on polycentric metropolitan areas. The Hague, Netherlands: European Metropolitan Network Institute.
53
54. MEZ (Ministerie van Economische Zaken). (2004). Pieken in de Delta; Gebiedsgerichte Economische Perspectieven (Peaks in the Delta; Regional economic perspectives). The Hague, Netherlands: MEZ.
54
55. Münter, A., & Volgmann, K. (2014). The Metropolization and Regionalization of the Knowledge Economy in the Multi-Core Rhine-Ruhr Metropolitan Region. European Planning Studies, 22(12), 2542-2560.
55
56. MVROM (Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer). (2004). Nota Ruimt (National spatial strategy). Den Haag, Netherlands: MVROM.
56
57. MVROM. (2004). Nota Ruimte (National spatial strategy). Den Haag: MVROM.
57
58. Nalebuff, B. J., & Brandenburger, A. M. (1997). Co-opetition: Competitive and cooperative business strategies for the digital economy. Strategy and Leadership, 25(6), 28–33.
58
59. Olof Berg, P., & Björner, E. (Eds.). (2014). Branding Chinese Mega-cities: Policies, practices and positioning. Cheltenhamn, England: Edward Elgar.
59
60. Park, B. J., Srivastava, M. K., & Gnyawali, D. R. (2014). Impact of coopetition in the alliance portfolio and coopetition experience on firm innovation. Technology Analysis and Strategic Management, 26(8), 893–907.
60
61. Parr, J. (2004). The polycentric urban region: A closer inspection. Regional Studies, 38(3), 231-240.
61
62. Parr, J. B. (2002). Agglomeration economies: Ambiguities and confusions. Environment and Planning A, Economy and Space, 34, 717–731.
62
63. Pasquinelli, C. (2013). Competition, cooperation and co-opetition: Unfolding the process of inter-territorial branding. Urban Research and Practice, 6(1), 1–18.
63
64. Pathak, S. D., Wu, Z., & Johnston, D. (2014). Toward a structural view of co-opetition in supply networks. Journal of Operations Management, 32(5), 254–267.
64
65. Phelps, N., Fallon, R., & Williams, C. (2001). Small firms, borrowed size and the urban-rural shift. Regional Studies, 35, 613–624
65
66. Porter, M. E. (1990). The competitive advantage of nations. New York, NY: Free Press.
66
67. Priemus, H. (1994). Planning the Randstad: Between economic growth and sustainability. Urban Studies, 31(3), 509-534.
67
68. Priemus, H. (1998). The Randstad and the Central Netherlands Urban Ring: Planners waver between two concepts. European Planning Studies, 6(4), 443–456.
68
69. Raza-Ullah, T., Bengtsson, M., & Kock, S. (2014). The coopetition paradox and tension in coopetition at multiple levels. Industrial Marketing Management, 43(2), 189–198.
69
70. Reicher, C., Kunzmann, K. R., Polivka, J., Roost, F., Utku, Y., & Wegener, M. (2011). Zukunftswege und besondere Potenziale der Raumentwicklung: Die Ruhrbanität, [Paths to the future and special potential in spatial development: The Ruhrbanity], In C. Reicher, K. R. Kunzmann, J. Polivka, F. Roost, & M. Wegener (Eds.). Schichten einer Region. Kartenstücke zur räumlichen Struktur des Ruhrgebietes (pp. 217–233). Berlin, Germany: Jovis.
70
71. Ritala, P., Golnam, A., & Wegmann, A. (2014). Coopetition-based business models: The case of Amazon.com. Industrial Marketing Management, 43(2), 236-249.
71
72. Scott, A. J. (1988). Metropolis: From the division of labour to urban form. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
72
73. SMUL. (1994). Landesentwicklungsplan Sachsen [State development plan for Saxony]. Dresden, Germany: Druckhaus Dresden Gmb H.
73
74. Stamboulis, Y. A. (2007). Towards a systems approach to innovation systems and policy. International Journal of Technology and Globalisation, 3(1), 42–55.
74
75. Taylor, P. J. (2014). Competition and cooperation between cities in globalization. In P. Ni, & Z. Qiongjie (Eds.), urban competitiveness and innovation (pp. 139-156). Cheltenham, England: Edward Elgar.
75
76. Tidstrom, A. (2014). Managing tensions in coopetition. Industrial Marketing Management, 43(2), 261–271.
76
77. Trullen, J., & Boix, R. (2001). Economia della conoscenza e reti cittadine [Knowledge economy and city networks]. Sviluppo Locale, 8(18), 41-60.
77
78. Van der Werff, M., Lambregts, B., Kapoen, L., & Kloosterman, R. C. (2005). POLYNET Action 1.1 – Commuting and the Defi nition of Functional Urban Regions: The Randstad. London, England: Institute of Community Studies/The Young Foundation and Polynet Partners.
78
79. Van Meeteren, M., Boussauw, K., & Derudder, B. (2016). Flemish Diamond or ABC-Axis? The spatial structure of the Belgian metropolitan area. European Planning Studies, 24(5), 974-995.
79
80. Van Meeteren, M., Poorthuis, A., Derudder, B., & Witlox, F. (2015). Pacifying Babel's Tower: A scientometric analysis of polycentricity in urban research. Urban Studies, 53(6), 1278–1298.
80
81. Vanhaverbeke, W. (1998). An economic analysis of the Flemish Diamond. European Planning Studies, 6(4), 425-442.
81
82. Vapola, T. J., Tossavainen, P., & Gabrielsson, M. (2008). The battleship strategy: The complementing role of born globals in MNC's new opportunity creation. Journal of International Entrepreneurship, 6(1), 1–21.
82
83. Wang, Y. (2008). Collaborative destination marketing: Understanding the dynamic process. Journal of Travel Research, 47(2), 151-166.
83
84. Zheng, X. P. (2007). Economies of network, urban agglomeration, and regional development: A theoretical model and empirical evidence. Regional Studies, 41(5), 559–569.
84
ORIGINAL_ARTICLE
ارائۀ شاخصی جدید برای مطالعۀ بارش های سنگین و فراگیر سواحل جنوبی خزر طی فصل پاییز
اهداف: پژوهش پیش رو سعی دارد با ارائۀ شاخصی جدید، بارشهای سنگین و فراگیر سواحل جنوبی خزر طی فصل پاییز را واکاوی کرده و آن را پیش بینی کند.
روش: در این راستا، داده های روزانة بارش مربوط به 8 ایستگاه سینوپتیک سواحل جنوبی خزر طی سالهای 1986تا2010 گردآوری شدند. بارش سنگین در هر ایستگاه بهعنوان رخدادی که مقدار بارش روزانة آن بیش از میانگین بلند مدت آن ایستگاه بوده باشد، تعریف شد و در گام بعدی اگر 6 ایستگاه به صورت همزمان بارش سنگین داشته باشند به عنوان بارش سنگین و فراگیر مورد مطالعه قرار گرفتند. طی دورة مورد مطالعه 104 رخداد بارش سنگین و فراگیر شناسایی شد. برای بررسی شرایط همدید نیز با مراجعه به مرکز ملی پیش بینی محیطی/علوم جو(NCEP/NCAR) داده های مؤلفه های مختلف جو اخذ شد. به منظور شناسایی و واکاوی الگوهای همدیدی این بارشها با رویکرد محیطی به گردشی از طریق تحلیل خوشهای به روش ادغام وارد انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که در همة الگوها، حضور یک پرفشار در نیمة شمالی خزر سبب ایجاد جریانات شمالی میشود که با حرکت به سمت جنوب، ضمن جذب رطوبت از منبع رطوبتی واقع در منطقه، ناپایدار شده و نهایتا منجر به بارشهای سنگین و فراگیر در سواحل جنوبی خزر میشود. وقوع بارش های سنگین در منطقه همراه با گرادیان فشار در راستای شمال به جنوب بوده، این درحالی است که مقدار گردایان فشار مثبت باشد. بر همین اساس شاخصی جدید تحت عنوان گرادیان فشار دریای خزر (GCP) ارائه شد.
نتیجه گیری: وجود ارتباط قوی و معنادار این شاخص با شاخصهای دور پیوندیAo, NAO, NCPI700, CACO و SHI و همچنین بارشهای سنگین و فراگیر در تمامی ایستگاههای مورد مطالعه حاکی از توانایی این شاخص جهت مطالعة بارشهای سنگین و فراگیر در سواحل جنوبی خزر طی فصل پاییز است. طی ارزیابی های صورت گرفته و تحلیل روز به روز بارشهای سنگین شرایط ذکر شده تأیید شد.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33405_596719b685b3c6f88459f49619186977.pdf
2019-08-23
283
306
10.22067/geography.v17i1.72293
بارش های سنگین و فراگیر
تحلیل همدیدی
شاخص GCP
سواحل جنوبی خزر
تهمینه
چهره آرا ضیابری
ta_ch_55_ir@yahoo.com
1
دانشگاه پیام نور، قزوین
LEAD_AUTHOR
طاهر
صفرراد
t.safarrad@umz.ac.ir
2
دانشگاه مازندران
AUTHOR
1. بابایی فینی، ا.، و فتاحی، ا. (1393). طبقهبندی الگوهای سینوپتیکی بارش زا در سواحل دریای خزر. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 1(1)، 42-19.
1
2. برزو، ف.، و عزیزی، ق. (1394). پیشنهاد معیاری ساده برای برآورد بارش سنگین در مناطق مختلف ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 47(3)، 365-347.
2
3. خوشحال دستجردی، ج. (1372). تحلیل و ارائة مدلهای سینوپتیکی و کلیماتولوژی برای بارش-های بیش از صد میلیمتر در سواحل جنوبی دریای خزر. رسالة دکتری منتشرنشدة جغرافیای طبیعی با گرایش اقلیم دانشگاه تربیت مدرس. تهران، ایران.
3
4. رحیمزاده، ف. (1384). بررسی مقادیر حدی بارش در ایران. نیوار، 30(58 و 59)، 20-7.
4
5. رضایی، پ.، علیجانی، ب.، و عزیزی، ق. (1382). شناخت سیستم های سینوپتیکی سیل زا در جنوب دریای خزر (مطالعة موردی: حوضة شفا رود). فصل نامة جغرافیایی سرزمین، (10)، 56-33.
5
6. رنجبر سعادت آبادی، ع.، و امینی، ن. (1389). مطالعة بارشهای شدید فصل تابستان استان گلستان. نشریة پژوهشهای اقلیم شناسی، 1(2)، 76-57.
6
7. سلیقه، م.، چهره آرا، ت.، و ناصر زاده، ح. (1395). بررسی رابطه شاخص های NCPI و CACO با بارش های فراگیر پاییزه. تحقیقات کاربردی، 16(43)، 35-19.
7
8. عزیزی، ق. و یوسفی، ح. (1383). زمانیابی ورود پرفشار سیبری به سواحل جنوبی دریای خزر. فصلنامة مدرس علوم انسانی، 9(4)، 100-81.
8
9. عساکره، ح.، خوشرفتار، ر.، و ستوده، ف. (1391). تحلیلی بر بارشهای سنگین روزانة سپتامبر در ارتباط با الگوهای همدید در استان گیلان 2005-1976. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، (80)، 66-51.
9
10. علیجانی، ب. (1381). آب وهوای ایران (چاپ پنجم). تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
10
11. علیجانی، ب.، محمدی، ح.، و بیگدلی، آ. ( 1386). نقش الگوهای فشار در بارشهای سواحل جنوبی دریای خزر. فصلنامة جغرافیایی سرزمین، 4(4)، 71-52.
11
12. غفاریان، پ.، مشکواتی، ا.، آزادی، م.، مزرعه فراهانی، م.، و رحیمزاده، ف. (1389). بررسی همدید بارش در شمال غرب ایران - مطالعة موردی بارش فرین ایستگاه ارومیه. پژوهشهای اقلیمشناسی، 1(4-3)، 26-15.
12
13. غیور، ح. ع.، مسعودیان، س. ا.، آزادی، م.، و نوری، ح. (1390). تحلیل زمانی و مکانی رویدادهای بارشی سواحل جنوبی خزر. تحقیقات جغرافیایی، 26(100)، 30-1.
13
14. فتاحی، ا.، و رحیمزاده، ف. (1388). تأثیر پدیدة انسو بر رفتار الگوهای گردشی جوی ایران. مجلة جغرافیا و توسعه، 7(15)، 44-21.
14
15. محمدی، ب و مسعودیان، ا. (1389). تحلیل فشار تراز دریا در زمان رخداد بارشهای فوق سنگین و فراگیـر ایـران. مقالة ارائه شده در چهـاردهمین کنفـرانس ژئوفیزیک ایران، انجمن ژئوفیزیک ایران، تهران.
15
16. محمدی، ب. (1392). تحلیل روند سالانة آستانة بارشهای سنگین ایران. تحقیقات جغرافیایی، 28(1)، 176-163.
16
17. مرادی، ح. ر. (1381). تحلیل همدیدی بارشهای ساحل جنوبی دریای خزر در شش ماه سرد سال. مجلة علوم و فنون دریایی، 1(2)، 72-61.
17
18. مفیدی، ع.، زرین، آ.، و کارخانه، م. (1393). بررسی الگوی گردش جو در طول دورههای خشک و مرطوب در سواحل جنوبی دریای خزر. نشریة ژئوفیزیک ایران، 8(1)، 176-140.
18
19. مفیدی، ع.، زرین، آ.، و جانباز قبادی، غ. ر. (1391). تبیین علل کاهش یافتن مقدار و شدت بارشهای زمستانه در قیاس با بارشهای پاییزه در سواحل جنوبی دریای خزر. مجلة فیزیک زمین و فضا، 38(1)، 203 – 177.
19
20. Abid, M. A., Almazroui, M., Kucharski, F., O’Brien, E., & Yousef, A. E. (2018). ENSO relationship to summer rainfall variability and its potential predictability over Arabian Peninsula region. NPJ Climate and Atmospheric Science, 1(1), 1-7.
20
21. Aceituno, P., & Garreaud, R. (1995). Impacto de los fenomenos el Niño y la Niña en el regimen pluviometrico Andino. Revista Chilena de Ingenieria Hidraulica, 9, 12-20.
21
22. Alijani, B. (2002). Variations of 500 hPa flow patterns over Iranand surrounding areas and their relationship with the climate of Iran. Theoretical and Applied Climatology, 72(1-2), 41-54.
22
23. Carla Lima, K., Satyamurty, P., & Reyes Fernandez, J. P. (2009). Large-scale atmospheric conditions associated with heavy rainfall episodes in southeast Brazil. Theoretical and Applied Climatology, 101(1-2), 121-135.
23
24. Hatzaki, M., Flocas, H. A., Maheras, P., Asimakopoulos, D. N., & Giannakopoulos, C. (2006). Study of future climatic variations of a teleconnection pattern affecting Eastern Mediterranean. Global Nest Journal, 8(3), 195-203.
24
25. Hidalgo-Muñoz, J. M., Argüeso, D., Gamiz-Fortis, S. R., Esteban-Parra, M. J., & Castro-Diez, Y. (2011). Trends of extreme precipitation and associated synoptic patterns over the southern Iberian Peninsula. Journal of Hydrology, 409(1-2), 497-511.
25
26. Houssos, E. E., Lolis, C. J., & Bartzokas, A. (2008). Atmospheric circulation patterns associated with extreme precipitation amounts in Greece. Advances in Geosciences, 17, 5-11.
26
27. Karl, T. R., Knight, R. W., Easterling, D. R., & Quayle, R. G. (1996). Indices of climate change for the United States. Bulletin of the American Meteorological Society, 77(2), 279-292.
27
28. Kutiel, H., & Benaroch, Y. (2002). North Sea-Caspian Pattern (NCP)–an upper level atmospheric teleconnection affecting the Eastern Mediterranean: Identification and definition. Theoretical and Applied Climatology, 71(1-2), 17-28.
28
29. Kutiel, H., & Helfman, I. (2004). The impact of Central African-Caspian Oscillation (Caco) on climate regimes in the Red Sea region. Horizons Geography, 60(61), 183-194.
29
30. Lima, K. C., Satyamurty, P., & Fernandez, J. P. R. (2010). Large-scale atmospheric conditions associated with heavy rainfall episodes in Southeast Brazil. Theoretical and Applied Climatology, 101(1-2), 121-135.
30
31. Lorenzo, S. J., Lopez, A., Codobilla, M. J., Garcia, M. A., & Raso, J. M. (2008). Torrential rainfall in northeast of the Ibrian Peninsula: Synoptic patterns and WeMO influence. Advances in Sciences and Research, 2, 99-105.
31
32. Mastrangelo, D., Horvath, K., Riccio, A., & Miglietta, M. M. (2011). Mechanisms for convection development in a long-lasting heavy precipitation event over southeastern Italy. Atmospheric Research, 100(4), 586-602.
32
33. Mekanik, F., Imteaz, M. A., Gato-Trinidad, S., & Elmahdi, A. (2013). Multiple regression and Artificial Neural Network for long-term rainfall forecasting using large scale climate modes. Journal of Hydrology, 503, 11-21.
33
34. Seibert, P., Frank, A., & Formayer, H. (2007). Synoptic and regional patterns of heavy precipitation in Austria. Theoretical and applied climatology, 87(1), 139-153.
34
35. Vaidya, S. S., & Kulkarni, J. R. (2007). Simulation of heavy precipitation over Santacruz, Mumbai on 26 July 2005, using mesoscale model. Meteorology and Atmospheric Physics, 98(1-2), 55-66.
35
36. Valdes‐Pineda, R., Valdes, J. B., Diaz, H. F., & Pizarro‐Tapia, R. (2015). Analysis of spatio‐temporal changes in annual and seasonal precipitation variability in South America‐Chile and related ocean–atmosphere circulation patterns. International Journal of Climatology, 36(8), 2979-3001.
36
37. Wibig, J. (1999). Precipitation in Europe in relation to circulation patterns at the 500 hPa level. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, 19(3), 253-269.
37
ORIGINAL_ARTICLE
اولویت بندی راهکارهای مدیریت بهینۀ منابع آب کشاورزی از دیدگاه کارشناسان کشاورزی (مطالعۀ موردی استان آذربایجان غربی- شهرستان بوکان، بخش سمینه)
اهداف: مدیریت آب شامل عملیات برنامه ریزی، توسعه، توزیع و مصرف بهینۀ منابع آب تحت مقررات و سیاست معین است که می تواند نقش مؤثری در استفادۀ بهینه از آن داشته باشد. تحقیق حاضر بر آن است که مسائل و مشکلات مدیریت آب در بخش کشاورزی را شناسایی کند و راهکارهای لازم را برای حل آنها ارائه دهد.
روش: روش تحقیق براساس هدف توصیفی و تحلیل می باشد. روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه با طیف پنج گزینهای لیکرت (خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) استفاده شد. جامعۀ آماری تحقیق کارکنان جهاد کشاورزی شهرستان بوکان می باشد. متغیرهای تحقیق در چهار بخش طبقه بندی گردید؛ عوامل بحران آب، تهدیدات و فرصتهای بحران آب، عوامل با اهمیت در مدیریت آب و راهکارهای مدیریت آب.
یافته ها: نتایج نشان داد در بخش عوامل بحران آب، بهره برداری نامناسب از منابع با میانگین 33/4 مهمترین عامل، در بخش تهدیدات بیابانزایی با میانگین4/4 مهمترین تهدید، در بخش فرصتهای بحران آب انگیزۀ تغییر الگوی کشت محصولات کشاورزی با میانگین 35/4 و با ضریب تغییرات 74/17 مهمترین فرصت، در بخش مهمترین مؤلفه مدیریت، الگوی کشت با میانگین 53/4 و در بخش راهکارها گسترش روشهای آبیاری تحت فشار با میانگین تأثیرگذاری 46/4 مهمترین راهکار بدست آمد.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33431_0017d8fae48ecffd71cd9d527d77393d.pdf
2019-08-23
307
332
10.22067/geography.v17i1.65590
واژه های کلیدی: مدیریت منابع آب
بخش سمینه
اتلاف آب
بهره برداری نامناسب
حسن
مینایی
hasanminaie14@gmail.com
1
دانشگاه ارومیه
AUTHOR
علی اکبر
تقیلو
a.taghiloo@urmia.ac.ir
2
دانشگاه ارومیه
LEAD_AUTHOR
1. حافظ نیا، م. (1389)، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.
1
2. حجی پور، م؛ ذاکری نیا، م؛ ضیائی, ع. ن و حسام، م. (2015). مدیریت تقاضای آب در بخش کشاورزی و تأثیر آن بر منابع آب دشت بجنورد به کمک اتصال مدلهای MODFLOWو WEAP. پژوهشهای حفاظت آب و خاک. شماره 4، جلد 22. 101-85.
2
3. حسین زاده، ج؛ کاظمیه، ف؛ جوادی، ا و غفوری، ه. (1392). زمینهها و سازوکارهای مدیریت آب کشاورزی در دشت تبریز. فصلنامة دانش آب و خاک. دورة 23، شمارة 2، 98-85.
3
4. رضاییزمان، م؛ مرید، س؛ دلاور، م. (1392). ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر متغیرهای هیدروکلیماتولوژی حوضة سیمینه رود. مجلة آب و خاک. شمارة (6). 1259-1247.
4
5. سامانی، م. (1387). مدیریت منابع آب و توسعة پایدار. دفتر مطالعات زیربنایی، معاونت پژوهشی، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
5
6. سلیمی فرد، خ و مصطفایی دولت آباد، خ. (1352). بکارگیری برنامهریزی آرمانی تصادفی در مدیریت منابع آب. نشریة آب و خاک، علوم و صنایع کشاورزی. جلد 27، شمارة 2، 282-251.
6
7. شهرکی، ج و محسنی، س. (1392) کاربرد تصمیمگیری چندمعیاره تعاملی در تخصیص بهینة منابع آب، مطالعة موردی: شهرستان یزد. فصلنامة علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب. شمارة 12، سال سوم، 117-107.
7
8. کارآموز، م، رضاپور طبری، م؛ کراچیان، ر. (1383). بهرهبرداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی در جنوب تهران: کاربرد مدلهای الگوریتم ژنتیک و شبکة عصبی مصنوعی. اولین کنفرانس مدیریت منابع آب، انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران. دانشگاه تهران، صص31-21.
8
9. محمودی، ل. (1393). بررسی و مطالعة هیدرو اقلیم حوضة آبریز سیمینهرود با تأکید بر سیل خیزی. پایاننامة کارشناسی ارشد مخاطرات طبیعی. دانشگاه سیستان و بلوچستان. ایران.
9
10. مرتضینژاد، م؛ یعقوبی، ج؛ ستوده نیا، ع و داغستانی، م. (1351). راهکارهای بهینهسازی مدیریت منابع آب در شبکة آبیاری از دیدگاه آببران، مطالعة موردی: شبکة آبیاری دشت قزوین. مجلة مهندسی منابع آب، (15)،77-69.
10
11. مهردادی ، ن؛ جعفری، ح؛ هدایتی، ا. (1394). آمایش سرزمین و مدیریت منابع آب؛ آمایش منابع به جای آمایش فعالیتها. فصلنامةعلوم و تکنولوژی محیط زیست. شمارة 17، 86-66.
11
12. ناصری، م؛ نوذری، ح؛ مهدوی، ش. (1395). شبیهسازی رواناب دو حوضة سیمینهرود و زرینه رود با استفاده از نرمافزارHMS-HEC (مطالعة موردی: حوضة دریاچة ارومیه). ششمین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار. دی ماه 1395. مؤسسة آموزش عالی مهر اروند. تهران، صص 25-17.
12
13. هدایتیآقمشهدی، ا؛ جعفری، ح؛ مهردادی، ن؛ فهمی، ه؛ فرشچی، ه و زاهدی، س. (1394). آمایش سرزمین و مدیریت منابع آب، آمایش منابع به جای آمایش فعالیتها (مطالعة موردی: حوضة آبخیز خزر). مجلة علوم و تکنولوژی محیط زیست، 17 (3)، 86-.66
13
14. Azaiez, M. N. (2002). A model for counjunctive use of ground and surface water with opportunity costs. European Journal of Operation Research, 143(3), 611-624.
14
15. Boakye, M. K., & Akpor, O. B.(2012). Community participation in water resources management in South Africa. International Journal of Environmental Science and Development, 3(6), 511-516.
15
16. Chereni, A. (2007). The problem of institutional fit in integrated water resources management: A case of Zimbabwe’s Mazowe catchment. Physics and Chemistry of the Earth, 32(15-18), 1246-1256.
16
17. Diaz, F.J., O’Geen, A.T., Dahlgren, R. A. (2012). Agricultural pollutant removal by con-structed wetlands: implications for water management and design. Agricultural Water Management, 104, 171-183.
17
18. He, L., Huang, G.H., Lu, H.W. (2008). A simulation-based fuzzy chance-constrained programming model for optimal groundwater remediation under uncertainty. Advances in Water Resources, 31(12), 1622-1635.
18
19. Labadie, J. W. (2004). Optimal operation of multi-reservoir system: State of the art review. Journal of Water Resources Planning and Management, 130(2), 93-111.
19
20. Lee, C. S., & Wen, C. G. (1996). Application of multiobjective programming to water quality management in a river basin. Journal of Environmental Management, 47, 11-26.
20
21. Ortega, W. M., Rodriguez, V., Martineza, R.M., Rivero, J. M., Camara-Zapatab, T., Mestre, F., & Garcia- Rodriguez-Ortega, W. M., Martinez, V., Rivero, R. M., Camara-Zapata, J. M., Mestre, T., & Garcia-Sanchez, F. (2017). Use of a smart irrigation system to study the effects of irrigation management on the agronomic and physiological responses of tomatoplants grown under different temperatures regimes. Agricultural Water Management, 183(31), 158-168.
21
22. Panigrahi, P., Srivastava, A. K., & Huchche, A. D. (2012). Effects of drip irrigation regimes and basin irrigation on Nagpur mandarin agronomical and physiological performance. Agricultural Water Management, 104, 79-88.
22
23. Ponce-Hernandez, R. (2002). Land degradation assessment in dry lands: Approach and development of a methodology framework. Rome: FAO.
23
24. Tan, Q., Huang, G., & Cai, Y. P. (2011). Radial interval chance-constrained programmingfor agricultural non-point source water pollution control under uncertainty. Agricultural Water Management, 98 (10), 1595-1606.
24
25. Van Veen, D. H., Kreutzwiser, R. D., & de Loë, R. C. (2003). Selecting appropriate dispute resolution techniques: A rural water managment example. Applied Geography, 23, 89-113.
25
26. Zhang, Y. M., Lu, H.W., Nie, X.H., Heb, L., & Du, P. (2014). An interactive inexact fuzzy bounded programming approach foragricultural water quality management. Agricultural Water Management 133, 104-111.
26
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و اولویت بندی شاخص های زیست پذیری در روستاهای ارتقا یافته به شهر (مطالعۀ موردی: شهرستان دهگلان، شهر بلبان آباد)
اهداف: تحقیق حاضر با هدف شناسایی مهمترین اولویت های زیست پذیری از دیدگاه ساکنان، تأثیر ارتقای روستا به شهر را در بهبود شاخصهای زیست پذیری مورد ارزیابی قرار می دهد.
روش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با رویکرد کیفی بوده و نحوة گردآوری داده ها به دو شیوة اسنادی و میدانی است. جامعة آماری تحقیق، تعداد 1075 سرپرست خانوار شهر بلبان آباد و نمونة مورد مطالعه بر اساس فرمول کوکران 120 نفر می باشد. تحلیل داده ها به این صورت است که در ابتدا با بهره گیری از روش تحلیل محتوا (نظریة بنیانی) در نرم افزار MAXQDA، مفاهیم محوری و عناصر کلیدی زیست پذیری از دیدگاه ساکنان شناسایی شد، سپس با استفاده از تکنیک اهمیت- عملکرد (IPA) و ماتریس دو وجهی آن، اولویت های زیست پذیری، کیفیت درک شده توسط ساکنان و شکاف میانگین اهمیت- عملکرد شاخصهای زیست پذیری ارزیابی می شود.
یافته ها/ نتایج: نتایج نشان می دهد که مهم ترین شاخص های زیست پذیری، مشتمل بر 17 مفهوم محوری است که در چارچوب چهار مقولة هسته ای زیرساختها، دسترسی، زیباسازی و امنیت جای می گیرند. ارزیابی سطح اهمیت- عملکرد شاخصهای زیست پذیری شهری نشان می دهد که بعد دسترسی با میانگین اختلاف 81/1- دارای پایین ترین سطح کیفیت زیستی بوده و بعد از آن، بعد امنیت با میانگین 70/1- قرار دارد. همچنین، میانگین کل شکاف زیست پذیری شهری 67/1- می باشد که موقعیت فاقد مطلوبیت را بر روی ماتریس نشان می دهد.
نتیجه گیری: اگر چه توزیع فضایی امکانات و برقراری شبکة به هم پیوستة سکونتگاه های انسانی به واسطه سیاست هایی از جمله تبدیل روستا به شهر به لحاظ ماهیتی، مطلوب و پسندیده است، اما با ضعف در اجرا و عملیاتی نشدن اهداف و چشم اندازهای ترسیم شده، نه تنها این سیاست به ارتقای شاخصهای زیست پذیری منتهی نشده بلکه در برخی زمینه ها به ویژه از بعد جمعیتی، پیامدهای منفی در پی داشته است.
https://jgrd.um.ac.ir/article_33452_5d1208fbab3131c63f411f92a8b4697c.pdf
2019-08-23
333
356
10.22067/geography.v17i1.80543
زیست پذیری
تبدیل روستا به شهر
کیفیت زندگی
بلبان آباد
تکنیک IPA
سعید
کاردار
kardar@srbiau.ac.ir
1
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
AUTHOR
حامد
قادرمرزی
ghadermarzi61@yahoo.com
2
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
افشین
بهمنی
afshin.bahmani@ut.ac.ir
3
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
1. امیدی، ص؛ خاتوان آبادی، الف و ابراهیمی، م. ص. (1394). بررسی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی تبدیل روستا به شهر(مطالعة موردی: روستا- شهر حسن آباد، شهرستان اقلید). مطالعات برنامهریزی شهری، 3 (10)، 28-11.
1
2. امیرانتخابی، ش. (1394). پیامدهای تبدیل روستا به شهر در ناحیة فومنات. جغرافیا (فصلنامة علمی- پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران)، 3 (46)، 251-235.
2
3. ایمانی، ب؛ ضارب نیا، م و کانونی، ر. (1397). ارزیابی و تحلیل میزان زیستپذیری در بخش مرکزی مناطق کلان شهری (مطالعة موردی: منطقة 12 شهر تهران). جغرافیا و مطالعات محیطی، 7 (26)، 70-57.
3
4. آروین، م؛ فرهادی خواه، ح؛ پوراحمد، الف و منیری، الف. (1397). ارزیابی شاخصهای زیست پذیری شهری بر اساس ادراک ساکنان (نمونة موردی: شهر اهواز). دانش شهرسازی، 2 (3)، 17-1.
4
5. تمیمی، م؛ رحمانی، ب؛ مهدوی، م و سرور، ر. (1396). بررسی ایجاد شهر کوچک و تأثیر آن بر سکونتگاههای روستاهای حریم: مطالعة موردی شهر فردوسیه، بخش مرکزی شهرستان شهریار. روستا و توسعه، 20(4)، 71-49.
5
6. خراسانی، م. الف. (1397). تحلیل و ارزیابی تطبیقی دیدگاه ساکنان و مدیران محلی در رابطه با زیستپذیری روستاهای پیرامون شهری در شهرستان ورامین. جغرافیا و توسعه، 16(51)، 280-261.
6
7. خراسانی، م. الف؛ رضوانی، م. ر؛ مطیعی لنگرودی، س. ح و رفیعیان، م. (1391). سنجش و ارزیابی زیستپذیری روستاهای پیرامون شهری (مطالعة موردی: شهرستان ورامین). پژوهشهای روستایی، 4، 104-79.
7
8. راهب، غ. (1384). درنگی در مفهوم روستا. محیط شناسی، 33 (41)، 116-105.
8
9. رضوانی، م. ر؛ منصوریان، ح و احمدی، ف. (1389). ارتقای روستاها به شهر و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی(مطالعة موردی: شهرهای فیروزآباد و صاحب در استان های لرستان و کردستان). پژوهشهای روستایی، 1(11)، 65-33.
9
10. زیاری، ک؛ پوراحمد، الف؛ حاتمی نژاد، ح و باستین، ع. (1397). سنجش و ارزیابی اثرات حکمروایی خوب شهری بر زیست پذیری شهرها (مطالعة موردی: شهر بوشهر). پژوهش و برنامه ریزی شهری، 9 (34)، 18-1.
10
11. سجاسی قیداری، ح؛ صادقلو، ط و محمودی، ح. (1398)، رتبهبندی روستاها بر اساس شاخص های زیست پذیری (مطالعة موردی: دهستان نظام آباد شهرستان آزادشهر). پژوهشهای جغرافیای انسانی، 51 (1)، 144-129.
11
12. سلیمانی مهرنجانی، م؛ تولایی، س؛ رفیعیان، م؛ زنگانه، الف و خزایی نژاد، ف. (1395). زیست پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخصها. پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، 4 (1)، 50-27.
12
13. شاطریان، م؛ صلاحی، گ؛ گنجی پور، م و اشنویی، الف. (1395). تبیین پیامدهای اجتماعی تبدیل نقاط روستایی به شهر(مطالعة موردی: شهرهای نیاسر، برزک، سفیدشهر و مشکات در ناحیة کاشان). فضای جغرافیایی، 16(55)، 63-45.
13
14. عنابستانی، ع. الف و صادقی، ف. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر گرایش روستاییان به ادغام روستاها در یکدیگر و ایجاد شهرهای جدید (مطالعة موردی: روستاهای پیرامون شهر بناب). برنامة ریزی فضایی، 1 (12)، 42-25.
14
15. عیسی لو، ع. الف؛ بیات، م و بهرامی، ع. (1393). انگارة زیستپذیری رهیافتی نوین جهت ارتقای کیفیت زندگی در جوامع روستایی (مطالعة موردی: شهرستان قم، بخش کهک). مسکن و محیط روستا، 33 (146)، 120-107.
15
16. فراهانی، ح؛ بهمنی، الف و جبالی، ف. (1395). فرآیند تبدیل سکونتگاههای روستایی به شهر و اثرات آن بر کیفیت زندگی شهروندان (مطالعة موزدی: شهر بلبان آباد، شهرستان دهگلان). برنامه ریزی منطقهای، 6 (22)، 202-191.
16
17. گلابی، ب؛ بایزیدی، ق؛ طهماسبی، الف و سحابی، ج. (1397). کاوش عمیق معنای خانة بومی به روش پدیدارشناسی(مورد مطالعه: خانة روستایی منطقة موکریان ایران). پژوهشهای روستایی، 9 (4)، 661-649.
17
18. محمدی ده چشمه، م. (1391)، ناپایداری شهری در بومشهر ایرانی و آثار جمعیتی آن. فصلنامة معرفت فرهنگی اجتماعی، 91(4)، 20 -5.
18
19. محمدی ده چشمه، م؛ عبیات، م و عبیات، م.(1398). پیوندهای روستا- شهری، مبنای توسعة ناحیه ای(مورد: شهرستان اهواز). جغرافیا و توسعه، 17(54)، 74-51.
19
20. مطیعی لنگرودی، س. ح؛ فرجی سبکبار، ح و بهنامزاده، الف. (1395). تحلیل اثرات اقتصادی تبدیل روستاها به شهر، مورد: شهر محمودآباد در استان آذربایجان غربی. اقتصاد فضا و توسعة روستایی، 5 (17)، 167-153.
20
21. مولایی هشجین، ن؛ کریمیان، م؛ بلوچی، ع و مغدانی، الف. (1393)، ارزیابی نقش سیاست تبدیل سکونتگاههای روستایی به شهر در کیفیت زندگی ساکنان محلی (مورد شناسی: شهرهای بردخون و بنک، استان بوشهر). برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، 9(28)، 33-17.
21
22. مهاجرانی، ع. الف؛ حقیقتیان، م و یوسف نیا، م. (1395). بررسی تاثیر راهبرد تبدیل روستا به شهر بر سبک زندگی افراد در روستاهای نشتیفان، سلامی و جنگل در استان خراسان رضوی. راهبردهای توسعة روستایی، 3 (12)، 479-461.
22
23. Dajian, Z., & Rogers, P. P. (2006). 2010 World Expo and urban life quality in Shanghai in terms of sustainable development. Chinese Journal of Population Resources and Environment, 4(1), 15-22.
23
24. Howley, P., Scott, M., & Redmond, D. (2009). Sustainability versus livability: An investigation of neighbourhood satisfaction. Journal of Environmental Planning and Management, 52(6), 847-864.
24
25. Perogordo Madrid, D. (2007). The Silesia Megapolis. European Spatial Planning, 17(1), 23-33.
25
26. Puwen, K., (2008). Role of small centers and development, a case study: Indonesia, Cambon University.
26
27. Timmer, V., & Seymoar, N. K. (2005). The livable city: World urban forum 2006, Vancouver Working Group Discussion Paper. Western Economic Diversification Canada.
27
28. VanZerr, M., & Seskin, S. (2011). Recommendations Memo livability and quality of life indicators. Portland, Oregon: CH2M Hill.
28